Katalog

>> duygu kontrolünü kavramasını sağlamanın en iyi yolu, nitelikli çocuk kitaplarıyla onları buluşturmaktır. İYİ RESİM YAPMAKLA ÇOCUK KİTABI ÇİZERİ OLUNMAZ İllustratör Jose Carlos Lollo ile yazar olan eşi Blandina Franco, birlikte otuzdan fazla çocuk kitabı yayımlamış, Bu yaratıcı çiftin çocuk yazını alanında pek çok ödülü de var. Resimli kitaplar, çocuklarla kendi dillerinde konuşmanın iyi bir yoludur. Küçük yaştaki çocukların akıl yürütmesi yetişkininden epey farklıdır, daha az tümdengelimseldir. Resimlerde ayrıntılara dikkat ederler. Bu nedenledir ki çocuğun kavrayış gelişiminin farkında olan illüstratörler, çocuk kitapları resimlemede başarılı olabilirler. Sadece iyi resim yapmakla çocuk kitabı çizeri olunmaz! Duyguları resimlerle anlatmanın ilginç, dikkat çekici bir yöntemi bulunmuş bu kitapta. Çocuk okura komik gelecek çizimler aracılığıyla, “Öfke” ana karakter olarak masalda yerini alıyor. Minik, kırmızı bir yaratığa benzetilen öfke duygusunun nasıl büyüyebileceği, çizimlerle somutlaştırılmış. Böylece gerçeklik şüphesi ortadan kaldırılmış. S AYFALARDAN YÜKSELEN SES Kısa, basit, iyi inşa edilmiş metnin başlangıcında, aniden gelivermiş, nereden kaynaklandığı belli olmayan “Ufacık, tefecik, minik bir öfke” olarak gördüğümüz yaratık, sayfanın bir köşesindeki kırmızı leke gibi algılanır. Kafasında kurup duran, kendi kendini yiyen yaratık bir süre sonra başka şeylerden beslenmeye başlar. Tuhaf bir gülüş, bakış ya da fesat bir söz onu besler. Sayfalar ilerledikçe kırmızı ile çizilen öfke yaratığının büyüdüğü görülür. Bir süre sonra öfke, oturup laflayanları, dans edenleri, spor yapanları, âşıkları bile yiyip bitirmeye başlar. Mutluluğu yiyen öfke ile konuşmanın da yararı yoktur çünkü onun kulakları sağırdır. Onu ikna etmeye çalışmak boşa çabadır; o yalnızca kendini düşünür. Sonunda kocaman olup her yanı sarar; artık sayfalar kıpkırmızıdır. Kendi içine sığamayıp patladığında olanlar olur, her yan karmaşa içindedir. Bu karmaşayı gidermenin yolu nedir dersiniz? Burada dikkat çekilmek istenen ayrıntı; öfkeye değil, öfke patlamalarına engel olmaktır. Yani öfke kontrolüdür. Kitap bize, öfkenin gittikçe yükselen sesini duyuruyor. Bunu yaparken fantastik öğelerden, mizahtan da yararlanıyor. İllüstrasyonlarda kırmızı, siyah, gri tonlarının kullanılması, çizimlerin grafik çalışmaya yakın durması, kurguyu destekliyor. ÖFKE HER ŞEYİ YUTAR Bu metnin hemen her sayfası sorulara açık. Kitap bize büyüttüğümüz duygular üzerinde çalışma olanağı veriyor. Kitabı çocuklarına, öğrencilerine okuyacak yetişkinlere ip uçları vermesi açısından, birkaç öneride bulunmak isterim. Öfke figürü üzerinden diğer duygular, bizi kızdıran durumlar, insanlarda ya da diğer türlerde öfke tepkileri, duygu ifadesinde iletişimin gücü gibi pek çok konuda konuşularak çocuğun kendini ifade etmesine olanak verilebilir. Okuma öncesi ve sonrası çalışmalar yapılabilir. Öncesinde, çocuğun kendi öfke tanımını yapması istenebilir. Onun resmini çizebilir. Her resim üzerinde durarak, neler olup bittiğini anlatması sağlanabilir. “Öfke neden her şeyi yutuyor?”, “Öfke neye yarar?”, “Biraz kızarak ile çileden çıkma noktasına gelmenin davranışlarımıza yansıyabilecek yanları nelerdir?” gibi soruların yanıtları aranabilir. İllustratörün kullandığı renkler üzerinden giderek, öfkeyi neden kırmızı ile temsil ettiği, öfkenin nasıl ve nelerle beslenebileceği, neden böyle büyüdüğü, kendisi öfkelenince neler hissedip neler yaptığı, hangi fiziksel değişikliklerin olduğu gibi soruların ardından en çok hangi duyguları beslemeyi seçtiğimiz konusu üzerinde durulabilir. Özellikle kitap kâğıdının, ithal edilmesinden kaynaklı, yüksek maliyetli olmasına, yayıncılık sektörünün yaşadığı krize karşın sert kapaklı, nitelikli bir baskıyla çocuklara kitap ulaştırmaya çabalayan Desen Yayınevi ve çocuklar için özveriyle çabalayan tüm yayınevlerine bu vesileyle kutlarım. İsveçli çocuk kitapları yazarı Astrid Lindgren’in sözleri bitirsin bu yazıyı: “İnsan olmaya nereden başlayacağız? Tabii ki temelden, yani çocuklardan…” n Öfke / Blandina Franco / Resimleyen: Jose Carlos Lollo / Çeviren: Özgür Gökmen / 2018 / 32 s. / 5+ KITAP 1927 Eylül 2018