Katalog

ÜSTÜN DÖKMEN’DEN ‘Mandal’ Emekli olup çok sevdiği mesleğine ve dünya tatlısı öğrencilerine veda edince içindeki büyük boşluğu kadınlara ilişkin bir roman yazarak doldurmak istedi Tomris Vural. Bedeniyle, aklıyla, yeterince dolduramadığını düşündüğü kendi yaşamı yerine nice kadının yarım yamalak yaşamını yazmak istedi. Romanının adı Mandal olacaktı, sadece Mandal... Üstün Dökmen yeni romanı Mandal’da (Epsilon Yayınevi) bireyden yola çıkarak topluma, Tomris Hanım’ın gözünden kadınların tarih boyunca süregelen sorunlarına bakıyor. Yine farklı bir bakış açısı kazandıran mizahıyla… KURTULUŞ ARI yacağı ortadadır ve zavallı Tomris kendini ancak bir “man- ÇİĞDEM ÜLKER dal” hükmünde hissetmektedir. çevresindeki nesneleri, toplumsal kabulleri, edebiyatın Mandallar işe yarar, her evde görevleri vardır ama hepsi u romanın kahramanı Tomris Vural’dır. Bir avuka- o kadar! Benzerleri sayısız ve o kadar çoktur ki biri kırılsa çağrışımlarını, medyanın ikiyüzlü tavrını, burçları, astrolo- tın eşi, bir oğulun annesi, bir kedinin sahibi ve bir jiyi, konuşamamayı, dinlenilmemeyi, duyulmamayı, anla- diğeri hemen onun yerini alır. B öğretmendir. Tomris’in zihnindeki “mandal” imgesi, evlilik içindeki ka- şılmamayı tekrar düşünür. Üstün Dökmen’in kısa süre önce okuyucularla buluşan 26 bölüm boyunca evlilik kontratını bozan, aldatan koca- dının durumuyla sanki örtüşmektedir. Bir mandal, uçup gide- romanı Mandal’ın (Epsilon Yayınevi) kahramanı Tomris’in cek şeyleri birbirine ve ipe bağlı tutsa da ne değerlidir ne de sını, ebeveynlerinin tavrını, bilmecelerden, filmlere kadar özelinde emekliliğin kapısında durup geriye bakan, yaşa- yaşama ait pek çok şeyi yeniden değerlendirir. Erillik ve önemli. Kimse aldırmaz bir mandalın kırılıp kaybolmasına. mının muhasebesini yapan ve belki de yeniden yaşanacak Peki, Tomris ne yapacaktır? İhanetle büyüyen bu “değer- feminenlik olgularını düşünür. bir ömrün hikâyesini okuruz. Üstün Dökmen, Tomris’in “Keşke yok, bundan sonra- sizlik” duygusundan nasıl kurtulacaktır? Kararı bir roman Tomris, eşinin ihanetini öğrenmiştir ve ne yapacağını bi- yazmak olur. Üstün Dökmen, bu noktada dikkat edilmesi ge- ki hayatımı keşfetmek istiyorum” cümlesiyle bitirir roma- lememektedir. Artık genç değildir ve boşanmak zor bir ka- nını. Mandal, tezli bir roman değildir, ama psikolog bir ya- reken bir zihinsel süreci romanı temel izleği kılarak ilerler. rardır. Mandal’da adım adım tanırız onu, zihninin içinde Tomris, romanını yazmaya başlar. Yazarken düşünür, zarın yazma eylemi içindeki bir kadının, yazarak düşünme- yol almaya başlarız. si üzerinden gelişir. fark eder, ayırt ederiz. Yazarken sorunlarımızı çözümünü Yaşamı boyunca kendi için hiçbir şey yapmadığını fark bulabilir, kararlarımızın doğruluğunu sınayabiliriz. Tomris Bilinç akışının sınırlarında dolaşır, feminist öğretinin eden, kendini ancak bir “mandal”la özdeşleştirebilen, an- tezlerini örneklerle roman teması kılar. Mitolojilerden beri de bu süreçten geçer. nesinin ezilmişliğini, oğlunun kayıtsızlığını, kocasının al- Yaşamını romanın konusu kılarken vereceği yaşamsal ka- süregelen “kadın erkeğin hissesi, en azında beşik kertme- dırmazlığını düşünen bir kadındır o. si” algısını Tomris’in gözünden değerlendirir. rarı da irdelemektedir. Kararına payanda olacak etkenleri, “Rasim’in beni aldattığını öğrendikten sonra bir gecede, nedenleri, önceden fark etmediği durumları, olası farklı du- Yazar, son sayfada Tomris’i “boşanma” kararıyla çizer- bir anda bir obruk oluştu içimde” (s. 50) der kendine. Pe- ken didaktik değildir. Bir putkırıcılık da yapmamaktadır. rumları ve sonraki adımları yazarak düşünmektedir. Ve Üs- ki, bu obruk nasıl aşılacaktır? tün Dökmen’in kalemi okuyucuyu bu sürece dahil etmektedir. Edebiyat bir kez daha, olan bitene en derin ve en yalansız yerden bakmaktadır. “Teslimiyetçi, kaderci, aciz insanların aklıyla” aşılama- Tomris, boşanma kararına doğru giderken n Tanımlar ve sözcükleriniz: H. “Dünya, kanlı bir havlu atarak terk ettiği- A. “Bir insanın …………….. canı yanınca miz, tuzaklı bir ……….....” her yolu göze aldırıyor. Her şeyi öğreniyor.” (Murat Menteş) KITAP (Hüseyin Rahmi Gürpınar) BULMACA — — — — — — — — — — 24 46 35 59 Hazırlayan: MUSTAFA BAŞARAN trbulmaca@gmail.com 48 5 16 40 53 80 I. Fiyat. B. Edebiyat türlerinden biriyle kaleme alın- mış, sanat değeri taşıyan. — — — — 49 20 43 78 — — — — — 29 9 75 22 2 J. “Soluk bir ay dolanıyor C. Merkezden uzaklaşan, santrifüj. kentin üstünde her gece Her gece bilge bir gezgin — — — — — — — — — tavrıyla adımlıyor yolunu 56 26 19 74 60 42 8 77 6 Güz yanığı bir durgun D. İri yarı, söz ve davranışlarında incelikten sessizlikle örtülü her şey yoksun olan kimse. ve …………….. bir tül gibi savrulup duruyor zaman.” — — — — — — — — (Ahmet Telli) 82 25 37 1 14 68 34 73 — — — — — — — — — E. “Dervişçesine tavırlarımız ve 33 72 15 45 70 61 62 57 64 …………….., hatta tiryakice ahvalimiz bi- zi kurtardı.” K. İki şey arasında bazı noktalardaki uy- (Ahmet Hamdi Tanpınar) gunluk, benzerlik durumu. — — — — — — — — — — — — — — — — — — 36 21 12 30 67 44 51 13 54 52 7 66 76 81 79 27 39 58 F. “……………….ma” (Stanislaw Lem kitabı) — — — — — — — — 1791 ÇÖZÜM: A. NORMALLEŞME, B. 50 18 32 10 38 65 17 47 İSTİKRARLI, C. ERBAİN, D. TOYDAN, Önce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek E. ZORLANIŞ, F. SABAHLEYİN, G. G. “……….. Silahşorlar” biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın CANDA, H. HUŞU, I. EŞEKKULAĞI. (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa bu, sözcüğün alttaki satırın başına (Alexandre Dumas kitabı) Metin: “Bir şeyden hoşlanmaktan söz sarktığını gösterir). Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan edilir aslında doğrusu bu şey aracılığıyla — — aşağıya doğru Bir Çiçek adlı şiirin yaratıcısının adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse aynı şiirden bir kendinden hoşlanmaktır.” (Nietzsche) 41 55 metin ortaya çıkacaktır. Geriye kalan harfleri de siz tahmin ederek metni oluşturun. 10 20 Haziran 2024