Katalog

MERHABA u hafta sizlere kapağımızda iki büyük usta ile merhaba diyoruz. B İlki hayallerini arayan, dinsel motiflerle, alışılmadık figürlerle, mitolo- jiyle şiirlerini besleyen; resimleriyle ço- Yalansız dolansız cuksu bir dünyanın kapılarını aralayan, “Teb” adını verdiği “Şarklı” bir şiir dün- yasına sığınan büyük şair Else Lasker- Schüler. Gültekin Emre’nin yazısı… Cumhuriyet… İkincisi ise III. Napolyon’un bir hükü- met darbesi sonucu kurduğu ikinci Yüzyılın kutsal isyanıyla bayrağı yükseltip kurtuluştan kuruluşa geçmiştik imparatorluğa başından beri düşman, ya hani, şimdi yine o tarihlerdeyiz. Zaten ne kaldı şurada 29 Ekim’e, saniye yılmaz cumhuriyetçi, o karanlık dönemdeki Fransız toplumunun acı- mi gün mü, ay mı, ne? Önümüz 23 Nisan derken 19 Mayıs sonra hoop 26- larını betimlediği usta yapıtlarıyla da 30 Ağustos’tan 9 Eylül, mutluluk böyle yakın. Yurttaş olarak bunu bize ölümsüzleşmiş Émile Zola. Ferda yaşatan dilimiz, yalansız dolansız Cumhuriyetimiz, işte bu kadar. Fidan’ın yazısı… Üçüncü sayfamızda, Sevgi Özel’in anı kitabı Yalan Dünyasının Bu tuhaf gelişimin ipuçları, küçük yalan söylemiş, ama doğru demiş.” M. SADIK ASLANKARA Yalancıları’nı irdelediği “Yalansız dolan- bir örnek de sayılsa, “ileride kayma- “Doğru olduğuna göre, demek ki sız Cumhuriyet” başlıklı yazısıyla kam, vali, hatta bakan olacak Muam- yalan söylemiş.” M. Sadık Aslankara yer alıyor. ir yalana kandığımız söylense, mer Güler”in (33) lise yıllarındaki aile “Yalan olduğuna göre doğru demiş.” Jale Nihal İncedere, 2022’de üç yeni aman Allah herkes ayağa kal- yaşamı üzerinden izlenebilir pekâlâ. Sofizmin bilinen paradoksu bu. kitabı yayımlanan (Uyku Ülkesi, Kurma- B kar, iyi de yalanlara alıştırılmış Sevgi Özel, yalansız, dolansız Sevgi Özel, tüm anlatısını gerçek- canın Yapısı, Deniz Göründü), iki bir toplumsal yaşam sürdüğümüz tenlik duygusu yüksek bir roman ha- Cumhuriyetin “Angaralısı” olarak bu kitabı (Kristal Bahçe ile Dil, Edebiyat ortada değil mi, üstelik bu yaşam bi- tür tehlikelere düşmeden özgün bi- linde kuruyor. Bu hikâye edişte bir ço- ve İletişim) ise genişletilmiş yeni basım çimini “ya Rabbi şükür” dercesine cuğun, yeniyetmenin, derken erişkin çemi, düzeyiyle anlatısını sürdürü- olarak yenilenen, ayrıca “Kapadokya kültüre dönüştürerek alabildiğine iç- Dörtlüsü”nün başlangıç romanı gencin, en sonunda aydın-yazar bir yor hep. Bunu, ötedir bilinen, dilimi- selleştirdiğimiz? ze özgü o şövalyelik ruhunun gerek- Zaman Yeli de 2022 sonunda yayımla- kadının Polatlı köy yaşamından baş- Eğer kişi, kendisiyle yüzleşmekten nan usta yazar Gürsel Korat’la yapıtla- layan yolculuğunda Ankara göçüyle tirdiği tutumla sergilediğini de ekle- kaçınıyor, buna sırt dönüyor, kendi rını konuşuyor. yelim Sevgi’nin. ortaya çıkan yenidünyasını, damıttığı gerçekliğine, bireysel-toplumsal ya- Emin Adnan, Yurdakul Alpay’ın tarihi Samanpazarı çevresinin “öykü” şantı noktasından bu olguya gereğin- DİLİMİZDEKİ ŞÖVALYELİK Osmanlı ile Reform Avrupası arasın- tadındaki demografik, etnik, ekinsel ce bakmıyor, eleştirel tutum takınmı- RUHU; YALANCIYA SAVAŞ… daki ilişki ve gelişmeleri merceğe al- vb. yansımasını okuyoruz. yorsa eğer ayağının yalanlara dolan- Şimdi başa dönüp de bu yaşamöy- dığı Osmanlı Tarihi ve Geri Kalmışlık Sonra genişleyen kavrayışıyla bu masından başka yol kalır mı önünde? küsüne yeniden göz attığımızda, yaza- Muamması’nı değerlendiriyor. genç; Cebeci, Etlik, Kavaklıdere vb. İşte Sevgi Özel, Yalan Dünyasının rın metinde karşımıza çıkan dil-anlatım Kaan Tanyeri, şiirde 40 yılı geride yörelerinde bir yandan yaşam savaşı Yalancıları (Kırmızı Kedi, 2021) adlı serüvenine de ayrıca yer açacağız de- bırakan Tuğrul Keskin ile zamanın verirken öte yandan yalanlarla boğu- “anı” kitabını bir açıdan hepimiz adı- mektir çünkü Sevgi, aynı zamanda bir acılarının yanı sıra geleceğe, doğaya, şup bu bataklığı kurutmaya ahdeden na yaptığı apaçık bir yüzleşmeye öz- öykü-roman yazarı. umuda ve aşka ilişkin şiirlerinden kadın varlık olarak emekleyip ayağa gülüyor denebilir. Bir öykücü, ro- Böyle olunca kurmacacı Sevgi oluşan kitabı Ürperti’yi konuşuyor. kalkıyor, bize bu diklenişin, dosdoğ- mancı olduğu için de yapıtını, sözlü- Özel’in anı kitabı Yalan Dünyasının Ayşe Kulin, Zeynep Keten’in keman ru duruşla yalanların üzerine gidişi- yazılı tarihsel belge olmaktan çıkarıp Yalancıları’nda yazar konumuyla an- sanatçısı Gönül Gökdoğan’ın gökbilim- nin serüvenini aktarıyor. ilgiyle okunan yaşamöyküsü romanı- latısal açıdan neler getirdiğine de bir ci annesi Nüzhet Gökdoğan ve anne- na, yazınsal anlatıya dönüştürüyor. iki satırla değinmek zorunlu. annesi Nebihe Pelit’in yaşamöyküsünü YOLA YALAN DÖŞEYENLERE Okuru uyarmayı da unutmuyor bu Önceki öykü-romanlarından yazar- kaleme aldığı Bir Gönül Hikâyesi’ni de- KARŞI YALINKILIÇ… arada: “Sayfalardır kendimi anlatmı- ğerlendiriyor. lık hünerini yakından bildiğim bir im- Sevgi, anlatısında sıradanlığa sırt dö- yorum. Atlaya zıplaya da olsa yazdık- Mehmet S. Aman, Barış Terkoğlu ve za olarak bütün metinlerinde şakacı nüp kendisini öne çıkarmaktan özenle larım bizim kuşağın (1950 doğumlu- Barış Pehlivan ile İçişleri Bakanı Süley- bir çocuğun fal taşı benzeri açılmış kaçınarak, beri yandan yaşamına dö- ların) yaşantısından bir kesittir.” (136) man Soylu’yu ilişkiler zinciri ve eylem- parlak gözleri eşliğinde cinlikler fışkı- nük kimi pişmanlıklarını, boş bulunuş- leriyle A’dan Z’ye merceğe aldıkları ran köpürtülü dil tutkusunu görürüm larını göz önüne sermekten çekinme- ANADOLU’NUN YAŞAM incelemeleri SS’i konuşuyor. Sevgi’nin hep. yerek “keşke”ler, “tüh”ler eşliğinde iç- KÜLTÜRÜ… Elif Sabah Erkul, Myrinalı Agathias’ın Sözcük zenginliği, kıvrak, yanar- tenlikle yerleştiriyor metne. Sevgi’nin Polatlı’nın bir köyünde baş- 6. yüzyılda kaleme aldığı Bizans Tari- döner parıltılar yayan sözdizimleri, Sözgelimi gençlik deneyimsizli- lıyormuş gibi görünen hikâyesi, roman hi-Agathias Kroniği (552-559)’ni mer- yakıştırma, üretme anlamında söyle- ğinden ya da daha başka farklı ne- gerçekliği içinde adeta hepimizin ya- ceğe alıyor. yiş çeşnisi, böylesi bir anlatı örüntü- denlerden ötürü kişisel kimi eksikle- şamöyküsü olup çıkıyor, böylelikle bi- Bahattin Bayram, Paul Stephenson’ın sü, dil-renk panayırına dönüştürüyor ri, yetersizlikleri üzerinde durup an- reysel hesapların kökenindeki toplum- dramatik bir değişim dönemine aydın- yapıtı. Beri yandan özellikle yaşantı sal yalan-dolanlarımızın sınıfsal, eko- latısına alabildiğine gerçektenlik ka- latıcı bir bakış açısı sunduğu Yeni Ro- aktarımında anlatılanların yanında bir tıyor ayrıca. Ali Sirmen’in “Anı ya- nomik, toplumsal vb. temelde örüntü- ma: Doğu’daki Roma İmparatorluğu alt metin de döşüyor yazılı olmayan. lenen ağıyla yüz yüze geliyoruz. zarının güvenirliği” başlıklı yazısında (395-700)’nu inceliyor. Böylelikle artalan, yan anlam deste- (19.3.2023) bu tür yapıtlar için Na- Bunu besleyen, at izinin it izine ka- Özlem İşbilir, Jake Spicer’ın, figür çi- ğinde Cumhuriyetin yüzyıllık tarihini, rıştığı bu bataklık varlığını korudukça dir Nadi’den örnekleyerek getirdiği zimine başlamadan önce temel teknik- toplumsal yaşamını da bütün döne- ölçütle uyumlu, “kendine yontma”, yalanın ortadan kalkması olası mı ar- leri sunduğu Figür Çizimi’ni inceliyor. meçleriyle canlandırabiliyoruz gözle- tık? Kimsesizlerin kimsesi Cumhuri- “kendini yüceltme” türünde hiçbir Y. Bekir Yurdakul, Çiğdem Gündeş’in rimizde. yet, yalanların köküne de kibrit suyu aymazlığa bulaşmadan yolunda iler- Canavar Bumbum serisini ve Lara O halde, hadi bakalım, yalansız do- ekmişti bir biçimde. Yalansız dolan- liyor. Williamson’ın Yeni Arkadaşım Mo adlı lansız Cumhuriyete doğru koşar adım… sız on beş milyonluk dürüst Cumhu- Sofistik aforizmalardan biri, “Bir kitabını merceğe alıyor. Elealı”, “Bütün Elealılar yalan söy- riyet toplumundan yüzyıl sonra göre- www.sadikaslankara.com, her Güncel ve Mustafa Başaran’ın hazır- ce yalanlı dolanlı seksen beş-doksan ler, demiş” diyerek başlıyor, peş pe- perşembe öykü-roman, tiyatro, ladığı Bulmaca köşelerimiz ile düşün milyonluk bir yalancı Cumhuriyet top- şe sürüyor: belgesel alanlarında güncellene- trafiği sürüyor! lumu olup çıktık. “Kendisi de Elealı olduğuna göre rek sürüyor. İyi okumalar… l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Alev Coşkun l Genel Yayın Yönetmeni: Tuncay Mollaveisoğlu l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Aslan Yıldız l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Uets: 25999 - 15079 - 37611 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: reklam@cumhuriyet.com.tr l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: KITAP 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir.