Katalog

£ 0 K U R L A RA "Ben, tarihselya da güncel, yaşanmış bir olaydan, yaşantının içinden hareket ederek toplumcu bir sonuca varmaya çalışıyorum. Obür deneme yazarlan da, çok saygın yöntemler kullanıyorlar. Sorun yöntemde degil. Türkiye toplumu, hâlâ, ağıt yakmayı sürdürüyor. Atatürk'ün başlattığı, Hasan Ali Yücel'in örgütlediği bilimsel düşünme eğitimi, yazık ki, dinsel ağırltkh egitim heveslerıyle gelışmesini tamamlayamadı. Atatürk'ün erekledip 'düşünce toplumu' oluşamadı. Ağıt toplumu olmayı sürdürüyoruz. Dizgesel düşüncenin ürünü olan deneme, apt toplumunun bireyîerince, elbette ö'zümsenemez. Ağıt yakarak yaşamı kavramaya çalışan insan, Nermi Uygur'un düşünceyle bütünleşmiş duygularını nasılanfasınPDenemenin gerilerde kalrnasının nedenleri bunlardır. Belki, benim, yasantının içinden hareket ederek öyküleme yoluyla düşünceyi örmem, okurun ilgisini, biraz daha çok çekiyor olabilir." Vecihi Timuroğlu deneme anlaytştnı ö'zetlerken söylüyor bu sözleri. 1927 doğumlu Vecihi Timuroğlu, öğretmenlik yaşamı boyunca binlerce öğrenci yetiştir . miş, yüzlerini görmediği ö'ğrencilerini ise kitaplanyla eğitmeye çalışmış. Yirmi sekiz yapttı yayımlanmış şimdiye kadar. Tüm ö&rencileri okusun diye. Timuroğlu hocamızdan yeni çalısmalar bekliyoruz. Botkitaplt günleri... TURHAN GÜNAY Helsinki Yurttaşlar Dernegi'den bir derleme Merhaba Sivil Toplum Helsinki Yurttaşlar Derncği, toplumu belli konularda bilgilendirmek amacıyla zaman zaman kitaplar yayımlıyor. Bu kitapların sonuncusu sivil toplum konusunda.. Sivil Toplumla ilgili yazıları biraraya getircn elimizdeki derleme herkes için bir başvuru kitabı niteliğinde. Kitaptan, Helsinki Yurttaşlar Derneği Proje Koordinatörü Taciser Ulaş'ın kaleme aldığı "Sunuş"u aktarıyoruz sizlere. TACİSER ULAŞ ' sayıda yerli ve uluslaraıası STK'nin taııısjmasına, buluşnıasıııa, birbirleriyle ilışki kurma yöntemleri geüstirmcsine yol açtı. Bu dönemdc mcdya vc ucvlct S I'K'lardan söz etmcye başlauı. Yerli ve yabancı birçok siyasetçi STK'lerle daha yoğun bir ilibkı arayışı içinc girmcye başladılar. STK'lar uluslararası fonlardan kaynak bulmaya ba^ladı vc bu kaynaklarla "ü«,üncü sektör"eözgü isler iistlendiler. Bütun bu dinamizm, TürKİye'de STK dünyaiinın kcndisine değişik duruş noktalanndan bakmasına ve kimi örgütlerin kendilerini yeniden tanımlama çabasına katkıda bulundu. 1990'lann sonunda farklı düzeylerdc farklı STK etkinlikleri dizisiyle karşı karşıyayız ve önümüzdeki dönemde STK lar daha fazla gündemde olacak. Bir yandan yeni oluşumlar doğuyor, bir yandan da daha eskİDİr y geçmişe sahip olan örgütler yenilikçi atılnnlar içinde. Birçok STK'nin geleceğe döniik programları ve projeleri var. S ivil Toplum Kuruluşlan'nın (STK) Türkiye'de büyük canlılık içinde olduğu bir dönemden geçiyoruz. Gümrük Birliği'ne giriş ve Habitat 11 hazırlık çalış,maları sırasında başlayan hareketlılik, çok Imtlyaz Sahlbl: Bertn Nadi o Basan ve Yayan: Yeni Cün Haber Ajansı Basın ve YayıncılıkA.ş. ocenelYayın Yönetmenl: Orhan ErlnçoGenel Yayın Koordlnatörü: Hikmet çetinkaya OYazıi$lerf Müdürierl: Ibrahlm Yıldız, Dtnç Tayanç cSorumluMüdür Flkretllklz o Yayın Yönetmeni: Tuıtıan Cünayocraflk Yönetmen: Dllek UkoruroRekiam: Medya c BehiçAk SAYI 417 Bu sureci degerlendırmek, yönlendirmek, STK'lar içinde emek veren insanlar kadar STK'lar üzerine düşünen insanlann çabasına da bağlı. Oysa Türkiye'de STK'lar üzerine kitap yok denecek kadar az. Hızla gelişen bu sürecin başlıca aktörleri olan STK'lann da, çok geç kalmadan, içinde yer aldıkları, şekil verdikleri, SKT dünyası üzerine gözlem yapmaya başlamaları büyük önem taşıyor. Bu kitap böyle önemli bir boşluğa dikkat çekmek ihtiyacından doğdu. Kitap üç bölüm ularak tasarlandı. Birinci bölüm, STK'lann ne olduğu ya da ne olmadıgı sorusuna cevap arayan yazılardan oluşuyor. Bu metinleri izleyen bölümde Türkiye'deki Sivil Toplum Kuruluşları'nın yararlanabileceği bir proje önerisi, bir anket yer alıyor. Böylece kitapta, STK'lann ve bireylerin deöişik düzeylerde "bilgilenebileceği", "kullanabileceği" vebirbirlerinden "haberli" olmalannı sağlayabilecek değişik türde malzemcnin bir araya getinlmesine calışıldı. Birinci bölümde STK'larla ilgüi genel tanımlar kavramlar; Türki .. ye'deki yasal çercevenin özellikleri ve bunun STK'lann yapıları üzerindeki etkisi; STK'ların de'* mokratik bir işleyiş içindeki veri ve işlevleri; devlet ile sivil toplum arasındaki flişki; STK'larm devlet karşısında "bağımsız olmaları ölçütü ile örgütlen Sivil Toplum Kuruluşlurı me modeli arasındakiilişki;STK'ların içinden gectigŞi gelişim süreçleri; STK'larla siyasi partiler arasındaki ayrımlar ve ilişkiler ele alındı. tkinci bölümde, isteyen herkesin yararlanması için STK'larla ilgili bir anket yer alıyor. Bu anket, Helsinki Yurttaşlar Dernegi'nin (HYD) "STK'ların Güçlendirilmesi" başlığı altında yürüttüğü bir proje sırasında ortaya çıktı. Anketin amacı, STK'lann kurumsal kapasitelerı ile toplumdaki etkileri arasındaki iliskiyi gündeme getirmekti. Bunun yanı sıra, katı lım, demokrasi, açıklık, saydamlık, eğitinı ve STK etigi geliştirme gibi konuların, ta banda daha fazla tartışılmasına katkıda bııkınmaktı. Çalısmanm ekseni STK'lar hak kında bilgi topfamaktan çok, derlencn soru ların STK'lar DÜnyesindegözden gecirilmesi, tartışmaya acılması iui. Anketi kitabın ikinci bölümiıncle vayımlayarak, çok sayıda sivil toplum kuruluşuna ulaşmasını sağla mayı umuyoruz, Seminerler sırasında farklı STK üyeleri ta rafından cevaplandırılan anket, Ali Çarkofilu'nun yazısına önemli bir veri sağlamış oldu. Bunun yanı sıra, milletvekillerine uyarlanmış bir baska versiyonu da faksla TBMM'ye gönaerildi. Milletvekillerinden randevu ile görüşme talebindc bulunuldu. Bu talebe, sivil toplum düzeyindeki gelişmeleri dikkatle takibeden, farklı partilere mensup, çok sınırlı sayıda milletvekili olumlu cevap verdi ve kcndileriyle yüzyüze görüşüldü. Ne var ki aiınan cevap sayısı 10'ugeçmediği için herhangi bir değerlendirmeye gidilmedi. Bu milletvekillerimizin adını bu rada anmadan kendilerine teşekkür ederiz. Kitabın Kurumsal Yapı ve Yeni Programlar başhklı üçüncü bölümünde ise, tnsan Haklan konusunda STK'lann yeni ve artan rolünün altı çiziliyor ve bu alanda çalışan STK'ların dinamizmini yansıtan, geleceğe yönelik program ve etkinlikler tanıtılıyor. Âynca Türkiye de dcmokratikleşme ve insan haklan alanında uzun yıllar etkin olmuş tHDveTMMOB'yikonualanyazıIarın "giriş" bölümünde bu kuruluşlann, geçmişten bugüne bir değerlendirmesini bııfacaksınız. STK'lann kendi örgütsel kurumsal sorunlarını ortaya koyan yazılann sayısının az olması ise kitabın bu bölümünün en önemli eksiği. Kitabımızdaki son yazı, STK'ların en temel ihtiyaçlarından biri otduğuna inandığımız, demokrasi ve eğitim konusunda STK'ların (ve belki, sendikaların, odaların ve üniversitelerin) ortak bir çözüm bulmasına yol gösterecek bir proje önerisinden oluşuyor. Kitabın ortaya koydugu somut önerilerden biri de, önümüzdeki dönemde, bu projenin ortak bir STK girişimi olarak gerçekleşmesi. STK'ların güçlenmesini hedefleyen bir yaklaşımla bu derlemede bir araya getirdiğimiz malzemenin, hem STK'lar konusunda daha fazla bilgilenmek, daha fazla etkin olmak isteyen birey ve gruplara yardımcı olmasını hem de Türkiye'deki STK dünyasına "içeriden" bir pencere açma işlevini yerine getirmis olmasını umuyoruz. Son olarak, ortaya çıkan ürünü, katkıda bulunan yazarların, STK'lan geliştirmek ve yüceltmek konusundaki inançlarına ve bağlılıklarına borçluyuz. Ağır bir sorumluluk ve iş yükü altında, STK dünyasının günlük bunaltıcı sorunlarıyla boğuşurken bu kitabın ortaya çıkması için zaman ayıran ve gönülden katkıda bulunan yazarlarımıza, çizerimize ve Iletişim Yayınlan'na ne kadar teşekkür etsek azdır. • (*) HYD Proje Koordinatörü Merhaba Sivil Toplum/Dcrleyen.Tactser Ula; /Helsinki Yurttaşlar Derneğt/210 s. SAYFA 3 Program ve etkinHkler CUMHURİYET KİTAP