Katalog

AKIRA MIZUBAYASHI’DEN ‘BİN YILIN AŞKI’ MERHABA ilistin sorunu, onun Müzik ve aşk! hikâyesini de belirleyen bir F olgu. Ailesinin 1948’deki sürgünlüğüyle başlar bu öykü… Mizubayashi’nin Gözde Koca tarafından dilimize çevrilen romanı Bin Yılın İsrail’in devlet kurma hikâyesiyle Aşkı’nda (Çeviren: Gözde Koca / YKY) Mathilde, Clémence ve Sen-nen eş bir öyküdür bu. Bir Filistinli isimli karakterler kadar, dilimize çevrilen ilk romanı Can Kırığı’nda olduğu olarak yaşadığı yer, uğraş edindiği ülke ABD olsa da doğduğu yer, onu gibi yine müzik ön planda. tanımlayan Filistin, hayatının tüm Sen-nen’in eşi Mathilde ve eski aşkı Clémence’le birlikte, Figaro’nun dalga boylarında yer almıştır. Düğünü ve operayı da iki önemli karakter kıldığı romanında Mizubayashi, Entelektüel çabasının her alanında bunu gündemde tutmak ikilemleri, tesadüfleri, insanı tüketen zamanı, anımsama ve sorgulama adeta yaşama ilkesi olmuştur. ekseninde anlatıyor. Müzikle ve aşkla örülü Bin Yılın Aşkı’nda, notaların ve Akılcı bir yol önerir sürekli; sesin, Sen-nen aracılığıyla yarattığı yoğun duyguları ortaya çıkarıyor. Filistin’in “entelektüel önderlik”ten yoksunluğundan söz ederken şunları söyler: ve olağanüstülüğünden bahsediyor: “Bizim ihtiyacımız, disiplinli bir “Öncelikle karakterlerin sahnedeki genel konumu içinde şekilde baş aktörlere odaklanmak. Susanna’nın bulunduğu merkezi yerin müzik aracılığıyla orta- Bunlardan birisi İsrail; bizler İsrail ya çıkarılması, daha doğrusu onaylanması. Susanna’nın her şe- halkına hitap etmeliyiz. Bu yola yin merkezinde olması! Daha doğrusu zirvesinde olması, hem daha önce hiç başvurmadık. de toplumsal hiyerarşinin en altındayken! İkincisi, Amerika ve Amerikan Septetin sonlarına doğru bir alçalıp bir yükselen bir söz var. halkı. En azından, bu dev ülkenin Sizin söylediğiniz ve sizi diğerinin arasından öne çıkaran bir bu bitmek bilmez savaşta bizim söz. Bu ufak sözü, akıcılığı kadar uçuculuğuyla da insanı etki- safımızda yer alabilecek kesimlerine leyen bu nakaratı duyduğumda Mozart’ın Susanna karakterine hitap etmek.” ne kadar önem verdiğine bir kere daha ikna oluyorum. Filistin ve Ortadoğu gerçeğini Septetin göğünde çok yükseklere ulaşan bu birkaç kısa- uluslararası arenada da farklı cık nota yapıyor bunu! Ay’a fırlatılan, tüm bulut yığınları- bağlamlarda tartışılmasına neden nı delip geçen, ışık saçan bir roket sanki. Bir keşfe yol açıyor. olmuş bir isimdir o. Baudelaire’in şiirindeki gelip geçen kadının sütun gibi mevzun 1948, İsrail devletinin kuruluşu… bacakları misali ani ve uçucu! 1967, işgal sürecinin yoğunlukla Nota okumayı çok beceremem, müziği partisyondan takip başlaması… 1982, Lübnan savaşı ve edenlerden değilim. Ama eğer gerçekten kalbime işleyen bir işgal… 1987-2000 intifada... Tüm bu müzik olduğunda, bestecinin açtığı yola partisyon üzerinden eş- süreçlerin tanığı / okuyanıdır. KAAN EGEMEN lik etmeyi severim. Bu gece ve dün gece sizi bu nakaratı böyle “Ortadoğu’nun Müslüman hoş söylerken duyduğumda önümde peş peşe ilerleyen notalar fundamentalistlerden ibaret kira Mizubayashi, sözcüklerle müziği bir araya geti- gördüğümü sandım. olmadığını kabul etmek” derken ren, daha doğrusu sözcüklerin müziğini ve müziğin Tıpkı Hitchcock’un Çok Şey Bilen Adam filmindeki gibi. Bir bu bölgede liberal kültürü artırmak, sözcüklerini bulmuş bir yazar. Dilimize çevrilen ilk de seslerin ve ifade ettikleri duyguların aşırı çeşitliliğine rağ- tek parti tiranlığını kaldırmak, A romanı Can Kırığı’nda önce 1930’ların ikinci yarı- men koroda sağlanan o birlik hali beni büyülüyor.” oligarşik yönetimlerden vazgeçmek sındaki Japonya’ya götürmüş ardından günümüze getirmişti. Bu satırlarının ardından, son temsil öncesi Clémence, Sen- gerektiğinin kaçınılmazlığının “Çıldırmış dünyanın şiddeti karşısında korkunç bir melanko- nen’e yanıt verince ikili buluşuyor ve aralarındaki ilişki gelgit- altını çizer. liye kapılan” Schubert misali bir yalnızlığı acılar, arayışlar ve li bir aşka dönüşüyor. Yazdıklarının, konuşmalarının, notalar eşliğinde anlatmıştı. İnsanı ezip geçen bir zamanla yüz- eylemlerinin izlerini sürdüğümüzde TÜKETEN ZAMAN VE ANIMSAYIŞLAR! leştiğimiz, vicdanın can çekiştiğine tanık olduğumuz, kırık dö- bütün yollar Filistin gerçeğine Figaro’nun Düğünü’nü yazan Mozart’ı kendisine benzeten; kük anılar arasında kulağa çalınan keman sesiyle dolaştığımız, çıkar. Muhalif kimliği, duruşunun onun, tıpkı kendisi gibi döneminin kurallarına, toplumsal düze- yasın ve travmanın bir çocuğun yaşamını altüst edişini gördüğü- bize anlattığı “yersiz yurtsuzluk” nine karşı çıktığını düşünen Sen-nen, Susanna’ya aşkını ve ope- müz yakın geçmişle bir hesaplaşma romanıydı Can Kırığı. halindeki hümanist bakış, her bir ra tutkusunu bu kültürel ve politik bağlam içine konumluyor. Mizubayashi’nin Gözde Koca tarafından dilimize çevrilen ro- çalışmasının tözünü de var eder. Mizubayashi, Can Kırığı’nda olduğu gibi fona yerleştirdi- manı Bin Yılın Aşkı’nda da (YKY) Mathilde, Clémence ve Sen- Ondaki yersizleşme hali yazıda ği müzikle geçmiş-bugün arasında mekik dokuyor. Sen-nen’in nen isimli karakterler kadar yine müzik ön planda. kendine bir “ev” kurdurur; bir zamanlar benliğini ele geçiren aşk, eşi ölüm döşeğindeyken yurtsuzluğunu ise “Filistin” NOTALAR, MEKTUPLAR VE SESLER Figaro’nun Düğünü’yle beraber zihninde dolanmaya başlıyor. gerçeğinde simgeleştirir. Bir Tokyo Üniversitesi’nde Fransızca profesörü Sen-nen ve onun Zamanın yıkıcı etkisini hem bu tortulaşmış aşk hem de hasta inanca, itaatsizliğe, vicdana, gibi operaya düşkün Mathilde’nin aşkı romanın merkezinde. eşi ve yaşlı köpeği üzerinden kavrıyor. Yaşlılık ve ölüm üzerine ahlaka, eyleme dönüşmenin Müzik aşkı, ikilinin hem tanışıp evlenmesini sağlıyor hem de düşüncelerle doluyor zihni. simgesidir artık Filistin onun yaşamlarının akışını belirliyor. Dolayısıyla Sen-nen’in eşi Mathilde ve eski aşkı Clémence’le dünyasında. Sen-nen, eşi Mathilde ölümcül bir hastalığa yakalandığında, birlikte, Figaro’nun Düğünü ve operayı da iki önemli karakter Usta yazar Edward W. Said hem ona bakmaya başlıyor hem de geçmişteki aşkı kapıyı çalı- kıldığı romanında Mizubayashi, ikilemleri, tesadüfleri ve insanı (1935-2003) kapağımızda. yor. Henüz doktora öğrencisiyken bir tutku, hatta takıntı haline tüketen zamanı, anımsama ve sorgulama ekseninde anlatıyor. Feridun Andaç’ın incelemesi... getirdiği Figaro’nun Düğünü operası ve orada Susanna rolünde- Müzikle ve aşkla örülü romanda, notaların ve sesin, Sen-nen ki Clémence’e duyduğu aşk, Sen-nen’in yaşamına yön veriyor. aracılığıyla yarattığı yoğun duyguları ortaya çıkarıyor: İyi okumalar... Her temsile gidip operayı izleyen genç adam karşılık gel- “Sen-nen insan sesinin olağanüstü gücünü çok erken keşfet- Düzeltme ve özür: Geçtiğimiz meyeceğini bile bile Clémence’e mektuplar da yazıyor. Mek- mişti. Onun için insan sesi başlı başına bir müzik aletiydi. Daha haftaki kapağımızda, Jon Fosse tuplarında, Figaro’nun Düğünü’nün benliğinde bıraktığı izi, ergenliğinde, sarf edilen sözlerin içi boş, cisimsiz bir balon ol- yazısını kaleme alan yazarımızın Clémence’in canlandırdığı Susanna karakterinin kendisi için ne duğuna ikna olmuştu. Şarkı söylemekse sözcüklere kendine özgü ismi Çiğdem Sezer olarak kadar önemli olduğunu anlatırken insan sesinin estetik yanından bir güç veriyor, dilin zayıflığını telafi ediyordu.” n yazılmıştır. Doğrusu Çiğdem Ülker olacaktır. Düzeltir, özür dileriz. l İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına: Alev Coşkun l Yayın Yönetmeni: Gamze Akdemir l Tasarım: Bahadır Aktaş l Sorumlu Müdür: Aslan Yıldız l Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ l İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli- İstanbul l Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 l Reklam Genel Müdürü: Esra Bozok l Reklam Rezervasyon: Tel: 0 (212) 343 72 74 Mail: [email protected] l Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. AŞ, Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No: 11A/41 Bahçelievler - İSTANBUL. l Yerel süreli KITAP yayın l Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. Christian Esplandiu