Katalog

Jean Cavaillès Mantık ve Bilim Teorisi Üzerine HÜSEYİN RAHMİ GÜRPINAR CADI HOWARD PHILLIPS LOVECRAFT DELİLİĞİN DAĞLARINDA OsmanlıYerAdlarıSözlüğü Nuri Akbayar Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’ndan Yeni Eserler Modern Klasikler Dizisi -213 TÜRK EDEBİYATI KLASİKLERİ - 7 8 Modern Klasikler Dizisi -213 “Tepeden tırnağa patlayıcı yüklü bir matematik felsefecisi; TÜRK EDEBİYATI KLASİKLERİ - 7 8 aklı başında ama gözü pek, iyimser olmayan kararlı biri. HOWARD PHILLIPS LOVECRAF T Yirminci yüzyıl başı. Bilim ve teknik büyük sıçramalarla ilerliyor. Eğer bu bir kahraman değilse, o zaman kahraman kimdir?” Kocasının ölümüyle dul kalan Fikriye Hanım için çöpçatanlar işe koyulurlar. İnsanlık dünyada keşfedilmemiş nokta, bilinmeyen olgu bırakmamaya Bulabildikleri talip, birkaç kez evlenmiş ve rahmetli ilk karısından kalan iki - Georges Canguilhem. DELİLİĞİN DAĞLARINDA kararlı. Bu sırada, Miskatonic Üniversitesi’nden jeolog William Dyer, çocuğuyla büyük bir yalıda yaşayan Naşit Nefi Efendi’dir. Ancak bu varlıklı İngilizce aslından çeviren: talibin bir kusuru vardır: Çocuklarının annesi Binnaz Hanım hortlamıştır. bilim dünyasını Antarktika’ya yönelik bir bilimsel keşif seferinden AYŞE DENİZ HAKYEMEZ vazgeçirmek üzere kaleme sarılır. Dyer, bilimsel inceleme yapmak Cadı, Hüseyin Rahmi’nin gulyabani, hortlak gibi doğaüstü varlıkları konu üzere 1930 yılında bölgeye gitmiş gruptan geriye dönebilen iki edindiği “Garaib Faturası Külliyatı”nın ikinci romanıdır. Külliyatın ilk romanı Matematikte olduğu gibi, deneyim de belli bir “ritme” göre, kişiden biridir. Kutbun ücra yörelerine yaptıkları keşif seferi tarihin, Gulyabani ’de olduğu gibi, bu romanda da halkın batıl inançları konu edilir. kurallara bağlı olarak mümkündür. Fransa'nın işgaline, jeolojinin, biyolojinin ve mantığın tek tek iflas ettiği bir dehşet Hüseyin Rahmi bu kez merkeze ruh kavramını oturtarak spiritüalizme karşı, “mantığın bir getirisi olarak” direnişle cevap veren dalgasına dönüşmüştür. Antarktika’da göklere uzanan sıradağlar metafizik ve felsefi açıdan bir tartışma da yürütür. arasında insanlığı bekleyen tehlike ne olabilir? Dyer akıntıya karşı Cavaillès 1944 yılında Naziler tarafından kurşuna dizilir. kürek çekerek, akıl almaz olanı insanlığa anlatmaya çalışır. H. P. Mantık ve Bilim Teorisi Üzerine 20. yüzyıl akılcı Fransız Hüseyin Rahmi Gürpınar Lovecraft’ın son dönem yapıtlarından Deliliğin Dağlarında, yazarın felsefesi geleneğinin öncülerinden Cavaillès'in son eseridir. (1864-1944) engin düş gücünün bir sentezi gibidir. Bu düş gücünün yarattığı çeşitli karakterler ve yaratıklar buzulların arasında ürpertici oyunlar oynamak Dönemini ve çevresini romanlarında üzere bir araya gelirler. yaşatıp, genç yaşlarından itibaren geniş Jean Cavaillès (1903-1944) hapishanedeyken yazdığı bu halk kitlelerince sevilerek okunmuş Hüseyin kitabında, matematiğin ilerlemesinin zorunluluğu bağlamında Rahmi, edebiyatımızın benzeri az bulunur HOWARD PHILLIPS LOVECRAF T bilinç felsefelerini (Kant, Husserl) eleştirir. Benzer bir şahsiyetlerindendir. (1890-1937): ABD’nin Providence kentinde eleştiriden Viyana Çevresi de nasibini alır. Bilim teorisini Kitaplarında İstanbul yaşamının özel inanışları, dünyaya gelen H. P. Lovecraft erken ölümüne toplumsal ve ekonomik eşitsizlikler, kadın ancak matematiğin özerk zincirlemelerine dayanan bir rağmen fantastik, korku ve bilimkurgu öyküleriyle erkek ilişkileri gibi konular halkın özgün kavram felsefesi sağlayabilir: “Formel sistem denilince, edebiyat dünyasına damgasını vurdu. Henüz konuşma biçimleri korunarak, çok defa gülünç, art arda kopmalar ve aşmalarla gerçekleşen bir yaratım altı yaşında ilk şiirlerini, on üç yaşında ilk bazen hüzünlü olarak işlenir. Romanımıza kastedilir.” Matematiğin ilerlemesi zorunlu olduğu kadar novellasını yazan Lovecraft amatör edebiyat “mahalli renk” ilk kez onunla girer. Yazarlık yaşamına 1883’te Tercüman-ı Hakikat yayınlarında yapıtlarını yayımlamayı sürdürdü, öngörülemezdir. Ancak mesele, bilimin tarihsel gelişimini gazetesinde başlar. 1896’da İkdam gazetesinde roman ve öyküleri tefrika giderek özgün bir kurgu evreni oluşturmaya açıklamaktan ziyade, aklın kendisini bu hareket üzerinden edilirken üne kavuşur. Döneminin en çok okunan yazarı olur. Tüm kazancı başladı. Yapıtlarında tarih, paleontoloji, jeoloji kavramaktır. yazarlıktan gelir. Bu sayede Heybeliada’da şimdi müze olan köşkünü alır. gibi disiplinleri ustalıkla kullanan yazar, dönemin egemen anlayışı olan 1908 Meşrutiyet’inden sonra Ahmet Rasim’le Boşboğaz adında bir mizah insanmerkezliliği karşısına aldı. Bu nedenle Lovecraft’ın yapıtlarında gazetesi çıkarır. İlk soruşturmaya böylelikle uğrar. Gazetesi kapanır. İkinci kez insanın bütün bir evren karşısındaki acziyeti teması özel bir yer tutar. Ben Deli miyim? romanıyla mahkemelik olacak ve yine beraat edecektir. Çoğu Yazar özellikle 1926 yılından itibaren The Call of Cthulhu (1926; roman olmak üzere öykü, tiyatro, makale ve eleştiri türünde altmışın üzerinde Cthulhu’nun Çağrısı), The Colour out of Space (1927; Gökten Düşen kitabı bulunmaktadır. Renk), The Case of Charles Dexter Ward (1928; Charles Dexter Yazarın seçme eserlerine Türk Edebiyatı Klasikleri Dizimizde yer vermeyi Ward Vakası) gibi kurgularıyla yankı uyandırdı. Oldukça zor bir sürdüreceğiz. yaşam geçiren Lovecraft ömründe şöhreti göremese de bugün rock şarkılarından sinemaya kadar pek çok alanda işlenen öyküleriyle dünya popüler kültüründe vazgeçilmez bir yer edinmiştir. 213 78 A MANTIK VE BILIM TEORISI UZERINE.indd 1 4.05.2023 11:51 213-Deliliğin Dağlarında.indd 1 17.05.2023 11:33 Deliliğin D78 -CADI.indd 1ağlarında Cadı 12.05.2023 14:10 Mantık ve Bilim Teorisi Üzerine Howard Phillips Lovecraft Hüseyin Rahmi Jean Cavaillès Çev. Ayşe Deniz Hakyemez Gürpınar 144 sayfa 192 sayfa Çev. Barış Dirican 88 sayfa Osmanlı toplumu açısından I. Dünya Savaşı dört yıldan daha uzun sürdü. 1911 Alanında basılı (2001) ilk çalışma olan Osmanlı Yer Adları Sözlüğü, Trablusgarp Savaşı ile başlayıp Balkan Savaşları, Cihan Harbi ve Kurtuluş Savaşı ile yirmi yıl sonra baştan sona yenilenerek kullanıcısıyla buluşuyor. devam eden savaş hali 1922’de sona erdi. 11 yıllık bu dramatik süreçte bir imparatorluk Osma nlı Sözlük, belli bir statü kazanmış Osmanlı yerleşim yerlerinin adlarını altı yıkılırken, onun küllerinden yeni Türkiye Cumhuriyeti doğdu. Bu zorlu sürecin en mağdur yüzyıllık tarihsel derinliği ve üç kıtaya yayılan coğrafi genişliği içinde toplumsal kesimi cephe gerisinde kalanlar, özellikle de yoksul, kimsesiz ve korumasız kapsamaktadır. Böylesi bir genişlikte birbirinden dil, din, kültür ve tarih kadınlar oldu. bakımından son derece farklı kavimlerin, toplulukların verdikleri adları YerAdlarıSözlüğü doğru biçimde belirlemenin zorluğu açıktır. Sözlükte Macarcadan Elif Mahir Metinsoy’un, ilk kez 2017’de Cambridge University Press’ten çıkan, Birinci İstanbul’da Pangaltı ile Şişli arasındaki semte Farsçaya, Sırpçadan Arapçaya, Arnavutçadan Gürcüceye, Dünya Savaşı’nda Osmanlı Kadınları. Gündelik Yaşamda Siyaset ve Mücadele adlı adını veren Osman Bey, 1882-90 yılları arasında Rusçadan Tuareg Berbericesine kadar yirmiye yakın dil ve lehçede çalışması bu kadınların deneyimlerini ortaya koyuyor. Kitap, dönemi ele alan konulmuş adların Osmanlıca yazılışlarının ve doğru okunuşlarının Osmanlı-Türk kadın tarihyazımındaki eğitimli ve elit kadın yazaNuri Akbayar rları, onların yayıncılık ve Sultan II. Abdülhamit’in başmabeyincisiydi. saptanması amaçlanmıştır. Ayrıca bugün Türkiye sınırları içinde dernek faaliyetlerini öne çıkarma yaklaşımı yerine, ilgi odağına yoksul, kimsesiz ve Bu hizmeti sırasında “padişaha yakın kişi” anlamına kalan yer adlarındaki değişiklikler ve bu yerlerin idari statülerindeki çoğu taşrada yaşayan kadınları yerleştiriyor. gelen “Serkurena-i Hazret-i Şehriyari” unvanını aldı. farklılaşmalar da ayrıntılı olarak gösterilmiştir. İğneyle kuyu kazar gibi yapılmış bir arşiv çalışmasıyla; kadınların telgraflarına, Osmanbey semtinde çocukları için konaklar inşa Her düzeyden tarih araştırmacısının kolaylıkla yararlanabileceği dilekçelerine, karakol ve mahkeme tutanaklarına, gazete haberlerine, anı ve mektuplara ettirerek, kozmopolit bir yaşam alanının doğmasına sözlük, Osmanlı tarihsel coğrafyası için de bir kılavuz niteliğindedir. dayanarak “meçhul asker”in “meçhul kadını”nın bugüne dek anlatılmamış hikâyesini önayak oldu. 1860’ların sonunda oğlu Ali Cevad Bey ile İkinci ve son basımından (2003) bu yana yüzlerce yeni kaynak anlatıyor. Bu kadınların çilelerini, ekmek ve adalet mücadelelerini, gündelik hayatın Nuruosmaniye’de kurduğu, daha sonra Çemberlitaş’ta taranarak yenilenen sözlük, özenli sayfa tasarımı, Osmanlıca dizini ve bir parçası haline gelen protestolarını ve eylemlerini, bedenleri üzerindeki dayatmaları faaliyetine devam eden Matbaa-i Osmaniye’de 1000’e renkli basımıyla da fark yaratmaktadır. aşmaya yönelik çabalarını canlı tablolar halinde gözlerimizin önüne seriyor. yakın eser bastı. Saraydan ilk kez Kuran-ı Kerim basma Yazar, kadınların sadece savaşa destek olmaları sayesinde değil, protesto, mücadele iznini aldı ve uzun yıllar tekel olarak sürdürdü. Nuri Akbayar: 1950 doğumlu. Mekteb-i Mülkiyeli. Kırk yılı aşkın yayın ve direnişleriyle de devleti onları dikkate almaya ve sorunlarını çözmeye zorladığına 1886 yılında çıkarılan ferman ile Beykoz Hamidiye dünyasında çalıştı. Bunun on beş yılı ansiklopedilerde geçti. işaret ediyor. Kâğıt Fabrikası’nın kuruluşunu gerçekleştirdi. Sekizi telif yirmiye yakın kitabı yayımlandı. Çalışmalarını Torunlarından Nedret Kuran’ın bu çalışmasında, serbest olarak sürdürüyor. aralarında Gazi Edhem Paşa, Süreyya Paşa, Elif Mahir Metinsoy Boğaziçi Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden lisans (2003) derecesini aldıktan sonra, ilki Boğaziçi Üniversitesi Atatürk Tevfik Paşa gibi dönemin öne çıkan isimlerinin de İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü’nden (2005), ikincisi de Strasbourg Üniversitesi bulunduğu Osman Bey ve ailesinin, son dönem Türkoloji Bölümü’nden (2006) olmak üzere iki yüksek lisans derecesi aldı. 2012’de Osmanlı ve erken Cumhuriyet dönemine karşılık “Poor Ottoman Turkish Women during World War I: Women’s Experiences and gelen yaşamöyküsünü okuyacaksınız. Politics in Everyday Life, 1914-1923” başlıklı tezi ile Boğaziçi Üniversitesi ve Strasbourg Üniversitesi’nin ortak doktora programını tamamladı. Doktora tezi ile 2013 yılında Boğaziçi Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonu tarafından Doktora Tez Ödülü’ne ve bu kitaba temel olan çalışmaları ile de 2018 Bilim Akademisi Genç Bilim İnsanı Ödülü’ne layık görüldü. Yayımlanmış kitapları: Mütareke Dönemi İstanbulu’nda Moda ve Kadın, 1918-1923 (2014) ve Ottoman Women during World War I: Everyday Experiences, Politics, and Conflict (2017). Kapak resmi: Muhacir kadınlar ve çocukları. Clarence Richard Johnson (ed.), Constantinople To-day or the Pathfinder Survey of Constantinople: A Study in Oriental Social Life (1922). Bir Semte Adını Veren Osmanlı Aydını Osman Bey ve Ailesi.indd 1 27.04.2023 10:13 Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Kadınları.indd 1 13.04.2023 11:26 Osmanlı Yer Adları Sözlüğü Birinci Dünya Savaşı’nda Osman Bey ve Ailesi Nuri Akbayar Osmanlı Kadınları Nedret Kuran Osmanlı Yer Adları Sozlugu KAPAK.indd 1 8.05.2023 13:46 Flexi Kapak Elif Mahir Metinsoy 144 sayfa 432 sayfa 328 sayfa 7 22 HAZİRAN 2023