Katalog

B U L M A C A 1 2 F3 H4 H 5 H6 İ K H ) MUMCUOĞLU EÎ7 B 9 Kars. Kar. Ka nsanların yaşadıklaı ı verle ılgılı bır d$d ğılık kompleksı hıssetmelcrı nc denlı yaygındır? Kars'ta ve kuçuk bır kısmı Fıankrurtta geçen "Kaı romanında Pa muk bu olguyu elc alıyor ' Belkı de hıkâ yemızın kalbıne geldık Başkasının acısını, aşkını anlamak nc kadar mumkundur1 Bız den dalıa dttııı acılaı yokluklar ezıklıkler ıçınde yaşayanlaıı nc kadar anlajabılırı/'' Anlamak eğer kendınm bı/den tarklı ola nın yeı ıne koyabılmekse dunyanın zengın lcrı hâkıınleiı kcnaılaıdakı nıılyarlarcaga rıbanı hıç anlayabıldıleı mı' Romancı Or han şaır arkadaşının /or ve acı hayatında kı kaı ınhğı ne kadar gorcbılır''" (s 259) Romanda sozu edılen en buyuk acı, bır taşra kcntının soluk ve dıkkat çekmeye ya samından kaynaklanan ezıklıktır Neredey se tıım lonıan kahramanları bıılundukları yerden dolayı bır ezıklık hıssettıklerı ıçın burada olmalarının nedenını hepsı bır ba şaıısızlık oykusuyle dıle getırır Ya mutsuz bır cvlılık ya unıversıte gırış sınavlarında ancak Kars eğıtım enstıtusune yetecek pu an gıbı herkesın burada bulunuş oykusun de bır başaıısızlık yatar ve roman kahra manlarının hepsı, oykulerını, bıraz da kendılerıne acıyarak dıle getırırler AJmanya'ya on altı yıl once polıtık sığın macı olarak yerleşen roman kahramanı Ka ıse, yıllardıı goçınen olarak hıssettığı ezık lığı Kars'ta karşılaştığı ınsanlardan gızleye rek bır nebze onlara ustunluk sağıamaya çalışıı Merke7den uzak yaşayan kuçuk şen rın, kuçuk ınsanlarını sadece yoksul ve "başarısı/ yasamlar suıduklerı ıçın değıl, kendılerı oldukları ıcin de kuçumser Ken dı yalnı/ ve mııtsıı/ nayatında tek olumlu yan burada kalmak /orunda olmamasıdır, sevdığı kadına da sunacak tek şeyı onu bu radangotuıme vaadıdır Halbukı lomanın başında yıne aktaı dıöı r rankfurt yaşamı nın sonıa pek dc parlak olmadığını goru ruz bır kuçuk odada, yalnı/lık ıçinde ge çen yıllaı boyunca hâla Almanca yı oğrene medığını ve Avrupa dakı ışçılerle ortak ya nı bulunmadığı ıc,ın terk edılmışlık duygu suyla yaşadığını anlanz Bırçok goçmen gı bı artık ne buraya (annesının olumuyle bu radakı son bağları da kopar) ne de ta.ni an lamıyla oraya aıttıı I akat kars ta bır butunluk bulur Bu da onun senelcr sonıa tekıar şıır ya/masına ncdcnoluı Kuçumsedığı 'kuçumsemek kclııtifsının bu kadar sık kullanıldığı baş ka bır loman okumadım herhalde ınsan laı ın o/lcm duvduğu butunluk duygusuy la yaşadıklarını taık c d u bu duyguyu da ancak Kars tan yanında cn onem verdığı seyı lpek'ı beıabctındegotuıerekgerçek leştırebıleceğını sanır Ipek ın onca gu/el lığıne ve kusursuzluğuna rağmen kendısıy II bırlıkte Almanya va gelmcsını ısteme ce sıretını de Ipck ı bu unutulmuş verden onun kuıtaıuığını duşuncrck bulur Romanda belkı de Kars ta bulunmaktan dolayı en a/ rahatsı/lık cluyan kışı Ipek'ın babası IuıgutBeydıı Roman boyunca çok a/ tanıtıldığı ve çok AI SOZ verılmesine rağ mcn bır olçude okurun en sevecenlıkle yaklaijtığı karakter olarak dıkkat çeker Kendı seçımıyle Kars'ta olması gıbı, dığer lerının, ozelhkle kızları Ipek ve Kadıfe'nın ozgur secım yapmalarına ızın verır Kars'ta kı butunluğu ve aıle duygusunu sağlayan te mel unsur oduı I mı Ka Kars tabulunduğugunleı ıçındc 19 tane şıır yazıyor onuncıı şıırın aclı Ben Ka" yanı bu şıırden once 9 tane sonra 9 tane daha şıır vazıyor, gerçek anlamda tam ortaya kendını koyuyor Ayrıca sımge ola rak ele aldığı kar tanesının 6 koşesı var heı bırının ucunu da 3 bolgeye ayınyor, boyle ce6x318,ortada 'Ben,Ka' ılebusayıda 19 açıkıyor 19sayısının Islamıyct ıçın mu cızevı rakam sayılmasından kaynaklanıyor mu bılcmem (C en Koray "19 Mucızesı" Altın Kıtaplar, 1996) ama teolojıde sayıla rın mucızesı yu/yıllardır duşunurlerı epev meşgul etmıştır lannsal du/enın mucıze vı dokusu kusursu7İuğu cvrenın akıl al maz bır matematık formul u7erıne otur duğunu duşundurmuştur bırçok ınsana Bu konu bıraz kıtabın dışına taşsa da, Pamuk un bır nıımar gıbı yapısal temel ha zırladığı kesındıı ayrıca buradan mıstık an lamlar çıkarmanıı/ da kıtabın yapısına pek ters duşmeyebılıt Bır başka sayısal oyun da, Ka'nın Almanya'da kaldığı 19 yıldır Bundan oncekı yaşamını sılık bır hayal gı bı goruruz sadece 12 yıl boyunca 2 kadın la bırlıkte olması da rastlantı defiıldır llk 4 seneyı geçırdıktcn sonra Nalan ıîe, bır 4 yıl sonra ıse Hıldegard ıle bırlıkte olmu%, Ipek'le bırlıkte olmadan once 4 yıl geçmış tır Dort yılda bır celen 29 Şubat gıbı ha yatınıbelırleyenaşklarbunlardır Kars ta4 gıın kalması, 4 yıldır yazamadığı şıırlerı bu gunlerdeyazması da bu sayısalduzenın bır parçasıdır Llbettc tam 4 yıl sona, yıne kar ıı 1 rankfurt sokağında oldurulmesı (aslın da karlı olup olmadığını bılmıyoruz ama Ka'nın dostu Orhan gıttığınde I rankfurt karlıdıı) Ka'nın yaşamını belırleyen 4 l u yılların son halkası oluı "Cevdet Bey veOğullan"nda aılenın ge lını, "Benım Adım Kırmi7i"da Şekure gı bı "Kar'da da kusursuz guzellık simgesı halıne donuşen bır kadın vardır Ipck Ro manın başından ben olayların ço/ulmesın de onemlı rol alacağını bıldığımi7 Kadıfe (adının ılk hecesı yıi7unden) Necıp ve \ a 7il'ın go7unde kusursu/ gu/ellığı temsıl ederken îpek de Ka vc Orhan ac,ısindan bakıldığında boyledır Romanın başından berı guzel olduğu soylenen tpek ın ılk bc tımlemesı sadece 174 sayfadagclıı hatıf ^ehla ın ela go7İerı onun guzellığı hakkın da oğrenebıldığımi7 tek şeydır Bunun dı şında anlatılanlar demode kalın kemetı "sepettekı ekmcğı yoksul evlerınde y.ıpıl dığı gıbı kalın kalın kesmesıne daha da ko tusu bu kalın dllımleı den bolkep^e lokan talarında yapıldığı gıbı bıı pıramıt yapma sı (yınekuçumsenu amabu Ka nınfaık edeceğınden cok Oıhan m ayırt edcceüı bır nuans belkı), bır ı,ıkolata kutusunda sakladığı takıları sık sık guzel olduğu soy lenen bu kadını guzel bulup bulmamakta tereddut eder okur, çunku bır tek acıdan bakılan bır guzellığı temsıl edıyorduı dı namık bır guzellık yerıne, tam anlamıyla statık bır tek yonuyle gosterılen bır kadın ımajıdır Boyuttan yoksun, bırmınyaturun l^ıne hapscdılmış guzellık gıbıdır lpek'ı hergorduğunde Ka nın (daha sonra Orhan da aynı şeyı soyler) hatırladığından daha gu/el bulunması da onun guzellığı konu sunda bır şuphe yaratır Halbukı hıç şup he duyulmayacak denlı çok soylenır guzel olduğu Pamuk'un romanlarında guzellığı ele alı şı, ozellıkle gu7el olarak tanımladığı kadın far bağlamında ya/arın gu7el tanımını ve dolayısıyla AA estetık kuramını anlamak açısından ıncelenmesı geıeken bır boyut tur Guzellık bu romanda hem kadınlar hem de kar tasvırlermde tamamen bıçım sel bır ıfade bulur Guzellıklerı bıçınılerıy le ılgılıdır romanda başka hıçbır çeydcn bu Once a^ağıda tanımları verı 118 E 19 H 12 G 13 H 14 E 15 B 16 H 17 len sozcuklerı 10 F 11 H l bulmaya çalı şın ve her bır 20 F 21 Cl 23~ 2T"~B 26 25"~~D • Ğ 27 30 G narfı bır yatay çızgı uzerıne 31 E 32 A 33 D 34 DI35 El 138 H 39 E 40 D I gelecek bıçım de yazın Son 48 E 49 E 50 F 51 E ra çugılerın 41 B 42 C 43 E 44 altlarındakı 53 H 54 BI55 Hl; 152 57 E 58 F 59 A 60 E 61 B 62 E sayılara gore bu harnerı bulmacadakı 64 B 65 E 66 H 67 I 68 D 71 D 72 F aynı sayılı ka relere aktarın 173 Al 75 A 76 F 77 I 78 G 79 F 181 (Kara kareler ılu sozcuk arasını gosterır Bır satırın sonunda kara şıir kıtabı) kare yoksa, bu, sozcuğun alttakı satırın başına sarktığını gosterır) Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanım2 27 69 47 72 58 20 28 ların karşıhğı olan sozcuklerın ılk harflerı yukarıdan aşağıya doğru bır şaırın adını oluşturacak, bulmaca karelerın deyse, Oruç Aruoba'nın "Ol An" kıta70 10 37 81 76 50 79 bından bır alıntı ortaya çıkacaktır Dık kat " 1 A " ' ve "46/R" harflen ıpucu olaG. Değışık parçalardan her kezınde de rak verılmıştır ğışık bır resım olusturma şeklındekı bır çeşıt puzzle Tammlar ve Y 11 sözcükleriniz: A. "Gulunun Solduğu Akşam" adlı anıromanı da yaratan yazar 44 59 73 32 29 45 75 30 23 7 12 78 26 17 H . " Yerdenız Buvucusu", "Mulksuzler" ve "Hayaller Şenrı" adlı romanları da yaratmış olan yazar B. " oldum kırdım nalın çoğunu/ Bır katır nalladım dınle oyunu " (Âşık Sadık) 61 8 54 41 64 24 15 53 3 63 19 66 4 11 5 13 38 55 16 80 C. Kaz Dağları'nın mıtolojık donemlerdekı adı 42 22 21 I. Uğur Mumcunun bır kıtabı 9 77 52 74 56 67 D. llk îslam halıfesı Ebubekır'ın unvanı 624. sayımn çözî 25 34 33 68 71 40 A Cumbul, B Elm, C Salkımsoğut, D Akıl Çağı, E Ruşeym, F En, G Padre Padrone, H Ayrıyın, I Vurun, J Enosıs, K Sınan Çetın, L Ebrulu Şiir: "çığnedin toprağı sen buruluyor umut senı çağırıp belderken adımlann usulca yaşam ve olumsun sen" E.' Yaşasın Edebıyat" (Saıt Paık Abasıyanık'ın yazılarını ıçeren bır kıta bı) 18 6 43 60 65 14 36 35 62 49 39 F. " 57 48 31 51 Zaman" (Aydın Ozturk'un bır yalınlıkta bahsedılme7, bıçımsel olanın otesınde, ıfade ve sezgıler de değerlıdır Bu da yazarın salt gu/ellığı ulaşılmaz bır de ğer olarak mı sunduğu sorusunu doğurur Orhan Pamuk un kahramanlarında çok sık rastladığımız bır ba^ka olgu da karşıt duyguları aynı anda hıssetmelerıdır Dost luk duşmanlık sevgı nefret, ınanç ınanç sı/lık, bunlar bır arada hıssedılebılen duy gulardır, bırlıkte var olmaları kahranıan lan 7ayıflatacağı yerde 7engınleştırır Kah ramanların davranışlarmı hıldığımız gıbı, o dav ı anışlarda bulunurken nefer hıssettı ğını de bılırız Bu Pamuk'un romanlarına buyuk yakınlık duymamızı sağlar Bızden bır sey saklamadığı hıssıne kapılırız, ken Gtdl Slmetri Orhan Pamuk un romanlarında dıkkat çeken sımetrı "Kar'da o/ellıkle kendını çok hıssettırıyor Romanın altında yatan matematık formulu çozmek romanı anla mak ya da sevmek ıçın hıç gereklı değıl ta bıı kı, fakat yapısal duzenın bıçemı ortaya çıktıkça okur daha fazla zevk alıyor kıtap tan îlk başta goze batan kuşkusuz 19 raka CUMHURİYET KİTAP SAYI 626 dı payımıza duşen sevgı nefret ılışkısıne gı rerız kahramanlarla Anlatıcı olarak yazarın kendısını hısset tırmesı buyakınlığı korukler Ka nın şıırını okuduktan sonra Ipek'e sevıp sevmedığını bırkaç ke/ sorması, Necıp'ın Ka'ya oyku sunu okuduktan sonra ne duijunduğunu sorması gıbı, Orhan aracılığıyla yazar da bı ze soru yoneltır Benım yanıtım Çok sev dım Romanda bıraz hayal kırıklığı yaratan te olojı tartışmalarının çok gerçekçı ve aşırı gundelık konusmalar tarzında verılmış ol masıydı Daha derın ılahıyat tartışması Kars ıçın gerçekdıs,ı kalabılırdı ama romana da kuşkusuz derınlık verırdı • aydasu@hotmail.com SAYFA 19