Katalog

TÜRKİYE BİLİŞİM DERNEĞİ YAYINLARI’NDAN ‘BİLİŞİM TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ’ Plaza Türkçesine veda! TBD Çalışma Grupları kapsamında Tuncer Ören, Ahmet Pekel, Koray Özer, İlker Tabak ve Eymen Görgülü tarafından 10 yıllık bir çalışma sonucu yayına hazırlanan 750 sayfalık Bilişim Terimleri Sözlüğü, Türkiye Bilişim Derneği Yayınları tarafından yayımlandı. TBD kuruluşundan bu yana (1971) bilişim terimlerine Türkçe karşılık bulmak için çalışmalar yürütmekte. Yaklaşık 10 bin kadar karşılık üretilmişken son dönem devreye giren ekip bunu 30 binlere taşımış. Kitap sert kapak, kaliteli kâğıda ve iki bölüm halinde yayımlanmış. Yarısı İngilizce-Türkçe, yarısı Türkçe-İngilizce. Dahası, kitabı edinemeyenler için sözlüğe dijital ortamda erişim de sağlanmış: “http://bilisimde.ozenliturkce.org.tr/” Tuncer Ören, Ahmet Pekel, Koray Özer, İlker Tabak ve Eymen HİKMET TEMEL AKARSU Görgülü’den oluşan ekibin emeği Bilişim Terimleri Sözlüğü 750 sayfalık dev bir külliyat. ürkiye’nin parlayan beyinlerinin neredeyse hepsini çatısı al- Kitabın yayıma hazırlanma süresi ise ekibin 10 yıllık emeğin- tında toplamış, kamu yararına çalışan, toplumun bilgi çağı den ibaret değil. TBD kuruluşundan bu yana (1971) bilişim te- T ile uyumunu ve çağdaş teknolojiyi yakalamasını sağlamayı rimlerine Türkçe karşılık bulmak için çalışmalar yürütmekte. misyon edinmiş çok özel bir dernek Türkiye Bilişim Derneği (TBD). Yaklaşık 10 bin kadar karşılık üretilmişken son dönem devreye 14 bin civarında üyesi var ve bu üyeler ülkenin en parlak zi- giren ekip bunu 30 binlere taşımış. hinleri. Her biri ya programcı ya bilgisayarcı ya kod yazıcı ya da Kitap sert kapak, kaliteli kâğıda ve iki bölüm halinde yayım- kamudaki bilişim sorumluluğunu üstlenmiş kişiler; kısacası sek- lanmış. Yarısı İngilizce-Türkçe, yarısı Türkçe-İngilizce. törün her kesiminden çok önemli kişiler. Dahası, kitabı edinemeyenler için sözlüğe dijital ortamda eri- Bu derneğin Türkiye’de bilim ve teknoloji kültürünü geliş- şim de sağlanmış: http://bilisimde.ozenliturkce.org.tr/ sitesinde tirmek için yazılım ve bilişim dışında da çabaları var. Kültürel bilişim terimlerinin Türkçesini kullanmak isteyenler sözcüğün alanda da büyük faaliyetler içinde. Bilim-kurgu öykü yarışması karşılığını kolaylıkla bulabiliyorlar. bu çalışmalardan bir tanesi. Bu muhteşem çaba için değerli yazar ve yazılımcıları ve Türki- TBD Çalışma Grupları kapsamında 10 yıllık kolektif bir çalış- ye Bilişim Derneği’ni kutlamak gerekir. ma sonucu hazırlanan Bilişim Terimleri Sözlüğü, Türkiye Bilişim Plaza Türkçesi ile konuşmaktan haz duyan yeni kuşaklara bu Derneği Yayınları tarafından yayımlandı. kitaba bir göz atmalarını ve yabancı bilişim terimleri yerine dili- Bu alanda gerçek anlamda bir boşluk olduğunu bilen ve plaza Türkçesinin giderek dilimizin ruhunu kemirdiği ve bizi ülkemize mizde neler kullanıldığına şöyle bir bakmalarını öneririm. Göre- ceklerdir ki Türkçe bilişim terimleri plaza Türkçesinden daha iş- ve toplumumuza yabancılaştırdığı gerçeğini derinden hisseden bir yazar olarak bu muhteşem eseri büyük ilgiyle karşıladım. levsel ve Türkçe, bilişim için sınırsız, zengin olanakları olan muhteşem bir dil. n BAHA BATIKAN’DAN ‘ERİL, DİŞİL VE ÖTEKİLER: ARKEOLOJİDE ERİL İKTİDARIN TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ÜZERİNE ETKİSİ’ İlk insandan günümüze eril iktidarın inşası! Baha Batıkan, Eril, Dişil ve Ötekiler (Beyaz Baykuş Yayınları) adlı kitabında, günümüzde yaşamın her alanında dile ve toplumsal yaşama yerleşmiş olan eril tahakküm olgusunun kökenini eskiçağdan başlayarak irdeliyor. İlk insanlardan günümüze çağlar boyunca eril ve dişil bireylerle “öteki” olarak gören kesimlerin toplumsal sınıflandırma içindeki yerini anlatıyor. mezun olan, yüksek lisansını ve doktorasını da aynı fakül- lumsal hiyerarşiyi incelemeye başlayan Batıkan, kadınların CANER ALMAZ tede Eskiçağ Tarihi Anabilim Dalı’nda yapan Baha Batı- toplum içerisindeki rolünü tespit etmeye başlıyor. kan, Eril, Dişil ve Ötekiler’de (Beyaz Baykuş Yayınları) ilk Yerleşik bir düzene geçtikten ve yazının icadından sonra rkek egemen toplumların kökenine ilişkin çalışmalar, insanlardan günümüze çağlar boyunca eril ve dişil bireyler- oluşan medeniyetlerde, eril tahakkümün ve toplumsal cinsiyet toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması adına yürütülen le “öteki” olarak gören kesimlerin toplumsal sınıflandırma eşitsizliğinin nasıl oluştuğunu örnekler ve bugün bile kullan- E faaliyetlerin en önemli yapıtaşlarının başında geliyor. içindeki yerini anlatıyor. dığımız kelimelerin etimolojik kökenlerine bakarak açıklıyor. Günümüzdeki bilinçaltlarına işlemiş ve kemikleşmiş top- Günümüzde bildiğimiz ancak bugünkü formuna nasıl ulaş- Yunan ilkçağının en büyük ozanlarından Hesiodos’un söy- lumsal algıların kırılması için, bu algıların benliklerimize na- lemlerinden yola çıkarak, görkemli Yunan tanrılarında ve farklı tığını düşünmediğimiz pek çok kavramın tarihçesini irdeliyor. sıl ve hangi süreçler sonucunda işlediğini anlamamız gerekli. kültürlere ait insanların yaratılış mitoslarında yer alan eril-dişil Kitabın alt başlığı olan Arkeolojide Eril İktidarın Toplum- Kanıksadığımız, normlaşmış tahakkümlerin aslında eril sal Cinsiyet Rolleri Üzerine Etkisi konusu da bu kişiliklerin ayrımının günümüze aktarımını örnekler üzerinden inceliyor. bir sistemin koruyucuları olduğunu ve toplumların eğitilme- Kitap boyunca hem eril hem dişil hem de öteki olarak adlan- çağlar boyunca toplumdaki konumlarına yönelik kapsamlı den, “normal” gördükleri hareketlerinin temelinde yatan al- dırılan eşcinsellerin, kölelerin, fahişelerin toplumdaki yerine tespitleri içeriyor: gıların kökenini onlara göstermeden toplumsal cinsiyet eşit- eğilen Batıkan, birçok kaynak aracılığıyla zaman içinde olu- “…Savaşlar, kıtlıklar, veba salgını gibi ‘Felaketler Yüz- liğinden bahsetmek maalesef olanaklı değil. yılı’ olarak anılan ortaçağ zaman diliminde, cadı avlarının şan toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ve eril tahakkümü irdeliyor. “Kuşkusuz mitoslar ve efsaneler, onları dinleyip yayan Dilden toplumsal yapıya ve sınıfsal kademelerden iktidar başlaması dikkat çekicidir. Toplumsal çöküşten dolayı ‘ik- halk için felsefi temalar değildir. Ancak onlar için sadece aygıtlarına kadar bu yolculuğu adım adım takip ediyor. Ay- tidar’ asla suçlu değildir ancak suçluyu bulup cezalandır- bir meşgale, bir eğlence oldukları da söylenemez. Dini folk- rıca eril iktidarın çağlar boyunca tahakkümünü “sansürsüz” lor hep bir ders verir, mesaj içerir. Bu mitos ve efsaneleri makta ustadır. (…) örneklerle ortaya koyuyor. İktidar ve insanlar kurtulmak istedikleri kötülükleri, bir ki- dinleyince, her yönüyle insanın varlık sebebini, yönetici ke- Eril, Dişil ve Ötekiler, günümüzde her bireyin bilinçlen- sime, ilahi varlıklara karşı görevlerini görürüz; bilinçli ya şiye aktarıp, ona ızdırap çektirdikleri takdirde arınacakları şeklinde bir çözüm bulurlar. (…) Kurban genelde en zayıflar mesi gereken bir konuya ilişkin oldukça kapsayıcı bir metin. da bilinçsiz sonunda onların verdiği mesajın şifresi hep çö- zülür ve özümsenir. Zihnimizin başköşesinde yerini alır.” arasından seçilir. Kadınlar da bunun için biçilmiş kaftandır.” Herkesin rahatlıkla okuyabileceği, şaşırtıcı, aydınlatıcı ve bilinçlendirici bir kitap. İstanbul Üniversitesi Klasik Arkeoloji Anabilim Dalı’ndan Eskiçağdan başlayarak ilk topluluklar içerisindeki top- n 4 Ocak 2024 15