Katalog

İki kez yanan yayınevi: Nebioğlu Nebioğlu Yayınevi’nde ilk yangın 18 Kasım 1953’te çıkar. Yangında “Nebioğlu Takvimleri”, “Yirminci Asır Dergisi” ve “Bütün Dünya Mecmuası”nın sayıları, piyasaya yeni verilecek “Büyük Filozoflar” isimli kitap ve matbaa malzemeleri yanarak yok olur. Osman Nebioğlu, yayınevini kapatmayacağını dergilerin ve kitapların çıkarmaya devam edeceğini söyler. Yayınevi 16 Mart 1969’da bir kez daha yanar. S ahaf arkadaşım Ümit Nar’ın geçen günlerde Instagram hesabına koyduğu “İstanbul Ansiklopedisi” antetli bir kâğıtta, Reşat dilmiş eserleri: Osmanlı Padişahları Türk Zaferleri Bu yayınevi yanmıştır. Yan gından kurtulmuş nüshalar var topladığım malzeme içinde yangınla ilgili bir kayıt yoktu. NEŞRİYAT ÂLEMİNİN Ekrem Koçu’nun oğlu sa Cağaloğlu’nda Yanıksaraylar ÖZGÜN İSMİ Mehmet Koçu’nun daktilo ile yazdığı Sokağı’nda sol koldaki yeni bir handa Yayınevinin kurucusu bir mektup dikkatimi çekti. Mehmet bulunan muvakkat bürosundan tedarik Osman Nebioğlu (Afyon, Koçu, babası Reşat Ekrem Bey’in olunabilir.” 1912İstanbul, 1988), yazdığı eserler hakkında bir kişiye bilgi gazeteciliğe ve yazarlığa veriyordu. Koçu ve basın tarihiyle ilgi Belgedeki bu not ilgimi çekmişti. İzmir’de Ahenk (1926) lenen bir sahaf olarak sevgili meslekta Librairie de Pera’da çalışırken Nebioğlu ve Hizmet (1927) gaze şım Ümit Nar’ı aradım ve belgeyi bana Yayınevi’nin Kumkapı’da bulunan de telerinde başlamış, ilk göstermesini rica ettim. O ise büyük bir posundaki kitapları görmüş, orada ku yazılarını İzmir’de Fikir cömertlikle belgeyi getirmekle kalma rucu Osman Nebioğlu ile tanışmıştım. ler dergisinde yayımla yıp bana hediye etti. 12 Ağostos 1970 Nebioğlu Yayınevi ile ilgili bildiğim ve mıştır (1928). İstanbul tarihli iki sayfadan olaşan bu daktilo Hukuk Fakültesi’nde belgenin, hem Reşat Ekrem Koçu’nun okurken arkadaşları ile eserleri hem de Nebioğlu Yayınevi hak Yücel dergisini çıkarıp kında özel bilgiler içermesi önemli bir (1933) 1943’te Nebioğlu Yayınevi’ni husustu. kurmuştur. Nebioğlu Yayınevi’nde kırk Mektup, Mehmet Koçu’nun sahibi yıldan fazla bir za olduğu Koçu Yayınevi tarafından bası manda binden fazla lan Reşat Ekrem Bey’in kitapları ve İs kitap, ansiklopedi, tanbul Ansiklopedisi ile ilgili özel bilgiler takvim ve dergi içeriyordu. Yine bu kısa mektup, Reşat yayımlayarak mem Ekrem Koçu’nun başka yayınevleri lekette kültürün ya tarafından basılan eserleri ve nereden yılmasına çalışmış bulunabileceği hakkında tüyolar veri tır. Bu yıllar içinde yordu. “Bütün Dünya” (35 Yazının bir bölümü şöyleydi: yıl), “Bütün Türkiye” (3 yıl), “Resimli Ro “Nebioğlu Yayınevi tarafından neşre mans” (2 yıl), “Yir minci Asır” (7 yıl) ve “Anahtar, Mizah” dergilerini (2 yıl) yayımlamıştır. Beyoğlu’nda kurulan GEN Kitapsarayı’nın da ortakların dan olan Osman Nebioğlu’nun Nebioğlu Kitap Kuponu (sol başta). Osman Nebioğlu’nun 1943’te kurduğu Nebioğlu Yayınevi, yayımladığı bir broşürde “Kıymetli kitapların garanti markasıdır” şeklinde bir slogan kullanır. Yayınevi, 1980’lerin başında faaliyetlerine son vermiştir. soyadının ilk harfi Kitapsarayı’nın adındaki son harf N’ye karşılıktır. 7 Kasım 1988’de vefat eden Osman Nebioğlu’na ölümünden sonra, 1991’de Gazeteciler Cemiyeti tarafından Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü verilmiştir. 1943’te kurulan Nebioğlu Yayınevi, yayımladığı bir broşürde “Kıymetli kitapların garanti markasıdır” şeklinde bir slogan kullanır. Çevirmen ve yazar Hasan Ali Ediz ise Son Posta gazetesinde “Kitap basımı içinde ve kitapçılıkta âdeta bir inkılâp yapan Nebioğlu Yayınevi bize, neşriyat âlemimizde tamamen yenilik ifade eden orijinal ve enteresan eserler kazandırmıştır” diye yazar. Kemal Salih Sel ise Cumhuriyet gazetesinde “Neşriyat hayatımızdaki inkişaf kitap sayısının çokluğundan ibaret değildir; şekilde ve güzellikte de ilerilik vardır; Nebioğlu Neşriyatı’nda ilk göze çarpan sadelik içinde güzelliktir” diye bu yayınevinden övgü ile söz eder. YANGINLAR VE HABERLER Bütün bu övgü ve kaliteli neşriyata rağmen talihsiz yayınevi kurulduğundan kapanışına kadar iki kez yanar, kül olur. İlk yangın 18 Kasım 1953’te gerçekleşir. İstanbul Valiliği’nin karşısındaki İkdam Yurdu binasının alt katında bulunan Nebioğlu Yayınevi ve matbaası 10.30’da tümüyle yanmıştır. Habere göre işçilerden birinin elinde bulunan Primus marka gaz ocağı yere düşmüş ve dağılan benzin bir anda parlayarak matbaa alevler içinde kalmıştır. İki buçuk saatte söndürülen yangında Nebioğlu Takvimleri, Yirminci Asır Dergisi ve Bütün Dünya Mecmuası’nın sayıları piyasaya yeni verilecek Büyük Filozoflar isimli kitap ve matbaa malzemeleri yanarak yok olmuştur. Bütün bunlara rağmen Osman Nebioğlu, yayınevini kapatmayacağını dergilerin ve kitapların çıkarılmasına devam edeceklerini söylemiştir. Yayınevi 28 Kasım 1953’te Cumhuriyet gazetesine verdiği ilanla Yirminci Asır dergisinin yanan sayısının tekrar dağıtıma verildiğini bildirir. Daha sonraları yayın faaliyetini sürdüren Nebioğlu, 16 Mart 1969’da bir kez daha yanar. Aynı gün tarihli Cumhuriyet’in haberine göre “Cağaloğlu’ndaki Nebioğlu Yayınevi, önceki gece çıkan yangın sonucu kül olmuştur. Yayınevinin kâğıt deposundan çıkan yangın kısa sürede genişlemiş ve bütün binayı kaplamıştır. Sigortasız olan yayınevindeki zararın tesbitine çalışılmaktadır” deniyor. Hâlen Başkent Üniversitesi Kültür Yayını olarak okura ulaşan Bütün Dünya dergisini Türkiye’ye kazandıran ve Kim Kimdir Ansiklopedisi gibi kaynak kitapları basan bir yayınevi olarak Nebioğlu 1980’lerin başında faaliyetlerine son vermiştir. n 12 10 Ocak 2019 KItap