Katalog

MERHABA 866’da yayımlanan, Fransız şiirinin yeniden canlanışına 1 damgasını vuran bir este- tiği getiren Zühal Şiirleri melan- kolinin kötücül etkisiyle boğu- şan 22 yaşındaki şairin ilk baş- Günün, zamanın tanıklığında... yapıtıdır. Kişiliğini, içsel eğilimle- rini, çalışmalarının ana temalarını oluşturacak ve edebi yaşamının Atilla Birkiye’nin Ev Günleri / Kumrularla Birlikte* adını verdiği “günce”sini (Mart 2020-Ekim önemli aşamalarını belirleyecek 2021) okurken, yazıya / edebiyata ve hayata dair getirdiği tanıklıkların öykülenerek anlatımı günceyi özelliklerini ortaya koyduğu bu kitap dünya görüşünü Satürn’ün başka bir boyuta taşıdığını söylemeliyim. habis etkisi altında dizelere dök- Bir yanda anılar / anıştırmalar, ötede içinden geçilen salgın günleri… Yaşama tutunma yolu olarak tüğü gençlik şiirleridir. edebiyatı seçen bir anlatıcının hayata ve kendine bakışının öyküsüdür güncede anlatılan. Ama daha da Yıllar sonra adının anagramı- nı oluşturarak kendisini “Pauv- ötesi, bir edebiyat insanının hayata bakışının izlerini / yansımalarını buluruz burada. re Lelian” (Zavallı Lelian) diye ta- nıtmış, bugün hâlâ Fransız ede- GÜNCE YAZMAK... biyatının en müzikal ve en iz- Günce yazmak, günlük tutmak zamanın tanıklığının getirdiği lenimci şairi olarak bilinen bir bir bakış, bir duygudur. Öz-anlatı dediğimiz türün bir anlatı ölümsüz, Paul Verlaine (30 Mart yolu. Kendinle söyleşim, diyalog diyebiliriz. 1844-8 Ocak 1896) kapağımız- Yazarken “neden” sorusunu pek sormadığımız, ama da. Gültekin Emre’nin yazısı... anlatılanlarda günün zamanın ayarlarına bakışında anlatıcının Üçüncü sayfamızda, Atil- “neden” yazdığını iyi kötü anlarız. Bu türden anlatıları okura la Birkiye’nin bir yanda anılar, yazılmış günlükler olarak görmek gerekir. bir yanda salgın günlerini kale- Yani öyle her şeyin anlatıl(a)madığı, yazarın güne bakışını me aldığı güncesi Ev Günleri / bize yansıtan duygu-düşüncelerinde hayatın seyriyle yaşama Kumrularla Birlikte’yi incelediği kaygısı arasındaki gelgitler, anaforlar, huzursuzluklar, “tatlı” “Günün, zamanın tanıklığında...” sevinçler, yaşama şenlikleri gelir orada yerini bulur. başlıklı yazısıyla Feridun Andaç Bir gün, Suadiye’deki evinde ziyaretine gittiğim Salâh yer alıyor. Birsel’le sohbetimizde, bir an duralamış, balkon korkuluğuna Gamze Akdemir, Mustafa Bal- tünemiş kargayı göstererek şunu söylemişti: “İşte anlattığım bay ile Cumhuriyetin 100 yıllık ta- rihini kırılma noktalarıyla ele aldı- nezleli karga budur!” Sözü günlük tutmaya getirmiş, hem ğı, devrimlerle ekilen tohumların kendisi hem de okur için yazdığını dillendirmişti. “Yaşama darbelerle sarsılan bir toplumda tansiyonumdur günlük benim için” derken de biraz Nurullah nasıl yeşerdiğini ortaya koyduğu Ataç’ı çekiştirmişti. Onun “günce”, kendisinin neden “günlük” 100 Yıla Bakış: 1923-2023 adlı in- dediğini anlatmıştı. nasıl yaşayıp ettiğini hissedebiliyorsunuz. celemesini konuşuyor. Edebiyatta bir türde “ilk yazan” olmak öyle çok da kolay Nalan Arman, “Milan Kundera’nın değildir. Birsel ustamız, biraz da bunu ima etmiş, ne türden YAŞAMA VE YAZI UĞRAŞININ MUTFAĞI romanında komik güç!” başlıklı ya- günlük yazarsanız yazın ucu okura açılan bir yoldur demeye Bunun da “günce”ye yeni bir anlatım boyutu kattığını zısında, ustanın Çekoslovakya’da, getirmişti sözü. söyleyebilirim. Evde, içeride olmanın yazma / okuma 1967’de yayımlanan ilk romanı duygusunu nasıl geliştirdiğini de gösteren bir anlatım çıkıyor BİR ZAMAN BAKIŞI YARATMAK Şaka’yı merceğe alıyor. karşımıza Birkiye’nin güncesinde. Atilla Birkiye’nin Ev Günleri / Kumrularla Birlikte* adını Oğuz Kenan Uysal, Necdet Diğer bir yanıyla da günceyi, yaşama ve yazı uğraşının verdiği “günce”sini (Mart 2020-Ekim 2021) okurken, yazıya Neydim ile çocuğun dünyasına mutfağı olarak görebiliriz. Orada neyi / nasıl yaşadığını, / edebiyata ve hayata dair getirdiği tanıklıkların öykülenerek Mustafa’dan Mustafa Kemal’e düşündüğünü, yazdığını gözleriz. Hayata bakışıyla birlikte anlatımı günceyi başka bir boyuta taşıdığını söylemeliyim. uzanan tarihsel bir yolculuğu ta- yaşanan zamanın yansımaları da güncenin odağında yer alır. şıdığı Ceviz Oynama Zamanları Bir yanda anılar / anıştırmalar, ötede içinden geçilen salgın Birkiye bu konuda içtenliklidir. Edebiyat dünyasının, günleri… Yaşama tutunma yolu olarak edebiyatı seçen bir Geçti: Cumhuriyeti Kuran Çocu- kültürel ortamın ondaki yansımaları, yorumları, belli bir bilinç ğun Hikâyesi’ni konuşuyor. anlatıcının hayata ve kendine bakışının öyküsüdür güncede süzgecinden geçerek yazısına yansır. Ve kendini deneme Hikmet Temel Akarsu, Tun- anlatılan. Ama daha da ötesi, bir edebiyat insanının hayata tadında okutur. Güncelerine taşıdığı birikim edebiyat ortamının cer Ören, Ahmet Pekel, Ko- bakışının izlerini/yansımalarını buluruz burada. topografyasını çıkarmaya dönüktür. ray Özer, İlker Tabak ve Eymen Okudukları, gördükleri, hissettikleridir karşımıza çıkanlar. Görgülü’nün hazırladığı Türkiye Bazen bir öykü, bazen deneme biçeminde yazılanların bir SALGINDA “EV GÜNLERİ” Bilişim Derneği Bilişim Terimleri araya getirilişinde soluklu bir anlatı buluruz. Salgında “ev günleri”nin bir yazarın dünyasını nasıl Sözlüğü’nü değerlendiriyor. biçimlediğinin de öyküsünü okuruz. Birkiye’nin güncelerini GÜNE / ZAMANA BAKIŞININ DİLİNİ Caner Almaz, Baha Batıkan’ın KURAR ATİLLA BİRKİYE bir “hafıza kitabı” olarak okuduğumu söylemeliyim. Zamana her alanda dile ve toplumsal ya- İşte orada güne / zamana bakışının dilini kurar Birkiye. Bir karşı yazılmış güncelerdeki inandırıcılık, tanıklığın bakışıyla şama yerleşmiş olan eril tahak- yazar / anlatıcı olarak beslendiği dünyanın dilini var eden örülü. Öyle ki; okudukça hatırladıklarınız, unuttuklarınız, küm olgusunun kökenini eski- gerçekliklerle de buluşturur bizi. Bir yerden sonra günün izini bilmedikleriniz bir bir karşınıza çıkıyor. Yazmış olmak için çağdan başlayarak irdelediği sürmeyi bırakır, bir anlatının, dolayısıyla anlatı kahramanının yazılmadığını anlıyorsunuz. Eril, Dişil ve Ötekiler’i inceliyor. ardına takılırsınız. Y. Bekir Yurdakul, M. Banu Güne yazmak, edebiyata günün içinden bakmak yazılıp “Sanırım yazmak en iyi ilaç” diyen anlatıcının o dar Aksoy’un Balıkçı Korsanlar ve anlatılması gerekenleri de getirip önünüze koyuyor. Bu aslında zamanlarda umutlanarak yazıya bağlanmasının öyküsüdür de Esra Alkan’ın Kalk Gidelim Ka- bir tanıklıktır, taşıyıcılıktır. Birkiye’nin anlatımındaki akıcılık ise bu günce aynı zamanda. padokya-İstikamet Nevşehir adlı kitabın okunurluğunu sürükleyici kılıyor. kitaplarını merceğe alıyor. Yazılan “bilgisayar güncesi”nin akışkan bir anlatımı Yazarın yazıda/yaşamda yolculuğuna önemli tanıklıklar Emek Yurdakul’un hazırladı- yakalamada payı olduğunu düşünüyorum. Öyle ki Birkiye, getiriyor Ev Günleri / Kumrularla Birlikte. Yazının aynasında ğı Güncel ve Mustafa Başaran’ın yazıya / hayata ve yaşanana dair birçok şeyi bir araya kendini görmek, anlamak, anlatmak yolculuğu da diyebiliriz hazırladığı Bulmaca ile düşün getirmede bu akışkan-kolaylık’la anlatısını birbiriyle süreklilik Atilla Birkiye’nin güncelerine. n trafiği sürüyor! içinde sürdürüyor. (*) Ev Günleri / Kumrularla Birlikte, Atilla Birkiye, 2023, Giderek de geçişler, birer film karesi gibi akıyor. Duran / İyi okumalar... akan zamanların aralığından güne bakıyor, anlatıcının neyi / Literatür Yayıncılık, 247 s. l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Aslan Yıldız l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet. com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. KITAP No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. CAN EROK