Katalog

W. Said’i yeterince anlatıyor. David bakıyoruz kaçınılmaz biçimde. Ulusdevlet olma- Barsamian’la konuşmalarının bir yerin- nın ne zorlu süreçlerle inşa edildiği gerçeğini de EDWARD W. SAID hatırlatıyor bize Said. de şunun altını çizer Said: “Bu noktada entelektüele düşen roller- KENDİNİ KONUMLANDIRAN BAKIŞ OKUMA ÖNERİLERİ den birisi; hikâye anlatmaya katkıda bu- Elbette ki kendisini de yeryüzünde konumlan- lunarak, acıların gerçek niteliğini hatırla- Kültür ve Emperyalizm, Çeviren: Necmiye Alpay, Me- n dırdığında, dillendirdiği gerçekliklerden ayrı tut- tarak ve bir halktan bahsettiğimizi unut- tis Yayınları, 456 s., 2021. maz, şunu der: madan bir karşı -denge sağlamak. Her- Yersiz Yurtsuz, Çeviren: Aylin Ülçer, Metis Yayınla- n “…ben her iki dünyaya aitim. Ben iki dünyanın kes bilsin, burada söz konusu olan soyut- rı, 392 s., 2017. bir arada yaşamasını her zaman mümkün gör- lamalar değil.” Entelektüel: Sürgün, Marjinal, Yabancı, Çeviren: n müşümdür, çünkü iki tarafta da benzer düşün- Kendisine, eylemine dair son bir sö- Tuncay Birkan, Ayrıntı Yayınları, 128 s. 2023. celi insanların birlikte yaşamayı istediklerini, akıl- zü de şudur: Başlangıçlar - Niyet ve Yöntem, Çeviren: Ferit Burak n cı tartışmalara inandıklarını, dinsel bir politika ye- “Kendimi bütünlüğü olan, tek bir kişi Aydar, Metis Yayınları, 408 s., 2020. rine seküler bir politikayı yeğlediklerini, kaba kuv- olarak düşünüyorum. Ben birçok farklı Barbarları Beklerken, Haz.: Müge Gürsoy Sökmen- n vetin, militerleşmenin ve baskının hiçbir soruna şeyim. Onlar arasında bir denge tuttur- Bayak Ertür, Çeviren: Doğan Şahiner- Sona Ertekin, Me- çözüm getirmeyip, her ne pahasına olursa olsun mak kaygım da yok.” tis Yayınları, 251 s., 2010. reddedilmesinden yana tavır aldıklarını bilirim.” O, her daim, bir arada yaşama düşün- Kış Ruhu - Edward W. Said’den Seçmeler, Hazırla- n Edward W. Said’in bu duruşu, birikimiyle bize cesine inancı, vicdan duygusunu, adale- yan ve Çeviren: Tuncay Özkan, 2000, Metis Yay., 242 s. farkında olma bilincini aşılar. ti hatırlatan, insan haklarını savunan biri Dünyanın neresinde olursanız olun, hangi so- olarak hayatımızda yer alacaktır. runla, hangi gerçekle karşılaşırsanız karşılaşın kurumlarının sert bir eleştirmeni olmasının ya- EDWARD W. SAID’İ ANLAMAK İÇİN olup biten her şeyin farkında olmalısınız çağrı- nı sıra kendisi de önemli bir medya kişisiydi.” sında bulunur. Yeryüzünden ayrılış gününde, masasında Geç (******) Yurt, ülke, coğrafya kavramı; kimlik, aidiyet duy- Dönem Üslubu (*****) kitabının çalışma notları vardı: Sanırım, Hamid Dabashi’nin şu tanımı Edward 25 Eylül 2003, Perşembe sabahı. Said’in bu ki- gusu o farkına varma bilinciyle anlam kazanır. W. Said’i bize yeterince anlatabiliyor: Said’in Doğu’daki Batı gerçekliğini içiyle dışıy- tabını okumaya yöneldiğinizde; “geç”lik, “geç dö- “Çaresizlik dönemlerimizde akıl sağlığımızın nem” üzerine verdiği edebiyat derslerinin içeri- la anlattığı “Şarkiyatçılık” (***) bu anlamda Or- kaynağıydı.” tadoğu gerçeğine bakmamızda kavrayıcı bilinç ğinde onun hayata / sanata bakışını da tümleyen Siyonizm karşısındaki duruşu / eleştirisi onu yanları görürsünüz ilkten. sorgusunu getirir. daha da popüler kıldığını söyleyebiliriz. Bu an- Said’in Kültür ve Emperyalizm ile de bunu Bunu bir “veda kitabı” gibi alsak da; Edward W. lamda tabuları yıkan bir yanı da vardır, Said’in. tümleyerek yeryüzüne çağrısı olan bir düşünce Said, getirdiği /tartıştığı kavramlarla her daim ufuk insanı misyonunu pekiştirdiğini söylemeliyim. açıcı olmuştur. Filistin, onun köklerine bağlılığının bir sim- Onun Amerikan ve Arap kültürlerini özümse- Özellikle de zamanı görmek / deneyimlemek / gesidir adeta. Edebiyat uğraşı ise onun “edebi kavramak için onun yazdıklarına dönük bir oku- yen entelektüel bakışı elbette ki tartışmalar ya- adanış”ıdır, siyasi bağlamdaki duruşunun yansı- ratır. Kendi düşünsel iklimini yaratan aydınlanma ma yola çıkmanız kaçınılmaz sanki! malarını orada da buluruz. Kendine özgülük Said’in eleştirel bakışında bir bilinci çoğulluğu taşır ona. Edward W. Said okuyarak birçok şeye kapı ara- Dünyayı kavrayan bakışında edebiyat, müzik, si- üslup. Kavrayan, sorgulayan biri. Parçalanan bir larsınız, ama daha da önemlisi, bence size, yazar- yaset, sürgünlük bir bakıma onu tanımlayanlardır. dünyanın dilini kurmaya çalışır üstelik. ken / anlatırken “söyleyecek önemli bir şeyinizin” Sürgünlüğün bir çeşitlilik, zenginlik olduğunu Oradan kırılgan bir dünyaya bakar. İçeride ve olması gerektiğini sık sık hatırlatmasıdır. n da açımlar: dışarıda kalanları sorgular. Ölümle yaşam, şid- detle terör, savaşla yıkım, kötülükle iyilik barı- “İnsan gerçekten göçmen veya sürgün olmasa (*) Kültür ve Direniş: David Barsamian’la Ko- bile, öyleymiş gibi düşünebilir, engellere rağmen naklarından geçirir her bir sözünü. nuşmalar, Edward Said, Çeviren: Osman Akın- Edward W. Said, bir uyanış bilinciydi aynı za- hayal edebilir ve araştırabilir, dahası merkezileşti- hay, Agora Kitaplığı, 236 s., 2009. rici otoritelerden uzaklaşarak alışıldık ve konforlu manda. Sivil itaatsizdi, dönüştürücüydü. Sesinin (**) Kahire Dosyası , Muhammed Hasaneyn olanın ötesine bir kez bile seyahat etmemiş zihin- ulaştığı her yerde, sözünü bayraklaştıranlar onu Heykel, Çeviren: Berin Büktaş, Bilgi Yayınevi, lerden genellikle kaybolup giden şeyleri görebile- Filistin davasında bir “aktör” olarak da görenlerdi. 380 s., Bilgi Yayınevi, 378 s., 1974. ceği mesafelere doğru her zaman yol alabilir.” (****) Bir entelektüel olarak Edward W. Said’in bu (***) Şarkiyatçılık: Batı’nın Şark Anlayışları, Ed- Onun ele aldığı, dokunduğu meselelere yak- yanları hiç de yabansı gelmemeli. ward Said, Çeviren: Berna Ülner, Metis Yayınla- laşımındaki entelektüel bakışı ufuk açıcıdır. Yeni Onun biyografisini yazan Timothy Brennan şu- rı, 412 s., 1999. nu söylüyordu: tartışmalara kapı araladığı gibi; kışkırtıcı, uyarıcı, (****) Edward Said Seçme Eserler: 1966-2006, hatta yönlendiricidir de. “Onun siyaseti kitaplarından daha fazlasını ba- Ed. Moustafa-Bayoumi, Andrew Rubin, Çeviren: Filistin meselesine yaklaşımı çok nettir: İsrail’in rındırıyordu. Yazdıkları, yaklaşımlarına öncü- Aslı Önal, Ayrıntı Yayınları, 575 s., 2023. askeri işgalciliğini ortadan kaldıracak tek çözüm, lük ediyordu belki ama aynı zamanda özünde bir (*****) Geç Dönem Üslubu / Rüzgâra Karşı Ede- iki uluslu devlettir. taktisyendi, ilk aşamada popüler olmayan ancak biyat ve Müzik, Çeviren: Özge Çelik, Metis Yayın- Yaratılan tabuları, mitleri kıran bir bakıştır daha sonra sahadaki hareketler tarafından kabul ları, 178 s., 2008 onunkisi. Ortadoğu gerçeğine bakışımızı temel- gören siyasi pozisyonları savunuyordu. (******) Aklımdaki Diyarlar: Edward W. Said’in Ha- lendirebilecek düşüncelerin bugün de geçerliğini Beklenmedik ittifaklar yapıyor, yeni kurumsal yatı, Timothy Brennan, Çeviren: Aydın Çavdar, Ay- koruduğunu söyleyebilirim. alanlar yaratıyor, diplomatları eleştiriyor ve Kong- Akademik alandaki başarısı, yapıtları Edward re üyelerine danışmanlık yapıyordu, ABD haber rıntı Yayınları, 508 s., 2023. 9 9 Kasım 2023