Katalog

OYUN HALİT ZİYA UŞAKLIGİL KIRIK HAYATLAR Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’ndan Yeni Eserler Modern Klasikler Dizisi -208 TÜRK EDEBİYATI KLASİKLERİ - 75 Modern Klasikler Dizisi -208 TÜRK EDEBİYATI KLASİKLERİ - 75 Jack London’ın 1904 yılı Eylül ayında kaleme aldığı Oyun romanı, JACK LONDON Bu eserimde sadece hayat olacaktı. Memleketin hakiki hayatından bir tablo ki ertesi yıl Nisan-Mayıs aylarında ABD’de The Metropolitan ve onda gözleri oyalayacak, hayali okşayacak süslerden hiçbir iz bulunmasın. İngiltere’de The Tattler dergilerinde tefrika edilmiş, 1905 Haziran ayında ABD’de kitap olarak yayımlanmıştır. Bu kısa roman, “işçi 1901’de Servet-i Fünûn dergisinde tefrikasına başlanan, ancak sansür sınıfının kibar kesiminden” bir delikanlı ile bir genç kızın boksla memurlarınca sağından solundan makaslanarak paramparça edilen Kırık OYUN kesişen kaderlerini konu alır. Yelken yapımcısı ve “ailenin küçük Hayatlar, adıyla aynı kaderi paylaşmaktan yirmi yıl sonra kurtularak yeniden babası” olan yirmi yaşındaki boksör Joe Flemming, on sekiz kaleme alınmıştır. Halit Ziya, olgunluk dönemi eseri olarak nitelediği romanında İngilizce aslından çeviren: bireyden topluma ve hemen her sınıfta yaşanan trajediye ayna tutar. yaşındaki sevgilisi Genevieve’den, evlilikleri öncesi son kez boks LEVENT CİNEMRE Roman boyunca idealist doktor Ömer Behiç, tıpkı Dr. Jekyll’ın Mr. Hyde’la maçına çıkmak için müsaade ister. Bir Dilim Biftek, Meksikalı başta yaşadığı gibi, karakterine taban tabana zıt dostu Bekir Servet’le, insaniyet, olmak üzere, pek çok yapıtında boks sporunun doğasını bütün erdem, namus ve aile gibi konularda içsel bir savaş yaşarken adliye renkleriyle işleyen Jack London, Oyun’da boksun şiddeti ile işçi koridorlarında, hastane köşelerindeki halk da sefalet içindeki kırık hayatlarını sınıfından insanların yalın yaşamlarını canlı biçimde yansıtıyor. onarmaya çalışır. JACK LONDON (1876-1916): Halit Ziya Uşaklıgil (1867-1945) Asıl adı John Griffith Chaney olan Tanınmış Uşakizade Ailesinin üyesi olarak çocukluğu Jack London, San Francisco’da İstanbul’da, ilk gençliği İzmir’de geçti. Eski tarzda doğdu. California’daki Oakland’da, Arapça ve Farsça öğrenim gördü. Yazı hayatı annesinin ve London soyadını Avusturyalı Katolik rahiplerin yönettiği Mechitariste’de aldığı üvey babasının yanında okurken başladı. On beşinde ilk yazısı yayımlandı. yetişti. On dört yaşında okulu İzmir’de tanınan, Fransız edebiyatçı Auguste de Jaba bırakarak serüven dolu bir hayata onu Mechitariste’ye hazırlarken bir de roman çevirtti. başladı. Dört yıllık ortaöğrenimini Okuldan ayrıldığında ilk işi şair Tevfik Nevzat’la bir yılda tamamlayarak California Nevruz adlı bir dergi çıkarmak oldu (1884). Ardından Üniversitesi’ne girdi. İlk kitabı Son Hizmet gazetesini yayımladı. İzmir Rüştiyesi’nde Fransızca öğretmenliği, of the Wolf (1900; Kurdun Oğlu) Osmanlı Bankası’nda çevirmenlik yaptı. 1893’te İstanbul’daki Reji İdaresi’nde geniş bir okur kitlesine ulaştı. Ona başkâtipliğe ve II. Meşrutiyet’in ilanıyla reji komiserliğine getirildi. 1909’da kalıcı bir ün sağlayan yapıtı ise The İttihat ve Terakki’nin önerisiyle V. Mehmed’in mabeyn başkâtipliğine atandı. Call of the Wild (1903; Vahşetin Darülfünun’da Batı edebiyatı ve estetik dersleri verdi. Siyasal görevlerle Çağrısı) oldu. Diğer önemli yapıtları arasında White Fang (1906; Fransa, Almanya ve Romanya’ya gitti. Bu yoğun çalışma hayatının içinde Beyaz Diş) ve Iron Heel (1907; Demir Ökçe) sayılabilir. En kalıcı yazarlığını da ilerletti. 1896’da Edebiyat-ı Cedide topluluğuna katılıp Servet-i yapıtlarından biri olarak kabul edilen otobiyografik romanı Martin Fünûn’da kendisine büyük ün kazandıran romanlarını tefrika etmeye başladı. Eden’ın (1909) yanı sıra, hayatının çeşitli dönemlerini anlattığı İlk büyük romanı Mai ve Siyah yayımlandığında büyük ses getirdi. Aşk-ı Memnu, Kırık Hayatlar ve pek çok hikâyesi peş peşe geldi. 1901’de yazarlığı The Road (1907; Yol) ve John Barleycorn (1913) başlıklı iki kısmi otobiyografisi vardır. Kitapları yabancı dillere en çok çevrilmiş bıraktığını duyursa da II. Meşrutiyet’ten sonra yazmaya devam etti, ancak bu Amerikalı yazarlardan biri olan London, 1916’da ardında çok dönem yazdıklarını 1923’e kadar ortaya çıkarmadı. sayıda eser bırakarak hayata gözlerini yumdu. İlk romancılarımız Namık Kemal ve Ahmet Mithat olarak anılsa da edebiyatımız Halit Ziya ile çağdaş romanın gerçek örneklerine kavuşur. 208 75 Bütün Eserleri -14 A 208- OYUN.indd 1 16.01.2023 17:10 75-Kırık Hayatlar.indd 1 Bu eserimde sadece hayat olacaktı. Memleketin ha11.01.2023 14:31kiki Jack London’ın 1904 yılı Eylül ayında kaleme aldığı hayatından bir tablo ki onda gözleri oyalayacak, hayali Oyun romanı, ertesi yıl Nisan-Mayıs aylarında okşayacak süslerden hiçbir iz bulunmasın. ABD’de eTh Metropolitan ve İngiltere’de e TTh attler dergilerinde tefrika edilmiş, 1905 Haziran ayında 1901’de Servet-i Fünûn dergisinde tefrikasına başlanan, ABD’de kitap olarak yayımlanmıştır. Bu kısa roman, ancak sansür memurlarınca sağından solundan “işçi sınıfının kibar kesiminden” bir delikanlı ile makaslanarak paramparça edilen Kırık Hayatlar, bir genç kızın boksla kesişen kaderlerini konu alır. adıyla aynı kaderi paylaşmaktan yirmi yıl sonra Yelken yapımcısı ve “ailenin küçük babası” olan yirmi kurtularak yeniden kaleme alınmıştır. Halit Ziya, yaşındaki boksör Joe Flemming, on sekiz yaşındaki olgunluk dönemi eseri olarak nitelediği romanında sevgilisi Genevieve’den, evlilikleri öncesi son kez boks bireyden topluma ve hemen her sınıfta yaşanan maçına çıkmak için müsaade ister. Bir Dilim Biekft , trajediye ayna tutar. Meksikalı başta olmak üzere, pek çok yapıtında boks Roman boyunca idealist doktor Ömer Behiç, tıpkı Dr. sporunun doğasını bütün renkleriyle işleyen Jack Jekyll’ın Mr. Hyde’la yaşadığı gibi, karakterine taban London, Oyun’da boksun şiddeti ile işçi sınıfından tabana zıt dostu Bekir Servet’le, insaniyet, erdem, insanların yalın yaşamlarını canlı biçimde yansıtıyor. namus ve aile gibi konularda içsel bir savaş yaşarken adliye koridorlarında, hastane köşelerindeki halk da Oyun sefalet içindeki kırık hayatlarını onarmaya çalışır. Jack London Çev. Levent Cinemre 80 sayfa Kırık Hayatlar Halit Ziya Uşaklıgil 344 sayfa 7 9 ŞUBAT 2023