Katalog

TÜRKÇENİN EN BEREKETLİ YAZARI: NECATİ CUMALI ‘Yaşlanmaz şair çocuk’ 100 yaşında! 13 Ocak 1921’de, bugün Yunanistan, Batı Makedonya sınırları içinde kalan Florina şehrinde doğan Necati Cumalı, Kurtuluş Savaşı sonrasındaki ‘mübadele’de ailesiyle birlikte İzmir’in Urla ilçesine yerleşti. Aile büyüklerinin Makedonya’sını hiç unutmadı, onlarla büyüdü. Urla’yı çok sevdi, dünyanın neresine giderse gitsin hiç kopmadı. Büyük şair, öykücü, romancı, oyun yazarı, denemeci Necati Cumalı’nın; köklerine, yaşadığı topraklara, ülkesinin insanlarına, “vatanım” dediği Türkçeye olan bağlılığı, sevgisi onu edebiyatın neredeyse her alanında eser veren bereketli bir yazara dönüştürdü. Yaşar Kemal’in yaşlanmaz şair çocuk diye tanımladığı Cumalı’nın 100. yaşı yıl boyunca çeşitli etkinliklerle kutlanacak. MUSTAFA BALBAY VATANI TÜRKÇE! 1900’lü yılların başı… Bir akarsuyun dağlardan, vadilerden getirdiği binbir çeşit toprağı denize dökülmeden önce deltalaşarak yayması gibi milyonlarca insan aktı Balkanlar’dan Anadolu’ya. Bu acılı göçler Sabahattin Ali’den Nâzım Hikmet’e, Yahya Kemal Beyatlı’dan Enver Ziya Karal’a kadar onlarca yazarı, şairi, aydını Türkiye’nin birikimine kattı. 13 Ocak 1921’de, bugün Yunanistan, Batı Makedonya sınırları içinde kalan Florina şehrinde doğan ve Kurtuluş Savaşı sonrasındaki ‘mübadele’de ailesiyle birlikte İzmir’in Urla ilçesine yerleşen usta yazar Necati Cumalı da onlardan biriydi. Köklerine, yaşadığı topraklara, ülkesinin insanlarına, “vatanım” dediği Türkçeye bağlılığı, sevgisi onu edebiyatın neredeyse her alanında eser veren bereketli bir yazara dönüştürdü. Cumalı’nın eğitiminde İzmir Atatürk Lisesi temel basamak, Ankara Hukuk Fakültesi ikinci basamak oldu. Kendi anlatımıyla İkinci Dünya Savaşı yıllarına denk gelen üç yıllık askerliği de üçüncü eğitim basamağı oldu. Burada tanıdığı Anadolu insanları sonraki yıllarda eserlerinin çürümez tohumlarını oluşturdu. Çalışma yaşamı, içindeki yazma tutkusunu besleyecek bir ortamda başladı. Ankara’da Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’nde yayınlar bölümünde çalışırken ev arkadaşı Cahit Sıtkı Tarancı’ydı. O yılların Ankara’sında Nurullah Ataç, Pertev Naili Boratav, Sabahattin Eyüboğlu, Adnan Saygun, Ahmet Hamdi Tanpınar dostları arasındaydı. Güzel Sanatlar Genel Müdürü Vedat Fıratlı 1950’de İzmir’e tayin olunca o da görevinden ayrıldı, İzmir’e geldi. 195057 yılları arasında İzmir’deki avukatlığı sadece insanları değil, olayları, devletyurttaş ilişkilerini, kadınerkek arasındaki görünen, görünmeyen uçurumları da tanımasını sağladı. PARİS’TE İKİ YIL 1957’de bir daha dönmemek üzere avukatlığı bıraktı. Paris’e gitti. Gezip görmek istedi. Üzerinde bir ay yaşayabileceği kadar para vardı. Paris bu, hemen de terk edilmez ki! Türkiye Büyükelçiliği’nin Basın Ataşeliği’nde geçici bir iş buldu. İki yıllık Paris deneyimi ona çok şey kazandırdığı gibi bir de ortaokul yıllarından beri hayranı olduğu Nâzım Hikmet’le de tanıştırdı. İstanbul’dan tanıdığı Hıfzı Topuz, Paris’teki Türklerle buluşmasının merkez üssüydü. 1959’da İstanbul’a döndüğünde İstanbul Radyosu’nda tiyatro bölümünde işe başlaması yaşamının dönüm noktası oldu. Burada tanıştığı Berin Hanım’la evlendi. Bu kez onun mesleğinin izinde 4 yıl Tel Aviv ve Paris’te yaşadı. Bu süreç de onun gelecekte yazacaklarına maya oldu. 1964’ten itibaren tamamen yazarlığa yöneldi. Bu öyle bir yönelişti ki, yediveren gül gibi. 10 Ocak 2001’de son nefesini verene dek, Türkçeden, yazından hiç kopmadı. Her alanda eser vermesinin nedenini 15 Aralık 1974’te Kemal Özer’le sohbetinde şöyle açıklıyordu: “Kendimi tekrarlamaktan kurtulmanın yolunu edebiyatın her türünde eser vermekte buluyorum.” ŞAİR NECATİ CUMALI Yaşamı boyunca birinci kimliği hep şairlik oldu. İlk şiiri ortaokul yıllarında Urla Halkevi dergisi Ocak’ta çıktı. Daha sonra Varlık ve Ülkü dergilerinin aranan genç şairi oldu. İlk şiir kitabı Kızılçullu Yolu’nu Harbe Gidenin Şarkıları, Mayıs Ayı Notları, Yağmurla Deniz, Başaklar Gebe izledi. Bu yolun devamı 1968 Türk Dil Kurumu (TDK) Ödülü oldu. Türk Dili Dergisi’nin Şubat 1981 sayısında “Niçin şiir” sorusuna verdiği yanıt şöyleydi: “Yenilmemek için. Yaşamımda mutlulukların yanı sıra, düş kırıklıklarım, a>cı>larım ve kırgınlıklarım oldu. Şiir, 10 4 Mart 2021