Katalog

MERHABA SERCAN ÜNSAL’DAN akkında dünya dillerinde ya- zılan kitaplara usta Arap ya- ‘Köy Enstitüleri Kırsal Kalkınma H zar ve akademisyen Prof. Dr. Muhammed Nureddin tarafından ka- leme alınan Tepeden Tırnağa Nâzım Hikmet (1902-1963) adlı Arap dün- ve Sağlık Kolu’ yasından yapılan yetkin bir araştır- manın daha eklendiği büyük usta Sercan Ünsal’ın iki ciltten oluşan yeni incelemesi Köy Nâzım Hikmet kapağımızda. Enstitüleri Kırsal Kalkınma ve Sağlık Kolu (Barış Prof. Dr. Nureddin, Türkiye’nin ya- kın tarihi, siyasi tarih, kimlik ve ai- Kitabevi) dört ana eksende gelişiyor: Köy Enstitülerine diyet problemleri, modernizm, din- kurumsal bir odaklanış ve bu kurumları yoktan var siyaset ilişkisi gibi geniş yelpazede eden kişilere saygı duruşu; Köy Enstitülü öğretmenlerin incelemeler ile makalelerin yanı sıra kırsala taşıdıkları bilgi ve tekniğin sonuçları; çarpıcı modern Türk edebiyatı ile Türk şiiri alanında da yapıtlar kaleme almış olaylar eşliğinde gerek okul revirlerinde gerekse köylerde ve Arapçaya çeviriler yapmış önemli yaşananlar; ilkyardım, aşılama, salgın hastalıklarla bir akademisyen. savaşım ve bu inanılmaz özverinin kahramanları. Prof. Dr. Nureddin’in Nâzım Hikmet’i giriş ve sonuç bölümlerinin yanında 7 ana başlık altında ince- Pamukpınar Köy Enstitü- lediği kitabı, başka dillerden Nâzım MEHMET ATİLLA sü kitabında olduğu gibi bu ya- Hikmet’le ilgili yapıtları, makaleleri, pıtta da ömrünü aydınlanmaya söyleşileri taraması ve Nâzım’ın zen- ürkiye eğitim tarihinin adayan ve halkın “enüstülü” önemli basamaklarından gin hayat hikâyesini şiirleriyle de iliş- diye adlandırdığı öğretmen, kilendirerek aktarması bakımından T olan ve 1940-1954 arası öğrenci, usta öğretici, eğitmen, döneme damga vuran Köy Ens- önemli bir kaynak niteliğinde. sağlık memuru gibi kişilerin 390 sayfadan oluşan Tepeden Tırnağa titüleriyle ilgili çalışmalar her yaşam öykülerini merkeze ala- zaman heyecan verici olmuştur. Nâzım Hikmet (1902-1963), Beyrut’ta rak kırsala getirilen yenilikle- el Farabi Yayınevi’nce 2022’de yayım- Söz konusu alanda emek harca- rin altyapılarıyla buluşturuyor. yanlara özel bir saygı duymak lanmış. 1980’li yıllarda Nâzım Hikmet’in Kitaptaki her yaşanmışlığı ve tüm şiirlerini, Fadıl Lukman çevirisiy- gerekir diye düşünürüm. Ser- aydınlanma yolundaki direnme- can Ünsal da bunlardan biri. le 6 cilt halinde Arapça yayımlayan da yi gözlerim yaşararak okudum. aynı yayınevi. İki yıl önce yayımladığı Boz- Köy Enstitüsü ruhunu taşıyan kırda Bir Eğitim Pınarı Pamuk- Mehmet Hakkı Suçin’in yazısı... bireylerin çağdaş uygarlık yö- Üçüncü sayfamızda, Sercan pınar Köy Enstitüsü (Barış Ki- tabevi) adlı iki ciltlik yapıtın- rüngesine girdiklerinde yalnız- Ünsal’ın iki ciltten oluşan çalışma- ca okullarla ve öğrencilerle ye- sı Köy Enstitüleri Kırsal Kalkınma ve da genel anlamda Köy Enstitü- lerinin özünü oluşturan felsefe- tinmemeleri, toplumsal kalkınma Sağlık Kolu’nu incelediği yazısıyla Mehmet Atilla yer alıyor. ye çok önemli vurgular yaparak uğruna kooperatifler ya da der- kişilere ve kurumlara hak ettik- Öner Yağcı, ölümünün 40. yılın- nekler kurmaları, belediye baş- da şiirimizin yurtsever yürek işçi- leri değeri veriyordu. kanlıkları yapmaları, karşılarına si Hasan Hüseyin’i (4 Mart 1927 / Yazarın kısa süre önce ya- çıkan engellerle üç beş ay değil, 26 Şubat 1984) ve yapıtları eşliğin- yımlanan Köy Enstitüleri Kırsal Kalkınma ve Sağlık Kolu (Ba- yıllarca savaşmaları akılda kalıcı biçimde anlatılmıştı. de 1960’lı yıllarda yükselen antiem- rış Kitabevi) adlı yapıtı da yine büyük bir emeğin ürünü. Köy Bu direncin ve kararlılığın genç kuşaklara aktarılması ve en peryalist savaşımla birlikte büyüme- Enstitülerinin üzerinde yeterince durulmayan kırsal kalkınma azından bilinir düzeye getirilmesi çok önemli. ye başlayarak ülkemizdeki özgürlük ve sağlık alanları boyutunu irdelediği için son derece aydınlatı- Özellikle belediyelerin ve sivil toplum kuruluşlarının bu tür kavgasıyla bütünleşen şiirini merce- cı bir işlev de taşıyor. kitaplarla toplumu buluşturmak gibi bir sorumlulukları olduğu- ğe alıyor. Anısına saygıyla... İki ciltten oluşan kitap dört ana eksende gelişiyor: nu anımsatmak isterim. M. Sadık Aslankara, “Erendiz, Birinci eksende, Köy Enstitülerine kurumsal bir odaklanış ve bu Kitapların önsözlerinde de bu anlamda değerli saptamalar var. Semrin, Engin...” başlıklı yazısında kurumları yoktan var eden kişilere saygı duruşu dikkat çekiyor. İlk cildin önsözünü yazan değerli gazeteci Işık Kansu “Bir yeni yapıtlarıyla Erendiz Atasü, İkinci eksen ise Köy Enstitülü öğretmenlerin kırsala taşıdık- Köy Enstitülü babanın oğlu olarak Sercan Ünsal’ın hazırladı- Semrin Şahin ve Engin Kükrer’in ları bilgi ve tekniğin sonuçları üzerinde yoğunlaşıyor. Bilindi- ğı ‘Köy Enstitüleri Kırsal Kalkınma ve Sağlık Kolu’ işte bu ka- öykücülüğünü irdeliyor. ği gibi Köy Enstitülü öğretmenler, bulün; yurt birikimine, kütüphanelerine, gelecek kuşaklara, Y. Bekir Yurdakul, “Resimlerin- Tonguç’un deyimiyle “köyü canlandıran” bireyler. Bu can- aklını kullanacak olanlara bırakılan seçkin örneklerinden biri- deki öykülerle Dali” başlıklı yazısın- landırmanın yalnızca eğitim / öğretim boyutuyla yetinmeyip dir” derken, Doç. Dr. Gülşah Eser de ikinci cildin önsözünde, da, Asuman Portakal’ın Salvador yörenin ekonomik, sosyal ve kültürel açıdan gelişmesine de “Bilgi ve belgenin canlı tanıklıklarla pekiştirildiği bu çalışma, Dali’nin çılgın dünyasına sızan öy- önayak oldukları ortada. Köy Enstitüleri deneyimini tarihsel bağlamı içerisinde ve çok külerinden oluşan Dali’nin Dehası’nı Kırsal alanda ise üretimin artırılması, bilimsel yöntemlerin yönlü olarak değerlendirmektedir” diyerek yazarın çabasını merceğe alıyor. uygulanması amaçlandığı için özellikle meyvecilik, sebzecilik, doğru yerde konumlandırıyor. Betül Sinan Nizam, Prof. Dr. İsmail arıcılık, balıkçılık gibi alanlarda yol açıcı oldukları konusunda Bu tür araştırmalarda kaynak kişilere ya da yakınlarına ulaş- E. Erünsal’ın Edebiyat Tarihi Yazıları: herkes hemfikir. mak apayrı bir emeği ve özeni gerektiriyor. Arşiv Kayıtları, Yazma Eserler ve Ka- Sercan Ünsal da ikinci eksende bu gerçekliğin izlerini süre- Nitekim bu kitapta da 40’tan fazla öznenin bilgi, belge ve yıp Metinler’ini; Nihat Yeşil, Donald rek etkileyici örnekler ve uygulamalarla buluşturmayı başarıyor. fotoğraflarının yer alması, Köy Enstitüleri belgeliği için son Keene’in, Japon Edebiyatının Zevki’ni; Üçüncü eksende ise sağlık alanına yöneliyoruz ve çarpıcı derece değerli. Bazı belgelerin ilk kez yayımlanmış olması ise Neva Ayhan, İpek Ongun’un Neydi O? olaylar eşliğinde gerek okul revirlerinde gerekse köylerde ya- özel bir teşekkürü hak ediyor. adlı kitaplarını inceliyorlar. şananları boğazımız düğümlenerek okuyoruz. Söz teşekküre geldiğinde kitabı yayımlayan yayınevine de Mustafa Başaran’ın hazırladığı İlkyardım, aşılama, salgın hastalıklarla savaşım gibi konu- ayrı bir parantez açmak gerekiyor. İçeriğinde birçok fotoğraf, Bulmaca ve kısa tanıtımlar ile düşün larda ülkenin içler acısı halini hayal etmek bile zor. belge, not, harita vb. barındırdığı için tasarım ve baskı aşama- trafiği sürüyor! Dördüncü eksende de bu inanılmaz özverinin kahramanların ları da yoğun bir emeği zorunlu kılıyor. Barış Kitabevi’ni ve izini sürüyor Sercan Ünsal. emekçilerini de kutluyorum. İyi okumalar... n l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Aslan Yıldız l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel KITAP süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.