Katalog

KITAP RENKLER... SESLER... HARFLER... AYTÜL AKALl ÇİĞDEM GÜNDEŞ lMAVİSEL YENER lMUSTAFA DELİOĞLU KITAP GÖLGESI Spor Gezginleri Alper Akal, ilk çocuk romanı “Spor Gezginleri”nde insansporbilgi ilişkilerini boyutlandırıyor. MAVİSEL YENER [email protected] www.maviselyener.com B ir kitabı okuduğumda “Bu yapıtı ilginç kılan ne?” diye sorarım kendime. Bu sorunun yanıtı, yazar ve metinle sınırlandırılamaz elbette. Okurla, zamanla, dille ve yaşamla nasıl bir ilişki içinde olduğunu da gözden kaçırmamak gerekir. Spor GezginleriKaçış Oyunu’nu ilginç kılan ne peki? Spor düşünürü diye bir kavram var mı bilmiyorum, ben de uydurmuş olabilirim ama Alper Akal’ın ilk çocuk romanı Spor Gezginleri’ni okuyunca ona “spor düşünürü” demek geldi içimden. Oyun, serüven, spor, dostluk, antik çağlar ve takım ruhu, yapıtın dokusunu oluşturan izlekler olmakla birlikte, yarattığı düşünselbilgisel ortam, spor kültürünün felsefesine odaklanıyor. İşte bu yapıtı ilginç kılan da bu. Kendisi de bir sporcu ve avukat olan Akal, tarih ile spor arasındaki güçlü ilişkiyi, fantastik bir zaman yolculuğu aracılığıyla fark ettiriyor. Tarihsel arka planı kullanırken ön planda sürüp giden serüvenin temposunu hiç düşürmüyor. Betimlemelerde bile genç kuşak okurun ilgisini çekecek bir tutum izlenmiş, kurgu komik anlatımlarla örgülenmiş. İşte bir örnek: “Melis’in gözbebekleri, dik durmuş bir ragbi topuna dönüşmüştü” (s. 57). 1986 doğumlu yazar, bu yapıtıyla, bundan sonra çocuk okurlar için iyi bir yol arkadaşı olacağının haberini veriyor. ZAMAN YOLCULUĞU BAŞLIYOR Kendilerine “Spor Gezginleri” adını veren Tolga, Ali, Melis, Selin aynı sınıfta. Tolga ile Ali’nin ortak ilgi alanı spor. Üstelik Ali, ileride spor yazarı olmayı hayal ediyor. İleride ünlü bir blogger olmayı isteyen Selin’in panik atağı ve karanlık korkusu, maceranın kahramanlarından biri olmasına elbette engel değil. Duygu ları ile mantığı arasında gelgitler yaşayan Melis, köpeğini yeni yitirdiği için okulun rehberlik servisi hemen onun durumuna el koymuş. Yaşanan serüvenler onun sıkıntısını atlatmasına da yardımcı olur belki! Tolga’nın doğum gününde, ağabeyi Burak’tan tuhaf bir hediye almasıyla başlıyor roman. Burak, Selanik gezisi sırasında kardeşinin doğum günü için armağan almayı son anda hatırlayınca Selanik’teki Türk mahallesinde spor malzemeleri de satan bir oyuncakçıya girip ona “sportif” bir şey almayı düşünmüş. Fakat gezisinin son gününde, çok az parası kalmış. Futbol ayakkabısı, futbol topu ve forma gibi hediyelere parası yetmeyince raflarda unutulmuş “Spor Bilgi Oyunu” imdada yetişmiş, üstelik hem Yunanca hem de Türkçe oynanabiliyor. Mağazada tek kalan, unutulduğu için yıpranan, tozlu oyun kutusunun üzerine “OLIMPIUM” yazıyor. Sporla ilgili kitapları okumayı çok seven, spor bilgisini genişlet meye çalışan Tolga, bu armağanı pek de anlamlı bulmuyor. Doğum gününde bu eski püskü oyunu verdiği için ağabeyine kızgın. Bu oyunun onları nice serüvene ta şıyacağından habersiz “Belki de eskiciden almıştır” diye düşünüp yatağının altına atıveriyor. Tolga’nın oda sını temizleyen Fatma teyze oyunu bir çantaya tıkıştırıyor, oyun sonsuza kadar o çantada kalmayacak elbette! Okula spor belgeseli gösterimine gi derken Tolga’nın yanlış çantayı alıverme siyle beraber oyun da okula geliveriyor. Etkinliği izlemeye yanlış tarihte giden Tolga, Ali, Melis, Selin yanlışlıkla okulun sinema salonun da kilitli kalınca heyecanlı anlar başlıyor. İşte tam da bu noktada Olimpium imdada yetişiyor. Okulda mahsur kalan dört arkadaş, Tolga’nın yan lışlıkla getirdiği bu oyunu kurup oynamaya başlı yor. Oyun tahtası epey tuhaf: “Ka relerin zeminin den yoğun bir ışık yayılıyor gibiydi; gökyüzünden bir kuyunun dibine yansıyan ışık huzmesine ben Alper Akal ziyordu. Üzerinde yazı mı, yoksa çizim mi var, belli olmuyordu” (s, 50). Birkaç deste kart, küçük bir zar ve piyonlar kutunun içinde fakat oyunun açıklaması yok! Kutunun üzerindeki “dört kişi” yazısının yanında el ele tutuşan dört el resmi olduğunu fark edilince bunu denemeye karar veriyorlar; işte zaman yolculuğu böylece başlıyor. Fantastik kitaplarda, gerçeküstü dünyaya yolculuk ederken kahramanların genellikle kullandığı sihirli bir nesne olur. Bu kitapta, yolculuk nesnesi bir oyun zarı olarak karşımıza çıkıyor. EĞLENCE VE REKABET SPORLARI Çocuklar, oyun aracılığıyla zamanda yolculuğa çıkınca ilkin kendilerini Roma’daki Kolezyum’da buluyor. Eski çağlarda spor sayılan bir tür dövüşün seyircisi mi olacaklar? “Biliyorsunuz ki Romalılar’ın kültürel birliği Yunan Uygarlığına dayanıyor. Bana bu uygarlığın topraklarında yaşamış olan dört büyük filozofun ismini sayın” (s. 65). Bu soruyu onlara bir gladyatör yöneltiyor, bu soruyu yanıtlayamazlarsa ne yaşanacak? Her durakta bir macera yaşayacak olan dört çocuğun ikinci durağı Moğolistan. Bu kez halen yapılmaya devam edilen en eski sporlardan olan okçuluk büyütece alınıyor. “Hayatta hiçbir çaba boşa gitmiyor. (s. 104). sözü kitabın bu bölümünün doruk noktasını oluşturuyor. Alper Akal ok ve yay metaforundan yararlanarak kitabın felsefe damarını oluşturmuş. Oyunun üçüncü durağında, dört çocuk, Antik Mısır’da geleneksel lobut devirme oyunlarının açılışında buluveriyor kendini. Onlara sorulacak soruları bilemezlerse lanetlenecekler. “O zaman soru geliyor. Bizim için kutsal olan dört hayvan sayın” (s. 115). Çocukların tarih bilgisi bunu bilmeye yetecek mi acaba? Roman kahramanı çocukların her bölümde başka bir antik zamana gitmesi, romanı tekdüzelikten kurtarmış. Gökçe Yavaş Önal, deneysel düşünebilmeyi başarabilen bir çizer. Onun özgün çizgileri, yarattığı tipler, kitapçocuk iletişiminde önemli rol üstleniyor. Gökçe Yavaş Önal çizgileri Spor Gezginleri için yerinde bir seçim olmuş. Yarışmak her zaman kendiyle yarışmak anlamına gelir, insanın tek rakibi yine kendisi belki de… Yaşanan zaman yolculuğu nerede, nasıl sonuçlanacak onu söylemeyeceğim fakat “Spor Gezginleri” dizisinin devam edeceğini okurların kulağına fısıldamış olayım. Bu seriden başka hangi kitaplar çıkacak, hangi sporlarla tanışacağız, bekleyip görelim. Alper Akal çocuk yazınına kararlı adımlarla geldi, hoş geldi. n Spor GezginleriKaçış Oyunu / Alper Akal / Resimleyen: Gökçe Yavaş Önal / Tudem Yayınları / 2018 / 52 s. / 9+ 16 5 Temmuz 2018 KITAP