Katalog

Nisa Leyla şiirinde yeni bir sayfa: ‘MU’ Şair Nisa Leyla kısa süre önce yayımlanan dördüncü şiir kitabı MU (Öteki Yayınevi), adını Büyük Okyanus’ta 14 bin yıl önce batarak yok olduğu iddia edilen efsanevi kıtadan alıyor. Kitabında geçmişin karanlık dehlizlerinde kurulan mutfağın asıl sahipleriyle gasp edenleri arasındaki hikâyeyi bir mutfak metaforu içinde işleyen şair, okuyucuyu mitolojiden, felsefeye kimi inanışlar arasında yaptığı yolculuğa da ortak ediyor. ğin felsefik-mitolojik söylemler içinde ilerliyor. Melekler, ruhlar; “iyiyi ve kötüyü bilme ağacı”nın gökler- den inmesi; Adem ve Havva’nın ilk iki çocuğu Kabil (çiftçi) ve Habil’in (çoban) varlığı ve Kabil’in Habil’i öldürmesiy- le oluşan bilindik “ilk cinayete” yapılan göndermeler bizi MU’nun esrarengiz dünyası içinde çok eskilere götürüyor. MU… MU…” (s. 15) RAHMİ EMEÇ Yunan filozof Hypatia’nın “Hepimiz kardeşiz” sözleri- Bir kazıya girişiyor Nisa Ley- nin duyumsattığı “insan oluşun büyük heybeti”nin insan- la MU’nun gizemli tarihinden BATIK KITADAN EVRENSEL ACILARA lık tarihi içinde yer etmiş acılarla anılan; Auschwitz, Hi- seslenirken. Zamanın midesin- Şair Nisa Leyla kısa süre önce yayımlanan dördüncü şiir roşima, Madımak, Dersim anılarak çağın “kötülüklerine” de geviş getiren sömürünün, ik- kitabı MU’da (Öteki Yayınevi) önceki şiir kitaplarından fark- göndermeler yapılıyor. tidarlar tarafından kollanıp ko- lı bir içeriğe sahip. Önce, kitabın adıyla başlayalım: MU, ki- runduğunun bilinciyle “mide- AÇ AÇINA DÖNEN DÜNYA! tapta bir dipnotla verilen bilgiye göre Büyük Okyanus’ta 14 sine oturmak istiyorum soysuz Kurgusal karakter olarak bildiğimiz Yunan mitoloji- bin yıl önce batarak yok olduğu iddia edilen efsanevi kıta. iktidarların” diyor. sinde yer alan, “açgözlülüğü ve hırsı temsil eden” Tesel- Sunuş yazısında kitabın hangi duygularla, kimlere ya- “Herkesin miladı mutfağı- ya Kralı Ery Sichthon, insanın doğanın bir parçası oldu- zıldığı kısaca şöyle aktarılıyor: dır” derken, bilindik mutfağın nesnelerinden çatalı yok- ğunu unutup daha fazla rant elde etmek için doğayı yok “Savaş yıllarında aç kalarak at pisliklerinin içinden sulluğa, soykırıma ve kötüleri imleyen akbabaya batırıyor. etmeye girişmesi ve doğanın intikamını Erysichthon’un öğütülmemiş arpaları seçerek karnını doyurmaya çalı- Dünyanın metalleşmiş o “donuk” ruhunu, madenle- hikâyesinde görüyor Nisa Leyla ve bu efsaneden esinlenip şanlara/ Kapitalizmin aç bıraktığı dünya çocuklarına/ günümüze gönderme yapıyor: “Erysichtone dünya aç açı- ri, işkence odalarını, göğü baskılanmış inleri sorguluyor Hayatları ellerinden alınan işçilere/ Bedenleri, ruhları, na / dönüyor önüne ne gelirse / kendini yiyerek”. (s. 35) ve tabii çağımızın egemen ellerince yönetilen “ihlalleri”, hayatları sömürülen dünya insanlarına/ Duygularını ve Ve onca yangının oluşturduğu “kabuklardan soyunarak” parayı, holdingleri, kuru ekmeğin rüyasını sorguluyor. Ve dizelerini mutfaktan çıkaramayan bütün kadınlara/ Sev- bir iyilik haline dönüşmenin umutlarını yeşertiyor: “Bizse çocukları savaştan, açlıktan ve oyuncaklarının göreceği dasını aşkın mutfağına gömenlere…” yeniden yazıyoruz kendimizi/ yeniden, yakmaya çalışan ya- tehlikelerden korurken koruma eylemini de sorguluyor. RUH, ET, HAKİKAT VE HAZ! ralara inat/ açıyoruz nefsimizin özgürlük yelkenini”. (s. 43) Kitap dört bölümden oluşuyor: “Ruhların piştiği yer, MUTFAK METAFORU... KADİM VE Ve emekçilerin bu gününe gönderme yaparak bir tespit- AÇGÖZLÜ KÖTÜLÜKLER! Etin piştiği yer, Hakikatin piştiği yer, Hazzın piştiği yer”. te bulunuyor: “Kötülük, kayıtsız akan bir ateşin/ Yalımıy- Mutfak metaforu içinde, mutfağın keskin yüzü çatalla “Ruhların Türküsünü Söylüyorum”la başlıyor MU. Efsa- la ilerliyor alın terine”. (s. 48) nevi kıtanın varoluşuna tanıklık ederken evrene açılan bir dokunuyor kötülüklere. Şairin mutfak metaforunu yaratır- Geçmişin karanlık dehlizlerinde kurulan mutfağın asıl kapının da aralandığına tanık oluyoruz: “Toprak burcundan ken onu oluşturan nesneler ve şeyler üzerine kapsamlı bir sahipleriyle gasp edenleri arasındaki hikâyeyi bir mutfak araştırma yürüttüğünü sezinliyoruz. rahmim Yeşu Günş’e DUR der! GÜNEŞ durdu durdu sonra metaforu içinde işleyen ve okuyucuyu mitolojiden, fel- başladı suyla savaşı karanın ısırıp kopardı Muhteşem be- “Çatal erkeğe yakışmaz” diyen İngiliz gemiciler, iki sefeye kimi inanışlar arasında yaptığı yolculuğa da ortak sin! Sonsuzluktan hamile kaldı SU fışkırdı altın boyut: MU! uçlu çatala karşı çıkan Toskanacılardan Montaigne’e de- eden Nisa Leyla’nın kitabı MU’yu okuyun. n DON VE ALEX TAPSCOTT’TAN ‘BLOKZİNCİR DEVRİMİ’ MORGAN HOUSEL’DEN nternetin tıpkı ilk dönemlerinde ‘PARANIN PSİKOLOJİSİ’ olduğu gibi blokzincirin de her ara yönetimi, yatırım ve unsurlarının bir araya geldiği or- İ bir şeyi dönüştürme potansiyeli kurumsal karar alma süreç- tamlarda alınır. söz konusu. İnternet bilgi adına her P lerinin genelde çok sayıda Morgan Housel, Canan ne ifade etmişse, blokzincir de gü- matematik hesabı içerdiği, ne ya- Feyyat’ın çevirisiyle Scala Ya- ven için o anlama geliyor. pacağınızı net bir yıncılık tarafın- Don ve Alex Tapscott, blokzincir biçimde ortaya ko- dan yayımlanan in- teknolojisinin günümüzün en baskın yan veriler ve for- celemesi Paranın küresel problemlerini üstlenebilme müller temelinde Psikolojisi’nde, in- potansiyelini incelikle ele aldıkları hareket etmeyi ge- sanların paraya iliş- Blokzincir Devrimi adlı, Scala Ya- rektirdiği düşünü- kin düşünce biçim- yıncılık tarafından yayımlanan ince- lür. Fakat gerçek lerini ele alan 19 kı- lemelerinde tam da bu noktadan ha- dünyada insanlar sa hikâyeye yer ve- reketle yeni, engin bir teknoloji ha- finansla ilgili karar- riyor ve yaşamın en reketini tanımlıyor, kıyıya vurmaya nü, potansiyelini ve geleceğini ortaya lar alırken sadece önemli yönlerinden yeni yeni hazırlanan bir teknolojik ilerleme dalgası koyuyorlar. Dijital para dünyası için bir atlas göre- tablolara bakmaz. biri olan para konu- için kumsalı hazırlıyor ve bunu da insanların en de- Finansal karar- sunu nasıl daha iyi vi gören, daha adil, verimli ve bağlantılı bir küre- rin ihtiyacına bağlıyor: Güven. lar genellikle sof- anlayabileceğimize sel finans sistemine giden yola ışık tutan Blokzincir Dijital ekonominin refahın bölüştürülmesine yöne- rada veya bir top- ilişkin önemli ders- Devrimi, dünyayı değiştiren bu teknolojiye, dijital lik sahip olduğu gerçek potansiyeli Bitcoin’in altın- lantı odasında, ki- ler sunuyor. çağa dair aydınlatıcı yetkin bir rehber. n n da yatan teknoloji ile nasıl ortaya çıkarabiliriz? Pe- şinin kendi yaşam ki, bu niçin yapılmalıdır? Kitap bu bağlamda açık- Blokzincir Devrimi / Don Tapscott, Alex Taps- hikâyesinin, ona özgü dünya gö- Paranın Psikolojisi / Morgan Ho- layıcı bir kaynak sunuyor. Finansın hudutlarına ya- cott / Çeviren: Alperen Tekin / Scala Yayıncılık rüşünün, egonun, kibrin, pazarla- usel / Çeviren: Canan Feyyat / pılan bu yolculukta Tapscott’lar blokzincirin gücü- / 440 s. / 2022. manın ve bazı tuhaf motivasyon Scala Yayıncılık / 312 s. / 2022. 10 6 Ekim 2022