Katalog

GÜNDÜZ VASSAF’TAN ‘RESSAMIN İSYANI’ ‘Caravaggio’yu Nâzım Hikmet’e benzetiyorum!’ Ressamın İsyanı (Everest Yayınları), 16. yüzyıl resmine yeni bir yön vererek sanat tarihine damgasını ayrılmaya mecbur kaldıktan sonra gittiği Ortigia. “La- GAMZE AKDEMİR vuran Caravaggio’dan yola çıkan ra” adlı ikinci bölüm dini bir törenle tanıştığı Lara’yla gamze.akdemir@cumhuriyet.com.tr başlayan aşkı.“Yol”da Paris, Londra, Viyana, Roma’da bir arayış ve aşk hikâyesi. Romanın Caravaggio’nun resimlerinin peşindeyiz. Napoli ‘ROMAN YAZACAĞIMI DÜŞÜNMEMİŞTİM’ ana kahramanı, “Azize Lucia’nın Körfezi’nde “Procida” adasındaysa Lara’yla tekrar buluş- n Ressamın İsyanı, yazımı 7 yıl süren bir roman. Za- Gömülüşü” resmiyle büyülenir maları ve Caravaggio’nun ortadan kaybolmasıyla başlayan man içinde neden bu kitabı yazdığınıza ilişkin yanıtları- mezarsız, tanıksız esrarengiz ölümü. ve kendini Caravaggio’nun hayat nız değişti mi? n Romanınızı ailenize ithaf ediyorsunuz. Değişti hatta bir ara bırakmayı da düşündüm çünkü ne- hikâyesine kaptırır; ülke ülke, tablo Yaşamımı şiirselleştiren babam Ethem Vassaf’a (1898- den yazdığımı anlayamadığım da oldu. Nedenlerin bir tane- tablo yanıtların peşine düşer: 1970), inandığını eleştirebilen dayım Zekeriya Sertel’e si kendimden bir anlamda kopya çekmekti. Yani bir kitap (1890-1980) ve ağacın kırık dalına tırmanmak üzereyken Biyografisini yazanların hayatını yazmak için en kötü neden. bana “Dur düşersin!” demeyip “Ne olabileceğini düşün- Bir ara kendime “Oğlumuza ne desem ki ‘Babam dedi ki’” magazinleştirmesi, her anlamda dün mü” diyen annem Belkıs Halim Vassaf’a (1904-1998). diye hatırlasın diye sordum. Ona, “Yapabilirsen öyle üç gün- devrimciliğinin görmezden gelinmesi lüğüne değil birkaç aylığına belki daha fazla başka dilleri, SİRACUSA’NIN AZİZESİ LUCIA! içinde büyük bir öfke uyandırır. kültürleri, ülkeleri tanı” demeyi düşündüm. Sonra da “Peki n Kitabın kapağı’nda “Azize Lucia’nın Gömülüşü” adlı, ro- bunu sen niçin yapmıyorsun” dedim. Öğüdüm hoşuma gitti. Üstelik Caravaggio’nun ölümü de manın da merkez noktalarından biri olan tabloya geçersek… BM Barış Gücü’nde çalışan kuzenimin Mostar’da bir evi yaşamı gibi büyük bir sır perdesinin Mezar kazıcılarını devleştiren Caravaggio, Azize Lucia’yı vardı, bu düşüncelerle Mostar’a gitmiştim. Köprü gördü- gömmeye gelen cemaattekileri eciş bücüş resmetmiş. Ne duy- arkasındadır: Girdiği düello, İtalya ğüm gün beni cezbetmişti. Günde 8 saat, 10 saat köprünün gu seli ne infial. Gömme töreni için kiralanmış yasçı gibiler. başında not defterime yazmaya başladım. Kitap olacağını içinde kaçışı, nihayet ortadan Yerde yatan Azize Lucia, işkencelerden geçmesine rağmen da bilmiyorum ama yazmaya başladım ve kitap oldu. kayboluşu, resmi açıklamalardaki dehşeti yansıtmıyor. Şehit kahramanlara benzer tarafı yok. Sonra yine oğlumuza verdiğim öğüdün devamı olarak bir Sıradan bir ölü. Resminde din gelgeli yok. çelişkiler bir şeylerin örtbas edildiğini arkadaşım beni Sicilya’da dolaştırdı. Bir yer bulmak için Yüzlerini seçemediğimiz figürler Vatikan’ın yozlaştırdığı sonra Orticia’da Siracusa’nın ada kısmında bir yer bulundu, göstermektedir. Tanrı’yı gömen İsa ve havarileri mi? “Azize Lucia” tuva- yerleştim. Yine kitap yazmayı düşünmemiştim. Caravaggio ile takıntılı bir ilişki linde en büyük yeri orada olması beklenen meleklere değil, ‘CARAVAGGIO’YA YAPILAN boşluğa ayırmış. Boşluğa dayanamayan, boş düşünüp boş kuran kahraman, tabloları üzerinden HAKSIZLIKLARA İSYAN ETTİM!’ konuşmaya meyilli bizlere, boşluğu düşün, demiş. kendi hayatının izini de sürmekte n Oraya giderken Caravaggio var mıydı aklınızda? ‘BEN VE OUTIS, CARAVAGGIO OLDUK!’ ve ölümüyle ilgili gizemi çözmeye Hem var hem yoktu. Ondan bir yıl önce Boston’daki mü- n Tüm bu süreçte siz ve romanın anlatıcı kahramanı zede Caravaggio var mı diye birdenbire aklımdan geçmiş- çalışırken, kendi ölümlülüğünden Caravaggio’yu kardeşiniz, hemşeriniz kılmışsınız adeta. ti. Gittim, yoktu. Orada bıraktım. Sonra Caravaggio ile ilk kaçmanın yolunu aramaktadır. Hayatını okudukça Türkiye’de arkadaşlarıma yapılan karşılaşmam Ortigia’daki kilisede oldu. İkinci gün gittim. O adaletsizlik, dünyada adaletsizlik, piyasa sanatçılarının yak- Bu sırada Caravaggio’yla kurduğu güzel Sicilya güneşinde kapkaranlık, kasvetli bir yer, resim laşımları, hepsi Caravaggio’da birleşti. Düşünce mücade- de kapkaranlıktı ve beni hiç cezbetmedi. bağ, yeni bir aşk öznesiyle sınanır: lesi veren, bir kısmı hapiste olan nice Caravaggio ve onun Ardından Caravaggio’yu okumaya başladım ve okudukla- Lara da yüzyıllar önce kaybolan aracılığıyla düşünceleri nedeniyle kazıkta yakılan Giordano rımdan yola çıkarak bu Caravaggio’ya yapılan haksızlığa bir ressam kadar gizemlidir... Bruno ile birleşti. isyana dönüştü. İnat ettim, her gün gidip orada resmin önün- de durup aklımdan geçenleri yazmaya başladım. Bunu ya- Gündüz Vassaf’ın ilk romanı olan, CARAVAGGIO DEVRİMİ! parken farkında olmadan bir roman kahramanına dönüştüm. yedi yılda yazdığı Ressamın İsyanı n Devrimci yönü de hayli vurgulanıyor Caravaggio’nun. O döremde kilise karanlığına karşı mü- ‘RESSAMIN İSYANI’NI ANNEM, kurmacanın denemeyle, anının cadele etmek cesaret işi kuşkusuz. Bazıları kaçak dövüştü- BABAM VE DAYIMA İTHAF ETTİM’ biyografiyle buluştuğu, sanata ve n Tabloyu açımlamanızı rica etmeden önce romanın ğünü söyleyebilir ama ben çok akıllıca ilerlediğini duyum- özgürlüğe yazılmış bir aşk mektubu. bölümleriyle devam edelim. Dört bölümden oluşuyor. O sadım. O dönemin karanlığında işi çok zor. bölümleri özetler misiniz? Hakkım olmasa da Caravaggio adına teşekkür ederim, “Ortigia” adlı ilk bölüm kahramanımızın Türkiye’den bence de öyleydi. Engizisyonun hüküm sürdüğü >> 12 25 Mayıs 2023 LYVIA MORGAN