Katalog

Hayat, şiddet sarmalında... İster doğanın zoru halinde gelsin, isterse kişi, aile, devlet, sermaye vb. kökenli siyasal-eril erk olarak kendini göstersin her birey, şiddet sarmalıyla iç içe sürdürüyor yaşamını. Doğum-düğün-ölüm üçgeninde geçen yaşam döngüsündeki her aşamada insan, söz konusu şiddete karşı toplumsal zeminde verdiği bu savaşımla varlığını sürdürüp ayakta kalabiliyor ancak. iddet, sanki hayatın dinamizmi yoğunlaşıp, yer yer açık biçimle bir ka- sürprizle öğrenecektir. Öldürülmesi is- için gerekli birer katalizörmüşçe- tenen kişi aracılığıyla Edirne’deki in- mera göz sıralamasına alıp anlatıya se- ÖYKÜDENLİK… Ş sine yaşanırken, bunun sarmalın- naryo akışı kazandırırken temel karakter san kaçakçılığı, uyuşturucu trafiği, sı- daki akış ve çevrinti nedeniyle bede- Ruhi’yi gerçektenlik zemininde yapılan- ğınmacı sorunsalı peş peşe sökün et- ninde, ruhunda oluşan vuruğa, kırığa, dırmadaki tutumuyla dikkati çekebiliyor. mekte gecikmez. Dilek Karaaslan: yarılmalara, çiziklere karşı hep bir kol- Ruhi, yoksul bir aileden gelmiştir, pek İnsanlar “yaşamdan keyif aldıkları tuk değneği arayışında oluyor insan. çok gencin günümüzde yaşadığı ger- anlarda” toplum dışı bir karakter ola- ‘Tatlı Bir Şey Bu çerçevede sanattan, türlerinden, rak Ruhi’nin ruhuna “hasar” veriyordur çeklik anlamında onun payına da özel elbet edebiyattan da yararlanıyor. güvenlikçilik düşmüştür. Ancak bu işi (41). Biz, bu polisiye örgü içinde onu, Yok mu?’ Sonuçta varoluşun gizlerine dönük yapan ötekilerden farklı olarak Ruhi giderek daha yakından tanımaya ko- tutku kadar, temel dürtülerin yöneli- için mesleği, hayatının en önemli işi yuluruz. Ancak bütün polisiyelerde ol- minde gözlenen davranış benzeri ey- ir ilk kitap da öyküde. Dilek olup çıkmıştır. duğunca anlatının buna uygun koşul- lemleri de enikonu örtükleştirip daha Karaaslan, Tatlı Bir Şey Yok Bu, sorunlara yol açmakta gecikmez, larda yol alması kaçınılmazdır. bir yeğinleştirebiliyor. Ne ki nice çaba- B mu? (Edisyon, 2022) başlıklı işinden uzaklaştırılır. Askerlik sonrası çe- Sertaç, kendi kırılganlıkları içinde, yer lasa da bu şiddetin çevrintisinden ya- ilk öyküler demetinde, alanda adı- şitli işlere girer çıkar, bir ara otobüs fir- yer kişisel yarılmaya dayalı sanrılarla nı pekiştirecek bir öyküleme bütü- kasını kolayca sıyıramıyor kişi. malarında muavinlik yaptığı süreçte ta- boğuşarak yaşayan Ruhi’yi, bu polisi- nüyle geliyor denebilir. Kadıncı ba- Bu doğrultuda kolayca kestirileceği nıştığı biri aracılığıyla bu kez kiralık katil ye evrenine ustalıkla yerleştirirken me- kışın feminist bir edayla bütünleşti- üzere sözcük, renk, nota koşuyor yar- olarak görürüz Ruhi’yi. Roman zamanı, rak duygusunu sürekli kamçılayıp okuru, ği de açık bu öykülerde. dımına, sahne, dans yetişiyor, şiir, öy- bu aşamada başlar, sonrasında geriye anlatısının peşinden sürüklemeyi biliyor. Elöyküsel bir anlatımı yeğliyormuş kü merhem oluyor, elinde bunlar tan- dönüşlerle yayılıp sürer. Ancak, deneyim eksikliği, yaza- izlenimi bıraksa da dolayımlı anlatı- rıyla yarışıp kendisine farklı evrenler rı, yığma ayrıntılarla boğuşmakta kimi Ancak Ruhi, iki ayrı kez tetiği çeke- cılar aracılığıyla kuruyor yine anla- yaratmaya çabalıyor doludizgin. memiş, işi aldığı kişiden üçüncü kez gereksizliğe düşürüyor (örnekse kent tısını yazar. Böylece yaklaşımı, yo- süre istemeye kalktığında bu kez pat- içi, park, yollar, sular vb.), rastlantıyı rumuyla ama bunlara anlatılan kişi, SERTAÇ YUMUN: ‘KENARA YAKIN’ ronu kendisine bir yardımcı gönder- yerli yerine yerleştirme tutumunda (ör- Yaşamöyküsüne göre adını sinema olay, nesne her neyse o an bunlar- miştir: Ateş. İki “iş” ortağı infaz için nekse Karali) ille bir neden-sonuç bağı dan sızan somut çıktıların katkısıyla çalışmalarıyla duyurduğu öngörülebi- küçük insandan başlayıp bir duyuş- çaba harcıyor görünür, patronun taş- yaratma boşluğuna çekebiliyor. Söz- lecek Sertaç Yumun, ilk romanı Kena- lar dizisine yoğunlaşıyor. cük yelpazesiyle sözdizimlerinde de ra Yakın’la (h2O, 2022) yazın dünyası- radaki evinde birlikte yaşamaya ko- O zaman öykü, ekonomik, sınıf- yulur. zenginlik gerekiyor ama bir ilk kitap na bir dalış da sergiliyor diyebiliriz. sal çaba göz ardı edilmeksizin fe- Sertaç bu ilk romanında olay dizisine Ama kimdir Ateş, okur, sonradan için hadi buncasıyla yetinelim. minist eda tabanında yükselen bir dolayımlı anlatıcı öykülemesi olarak geliyor denebilir okur önüne. Er- Sertaç’ın Ruhi’sinden sonra bir dünya damlası başlıyor, ken- kekler baba, kardeş de, koca, sev- uzun sıçramayla Max Frisch’in Mavi di iç dünyasın- gili de olsa hatta cin, kiklop, şu bu, Sakal (Çev. Dürrin Tunç, YKY, 2020) da. Üstelik bu bir saldırgan güruhtur. romanındaki Doktor Schaad’a geçe- Max Frisch: yargılama, her Belki “[t]ek eşli, evcimen”, “ma- biliriz. Bizde, yıllar içinde farklı pek an sürmekte- yasında evlilik olan”lar (60) dışında çok topluluk tarafından sunulan Bie- dir. Doktorun ‘Mavi Sakal’ hemen her erkek, kadına hükmet- dermann ve Kundakçılar adlı oyunuy- tüm yapıp et- meyi ister, yatakta ondan oynaşlık la ünlü Frisch’ten sıkı bir metin. meleri, eylem- bekler, evde şefkat emekçisi, vit- Toplumun ezik insanı Ruhi’nin, öldürmeyi “iş” bağla- leri kendisine dönük sorgulama- rine çıkardığı sokaktaysa asaleti- mında alırken bu arada sevdiği kadını kıskançlık nede- nin göstergesi olarak kullanmak is- sı, öte yandan mahkemede ge- niyle öldürmesi, Schaad’ın da başkalarıyla birlikte oldu- ter onu, o kadar. Eril ahlakla boğu- çen tanıklıklar, ifadeler vb. eşli- ğu için kıskandığı altıncı eşini öldürmesi okuru ister is- şan bu kadın kahramanlar, söyle- ğinde yeniden yeniden yaşanma- temez derin düşüncelere yöneltiyor. Çünkü işlediği ci- mek gereksiz ama öyküleri yüksek- ya koyuluyor. Sorgulama ya da nayetin ardından bu “iş”in eylem anlamında derinliğine lere çıkarmakta gecikmiyor. artalanlarıyla metni sıkılayan so- inip tartışması okur ufkunu genişletici açılım getirmekte Dilek Karaaslan’dan üzerinde du- ru-yanıt biçimi, ister istemez bir gecikmiyor. Üstelik Schaad, bir süre tutuklu kalmış an- rulması gereken, dikkat çekici bir tiyatral yaklaşım havası sezinletiyor, belki daha çok rad- cak beraat de etmiştir. ilk öykü kitabı: Tatlı Bir Şey Yok yo oyunu. Bu da hoş. Peki “suç”u, “yargı” tek başına ortaya çıkarabilir mi, mu? Devam Dilek! Kuşkusuz kötülüğe bulaşmanın, şiddetle içli dışlı ya- “şiddet”, hayatın kılcal damarlarına dek girmiş, yayılmış- www.sadikaslankara.com, şamanın nesnel koşulları da yer buluyor anlatıda. Bu ya- ken? İki roman birlikte okunurken farklı tatlar salıyor bu her perşembe öykü-roman, ti- yanıyla. nıyla düşünsel ziyafet getirirken roman bireysel sorgula- yatro, belgesel alanlarında gün- Asıl yargılama Schaad’ın beraat etmesi sonrasında manın da önünü açıyor ayrıca. Bir büyük okuma lezzeti. cellenerek sürüyor. 4 26 Ocak 2023