Katalog

Sessizlik farkındalıkları güçlendirir! Kitabımız Amerikan Psikologlar Derneği’nce yayımlanan Sessizlik adlı kitap; sessizliğin kocaman bir boşluk içermediğini, farkındalığı güçlendirerek, o sessizlik durumunda, daha doğrusu, doğanın kendiliğindenliği içinde var olan her gerçek hareketin ve bu hareketlerin, o evren içinde çıkardığı seslerin ve onların taşıyabileceği anlamların anlaşılmasını anlatıyor. Nasıl ki Vivaldi’nin Dört Mevsim’i tüm mevsimlerin duygularını, sevinç, korku ve umutlarını dinleyicide işitsel bağlamda gerçekleştiriyorsa görsel metinlerle oluşturulmuş kitaplar da okurda düşsel yaratıcılığı güçlendiriyor. şeyler keşfedecekleri yolcu- rakla bakarlar ve gördükleri “Çocuk, yetişkinlerin nesnesi değil, luk anlamını yitiriyor. ve duydukları her şey onlar- hayatın ve edebiyatın öznesidir.” Kısaca her resimli kitabın da bir anlam oluşturur. N. Neydim okulöncesi hedef kitlesi için Gelişim sürecinde yazılmış olmadığı gerçeği beş duyusu öylesine se- KLASİK MÜZİK VE ÇOCUK EDEBİYATI gözden kaçmış oluyor. çici bir şekilde gelişir ki Vivaldi ve Beethoven betimleyici müziğin dev gördüğü, duyduğu, tadı- bestecilerindendir. Onların müziğini dinlerken an- HER RESİMLİ KİTABIN na baktığı her şey onda bir latılan bir öyküyü, bir dünyayı, bir zaman diliminin HEDEF KİTLESİ OKUL biriktirmeye (yaşam de- betimlemesini görürsünüz ve bu muhteşem gör- ÖNCESİ ÇOCUKLAR MI? neyimi) neden olur ve tüm sel sizi düşsel bir evrene götürür ve siz orada çok Bunun bilincinde olmak, bunlar onun hayatı alımla- farklı bir hayatın tanıklığını yaparsınız. bu kitapların hedef kitlesini ma, algılama ve kavram- Bütün bunları siz müziğin eşliğinde kendi düş belirlemede yol gösterici sallaştırmasını sağlar ve dünyanızda ve salt size ait bir tanıklık olarak öz- olacaktır; ama zaten gör- sonraki süreç onun dilsel- gürce gerçekleştirirsiniz. sel, işitsel ve yazınsal es- leşmesidir. Klasik müziğin çocuk edebiyatıyla, dahası re- tetik eğitimini yeterince al- Ama tersi de gerçek- simli çocuk edebiyatıyla ne ilgisi var diye so- mamış, salt test kültürüne leşebilir. Beş duyusuyla rabilirsiniz. Oysa her iki bestecinin müziklerine odaklanarak yetiştirilmiş çevresini kavramaya çalı- baktığınızda bestelerin öyküler üzerine kurulu ve buna gereksinimi olan her okur, bu tür me- şan çocuk bu yeteneklerini köreltecek ebeveyn- olduğunu görürsünüz. tinlerin hedef kitlesi olacaktır. lere sahipse ve ardından eğitim sistemi de bu Yazılı bir metin yoktur elinizde. Konsere gitti- Bu nedenle, kaynak metnin kendi hedef kit- yeteneklerin tek bir olaya (tutarsız başarı bek- ğinizde elinize tutuşturulan bir broşürden öğre- lesinin ölçüleri, bizde çeviri metnin hedef kitlesi lentisi) odaklanması için çaba gösterirse bu du- nirsiniz öyküyü ya da meraklı biriyseniz önce- olabilecek kitleyle aynı ölçülere sahip olmaya- rumda o çocuğun doğanın bir parçası olmaya den araştırırsınız. Sonunda dinlediğiniz müzik caktır. Bu durumda yayıncılar, editörleriyle otu- çalışması elbette söz konusu olmayacak ve ya- sizi bir görsel yaratmaya götürecektir. rup bu ölçülerin belirlenmesi için araştırma yap- pay bir canlıya dönüşecektir. mak zorundadırlar. Hiçbir canlı doğadan koparıldığında ken- ÇOCUKLARIN GÖRSEL, İŞİTSEL VE Aksi takdirde, amaçları kaynak metnin hedef kit- di kimliğini saklı tutamaz. Doğanın bir parçası YAZINSAL ALANDAN UZAK TUTULMASI lesinde olduğu gibi aynı sonuçlara ulaşmayacaktır. da insandır. Onun bu gerçeğinden uzaklaşma- Günümüzde çocuklarımız ne bir görsel metni Yayıncıların iyi niyeti bunun gerçekleşmesine sı kendine yabancılığını da artıracak ve sorun- yorumlama ve çizme; ne de bir müzik eserinden yetmez. Çünkü onların karşısında bir duvar ola- lar yaşamaya başlayacaktır. Bunları aşmanın bir anlam yaratma becerisine sahip. rak eğitim sistemi vardır ve bunu, aynı zamanda yolu da farkındalıktır. Doğaya dönüştür. Arabeskin bile tarihsel anlamını çıkarmayı be- ebeveyn dünyası desteklemektedir. Ancak bunun gerçekten içselleştirilmiş bir dav- cerme konusunda eksikler. Elbette bu onların ek- Ebeveynlerin “Benim çocuğum bir kitap oku- ranış ve algı biçiminde olması asıl beklenendir. sikliği değil. Anlatmadık, dinletmedik, gösterme- sun ve o kitap çocuğumu adam etsin” beklentisi Öykünmeci bir tavırla “Hadi bunu da deneye- dik. Biz yaptık. Sonra da beleşine eleştirdik onları. sistem tarafından da desteklenmektedir. lim” diyenlerin yanı sıra “Ben farkındalığı öğren- Bir sorumlu aramaya kalksak neler buluruz neler. Böyle bir kitabın ne denli tehlikeli olduğunun dim: Hadi gel sana öğreteyim!” kolaycılığına bıra- Müziğin, görselin ve yazılı metnin estetik dona- bilincinde olmayanların içinde dolandıkları dün- kılamayacak kadar önemli bir uygulamayı uzman- nımına sahip olamayan çocukların, bu metinlerle ya, felaketi içinde taşıyan bir dünyadır. lara bırakmayı yeğlerim. Uzmanların da bunu ko- karşılaştıklarında dilselleşememesi önemli bir so- Kitabımız Amerikan Psikologlar Derneği’nce laycılara bırakmaması gerektiğini düşünürüm… run. Bu suskunluk onları travmatik yaşam ilişkile- yayımlanmış. Sessizlik adını taşıyor. rine götürüyor. Dahası yaşamla bağ kurup kendi- SONUÇ: Sessizliğin kocaman bir boşluk içermediğini, lerini gerçekleştirme cesaretleri olmuyor. Bu tür kitapların çocuk edebiyatı dizgesine farkındalığı güçlendirerek, o sessizlik durumun- kazandırılmasını önemli buluyorum. Bu süreç- ‘SESSİZLİK’ KİTABI GERÇEKTEN SESSİZLİK da, daha doğrusu, doğanın kendiliğindenliği içinde te önemsediğim bir başka konu hedef kitlesinin Mİ İÇERİYOR, YOKSA ONUN DA SESİ VAR MI? var olan her gerçek hareketin ve bu hareketlerin, sağlam belirlenmesi. Tüm bunları gündeme getirmeme, hedef kit- o evren içinde çıkardığı seslerin ve onların taşı- Anlamlandırmayı bilmeden anlamlandırma- lesi açısından net bir sınırlama yapamadığım bir yabileceği anlamların anlaşılmasını anlatıyor bize. ya ve tanımlamaya kalkanlara bırakılmamalı di- kitap neden oldu. Nasıl ki Vivaldi’nin Dört Mevsim’i tüm mev- Yerli okurun okul öncesine dönük bir kitap di- ye düşünüyorum. Bu, kitapları baştan değersiz- simlerin duygularını, sevinç, korku ve umutlarını leştirebilir. ye tanımlama yapma ihtimali beni korkutan çok dinleyicide işitsel bağlamda gerçekleştiriyorsa bilinçsiz bir durum gibi görünüyor. Okur kitle- Sorun odaklı ve bir uzman denetiminde uygu- görsel metinlerle oluşturulmuş kitaplar da okur- lanması durumunda sağaltıcı işlevleri olabilecek si, eğitimciler görseli bol bir kitap gördüklerinde da düşsel yaratıcılığı güçlendiriyor. hemen okulöncesi damgası basıveriyorlar. bu tür kitaplar hem yazma alanına, hem ebe- Oysa kitaptaki on cümlenin temsil ettiği düşün- ÇOCUĞUN GERÇEĞİNİ BİLMEK veyn bilinçlenmesine hem eğitimcilerin bakış sel zenginlik ve çocuğun bir yetişkinle birlikte yeni Çocuklar, doğdukları andan itibaren etrafa me- açılarının genişlemesine yardımcı olacaktır. n 14 4 Temmuz 2024