Katalog

(13 ARALIK 1935 / 18 MAYIS 2009) Karanlığı yırtan bilge kahraman: Türkan Saylan! Türkan Saylan adı, 19 Haziran 1990’da genel başkanı olduğu Çağdaş gerçekleştirilmesinin öncüsü oldu. Kendini insana, insan sağlığına, Yaşamı Destekleme Derneği’yle (kuruluşu 21 Şubat 1989) özdeşleşti. topluma adamış, her alanda başarıyı yakalamış bir Cumhuriyet kadını olarak on binlerce çocuğa, gence, insana dokunarak onların Bugünün ve yarının aydınlanmasına adadığı yaşamını “İnsanların hayallerinin gerçekleşmesine katkıda bulundu. Mesleğiyle ilgili onlarca sadece fiziki acılarını değil, yürek acılarını da dindirmek için çok bilimsel makalenin yanı sıra yazdığı kitaplarla da ölümsüzlüğü hak etti. çalışmam, daha çok, daha çok çalışmam gerekiyordu” diyen bir çalışkanlık ve özveri anıtı olarak noktaladı. Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan ilanda şöyle uğurlamıştım onu: “Aydınlığa adanmış bir yaşamdı o. Düşmana inat yaşadı. Ölürken Tıp mesleğindeki başarılarının yanı sıra, bir sivil toplum önderi olarak umut ve güzellikler saçarak kucakladı ülkemizin aydınlık geleceğini. “Baba Beni Okula Gönder, Demokrasi ve İnsan Hakları Girişimi, Çağdaş Türkiye’nin Çağdaş Kızları, Anadolu’da Bir Kızım Var Büyük insanlığın büyük insanlarından biriydi Türkan Saylan. Bilge ve Öğretmen Olacak” gibi birçok toplumsal projenin yaratılıp kahramandı. Anısının aydınlığıyla sevgimiz ve gücümüz çoğalacaktır.” ‘AT KIZ’ ÖNER YAĞCI “Babamın, enseme topladığım saçla- rımla hafif kambur yürüyüşüme bakıp TÜRKAN SAYLAN: beni ‘at kızım’ diye çağırışını kitabın adı ‘SANA TEKRAR TEKRAR yaparak anıların kafama üşüşmesine bir TEŞEKKÜR EDERİM HAYAT, yol açtım sanıyorum. ‘At Kız’ bakalım BANA GÜZEL İŞLER YAPMA neler yaşadı, nelerden etkilendi, belleği- GÜCÜ VERDİĞİN İÇİN!’ ne geçmişten neler çakıldı? Bugünlerin “Bir doktorun tek arzusu hastası- ‘kendini her zaman genç ve üretken kı- nı sağlığına kavuşturmaktır. Ben bun- lan’ yaşlı başlı bu insanda ne gibi izleri dan fazlasını yaptım; hastalarıma yaşam kaldı?” (s. 11) dediği At Kız’da (Cumhu- şartlarını da hazırladım, onlara aş ve iş, riyet Kitapları, 2004), “Kendi yaşamımı çocuklarına okul buldum. hiçbir zaman farklı, önemli ve başkaları- Minnettarım tüm ömrümü vakfettiğim na iletilmesi gerekli görmemiştim; çünkü cüzamlılara çünkü onların çocukları sa- benim için yaşam, özellikle son otuz yıl- yesindedir ki ülkemin binlerce başka ço- da, arkama dönüp bakamayacağım bir cuğuna da uzanabildim. hızla, evimin, dört duvarımın, nerdeyse Yoksul olmaları koşuluyla, din, ırk gözet- kendime özel her şeyin dışında gelip geç- meden kırsalın evlere hapsedilmiş kızları- ti” (s. 7) diyerek çocukluk ve ilk gençlik na kapılan araladım, ışık tuttum yollarına. yıllarını aktardı. Zamanın iktidarı beni hırpaladı, yer- den yere vurdu, bana takmadığı sıfat kal- KURTULUŞUN, İNSANLIĞIN VE madı, darbeci bile yaptı beni. Umurum- KADINLIĞIN KAHRAMANI! da olmadı çünkü ben sadece yüreği in- Güneş Umuttan Şimdi Doğar / Türkan san sevgisiyle dolu bir hekimim. Saylan Kitabı’nda (Nehir söyleşi, Türkiye Hayatım boyunca tek istediğim iyi ve dü- İş Bankası Kültür Yayınları, 2004) Meh- rüst bir insan olmak, iyi ve dürüst insan- met Zaman Saçlıoğlu, Türkan Saylan’ın larla birlikte yaşamak, hukuka, insan hak- düşüncelerinden bir çelenk ördü. li bir yurttaşın sorumluluğuyla ve tutkulu bir çalışmay- larına, demokrasiye inanan bir hükümetle idare edilmekti. Ve onun “Akla, bilime, demokrasiye, Atatürk’ün çağ- la katkıda bulunmanın ona olan borcumuzu ödemede en Ne çare ki, insanın her istediği olamayabiliyor. Ben yi- daş Cumhuriyetine inanmış insanlar ülkemizin ilerle- uygun yol olduğu düşüncesiyle ömrünü yararlı işlerle ge- ne de sana tekrar tekrar teşekkür ederim Hayat, bana gü- mesinde büyük rol oynayacak” (s. 14) diyen “kurtulu- çiren Türkân Saylan, Cumhuriyet’in Bireyi Olmak’taki zel işler yapma gücü verdiğin için!” diyen Türkân Say- şun kahramanı”; “Gençlerde iş var. Gençler kemikleş- (Cumhuriyet Kitapları, 1998) eğitim, kadın ve kadın hak- lan (13 Aralık 1935 / 18 Mayıs 2009), mesleğiyle ilgili miş düşüncelerle hareket etmiyorlar. Bu yüzden onlar- ları, çağdaşlaşma, örgütlenme konularıyla ilgili yazıların- onlarca bilimsel makalenin yanı sıra yazdığı kitaplarla da la çalışmayı çok seviyorum” (s. 18) diyen “insanlığın da açmazları saptadı, çözüm yollarını sundu. ölümsüzlüğü hak etti. kahramanı” ve “Ben Mustafa Kemal’in devrimlerini ve “Bilinçli insan ve sorumluluk sahibi yurttaş, ister sa- EĞİTİM, KADIN VE KADIN HAKLARI, Cumhuriyet’i aynı zamanda bir kadın devrimi olarak da nat ve sporda, ister bilimsel konularda, isterse sosyal içe- ÇAĞDAŞLAŞMA, ÖRGÜTLENME KONULU algılıyorum. Kanımca Mustafa Kemal en büyük feminist- rikli örgütlenmelerde ‘ben’lik duygusunu yenmesi, birlik- tir. (“Ben feminizmi öncelikle kadın erkek eşitliği olarak YAZILARINDA AÇMAZLARI SAPTADI, te yaratmanın erdem ve coşkusuna varması ve gönüllülü- ÇÖZÜM YOLLARINI SUNDU! ğü, bir şeyi maddi bir beklenti olmadan yapmanın verece- algılıyorum.”) Bu yalnızca benim değil, dünyada bu ko- Mustafa Kemal Atatürk’ün bize sunduğu bu güzel ülke- ği mutluluğu kavraması gerekmektedir” (“Birey olma ve nuda çalışmalar yapan birçok kişinin de düşüncesidir” (s. ye ve olağanüstü öngörüyle kurduğu laik düzene, bilinç- yurttaşlık bilinci”, s. 271) düşüncesini aktardı. 45) diyen “kadınlığın kahramanı” olduğunu vurguladı. >> 8 5 Aralık 2024 VEDAT ARIK