Katalog

I K I 2 0 0 •AhmetOktay'ın 'Hayaleteövgü'sünü Betül Tanman yazdı 3 sayfada •FulvioTomizza'nın kitabını Doç. Dr. Neşe Özgen değerlendirdi 10 sayfada ü Şiir Atlası'nda bu hafta Murat Alpar'ın çevirisiyle Danimarkalı şair Pia Tafdruf'un şiirleri yer alıyor IH sayfada •Asuman KafaoğluBüke Ahmet Altan'ın 'Aldatmak'ını yazdı 23 sayfada Cumhuriyet P A R A 8 I Z E K Şehircilik, yerel yönetim ve kooperatifçiliğin bilgesi KITAP Prof. Dr. Cevat Geray... Akademik ve toplumsal yaşamımızın yüzaklarından biri. Hazırlaaığı akademik çalışmalar ve yetiştirdiği öğrencileri ile son elli yilımıza damgasını vurmuş bir bilim adamı. Bu hafta onu tanıtmaya çalıştık sizlere. Cevat Geray u Prof. Dr. SERAP AYHAN zunca bir akademik yaşamtntz var Ama, bu mesleğe gırmeden önce ülkenin tasra btrimlerınde yönetıcilik için bir staj dönemini bitir dıkten sonra kaymakamltk yapmtşstntz. 195O'lı ytllarda toplumumuzda Kaymakamlık gibi "efendi" görülen bir görevden sonra, akademik mesleğe geçış karanmzda etkili olan etmenler nelerdi? Üstelik, akademik çalışma alammzı da o yıllarda yeni kurulmuş bir kürsü olan Şehircilik olarak seçmişsiniz? Akademik mesleğe girmeyi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nin son sınıfında ıken karar vermiştim. Ancak, bunu fakülteyi bitirir bitirmez yapamazdım. Burslu okumuştum, îçişleri Bakanlığına karşı zorunlu hizmet borcum vardı. Fakülte Dekanımız Prof. Dr. Yavuz Abadan, îçişleri Bakanlığı ve Ankara Belediyesi Başkanı Benderlioğlu'na, hazırlanmakta olan tmar Planı çalışmalarında yardımcı olmak üzere Ankara iline atanmamı önerdiyse de bu gerçekleşmedi. Amaç, bir an önce Fakülte'ye yakın bir üde çalışmaya baslamam, sonra da kadro açıldığında asistanlığa başvurabilmemi sağlamaktı. Çalışmak istediğim kürsü olarak şehirciliği seçmiştim. Hem şehircilikle ügili dersler ilgimi çekmişti, hem de kürsünün başkanı olan Prof. Fehmi Yavuz insan olarak çok ender kişiliğe sahip bir öğretmenimdi. Bitirme tezimi onun yol göstericiliğinde nazırlamıştUTi. Aynca, Şehircilik ders kitabının duzeltimindekendisineyardımcıolmuştum. Kendisi, Fakülteyi bitirmemden hemen sonra yurtdışına gönderilmişti. Yokluğunda açılan, benim katuamadığım asistanlık sınavına atama yapılmamıştı. Zorunlu hizmet nedeniyle, kaymakamlık stajına başladım. Önce Bursa, sonra da ailemin bulunduğu Istanbul'da stajımı sürdürdüm. 1955 seçimlerinde kaymakam vekili olarak geçici görevle Rize'nin Ikizdere ilçesine atandım. Beyoğlu'ndaki kaymakam vekilliği ve refikliğinden sonra beş altı ay görev yaptığrm îkizdere, Anadolu gerçeğini öğrenmeme yardımcı oldu. O denli ki, kaymakamlık tezimi îstanbul'un konut ve gecekondu sorunları konusunda yapacaktım. Konuyla ilgili tüm kaynakları yanımda flcizdere'ye götürmüştüm. Ülkemizin ve ilçemizin Mecelle'den Medeni Kanun'a geçiş döneminde özellikle kırsal kesimde yaşanan toplumsal bir olaya yöneldim. llçede resmi nikân kıyılmamış evlenmeler ve birden çok evlilik yüzünden evlilik dışında doğmuş nesebi şahih olmayan, bu yüzden de Yurttaşlar Yasası'nın getirdiği miras vb. haklardan yaCUMHURİYET KlTAPS/m 659 rarlanamayan eşler ve çocuklar sorunu çok yaygındı. Bu evliliklerin, evlilik dışında doğan çocuklann neseplerinin yasallaşmasına olanak sağlayan, gecekondu bağışlamasında olduğu gibi sık sık çıkarılan, kanımca "medeni af" diye nitelendirebileceğimiz yasaların ilçedeki uygulamalarını nüfus kayıtlarından çıkardım. O günlerde bu amaçla bir yasa önerisi daha hazırlanmıştı. 11çede yeni bir yasa çıkarılmasını gerektiren durumlar bulunduöunu muhtarlara uyguladığım bir soru kâğıdı Idare Dergisi'nde ve Prof. Dr. Z. F. Fındıkoğlu' nun lş ve Düşünce Dergisi'nde yayımlandı. Bunun hukuk toplumbilimine bir katkı olduğunu sevgili dostum Prof. Dr. Rona Aybay bana sık sık anımsatmıştır. Kısacası, böylesi bir araştırmayı yapmaktan hem zevk almıştım, hem de kendime güvenim artmıştı. Akademisyen olmaya kendimi hazır görüyordum. Kaymakamlık stajını tamamlamakla, kısa süreli de olsa Içişleri'nde görev almakla zaman yitirmiş olmadım. Edinüiğim bu yöneticilik deneyimim kuramla uygula ile saptaoım. Tezim Bakanlıkça olurlandı. Bakanüğın ma arasında gerekli köprüyü kurabilen bir bilim adamı olmamı, "kitaplık faresi" bilim adamı olmamamı sağladı. Ayrıca, hem akademik çalışmalanmda hem de müsteşarlık, dekanlık gibi yönetselgörevlerde bu deneyimim çok yararlı olmuştur. Eğer yönetimde bu deneyimi yaşamamış olsaydım, Türkiye'nin yönetim gerçeğini, hem de yerel sorunları kavrayamamış, hem yönetsel yapı ve uygulamavı hem de tüzel ve toplumsal konuları içeren Şehircilik alanında yerli malı bilim yapan bir akademisyen olamazdım. Kaymakam olarak atandığım Gündoğmuş ilçesindeki çok kısa süren görevde bulunurken, yerel sorunları çözmede, yönetici ve halkın gönüllü işbirliğine dayanan "toplumkalkınması ve halk eğitimi" yöntemlerinin ne aenli yararlı ve etkili olabileceğine iüşkin örnek olaylar yaşadım (yarattım demiyorum!). S.B.F. 'de Şehircilik Kürsüsünün basındaki Prof. Fehmi Yavuz'un akademik mesleğe geçisimzde etkili olduğu anlaşılıyor. Bize O'nunla olan ilışkılerinizden söz eder misiniz? Devamı 4. sayfada.