Katalog

Vıtnn ÇokküllÜrcÜİük/( J>alU \ lııytııtı mann/ Yapı Krcdı Yayınları/ 158 s. Farlclı kültürlerden oluşan toplumlar, günümüzde önemli sorunlarla karşı karşıya: Kanada'dan Belçika'ya, tspanya'dan Hindistan'a, bir arada yaşamak, "diğeri"nin kimliğini tanımak vc bu kimliği yaşatmasına, geliştirmesine izin vermek, düşünüldüğünden çok daha zor. Liberal demokratik yönctimler, bir toplum içindeki farklı kültürel gelenekleri ve onların değerlerini tanıyacaksa, bunu azınlık kültürlcrine ayrıcalıldar vercrck mi yapmalı? Yoksa bir tür serbest pazar mantığıyla rckabeti teşvik etmeli, bircysel hak ve özgürlükleri korumakla yctinmeli vc tarafsızlıklannı korumalı mı? Kolay sorular değil bunlar, ama ivedilikle sorulmalan ve mümkünse yanıtlanmalan gerek. Charlcs Taylor, "Çokkültürcülük" adlı kitaptaki makalesinde bunu yapmaya koyuluyor; ünlü toplum ve siyasctbilimciler de (aralannda Appiah, Walzer ve Habermas da var) Taylor'un makalesinden hareketle egitim, feminizm, kültürel ayrımcılık, anayasal devlet ve etik sorunlar gibi bağiamlarda, "tanınma politikası"nı irdeliyor. Kitabın Türkçe baskısı için Profcsör Levent Köker bir önsöz yazmış. ÇokkültürcülükTanınma Politikası, dünya ve Türkiye gündeminin çok önemli bir maddcsini, kııramsal ve eylemsel temellere oturtarak tartışmaya açıyor. Ercümend Behzad LavBütün Eserleri/ Hazırlayan. D<jğaıı llızlan/ Yapı Krcdi Yayınları/ 700 \ Türk tiyatrosunun önemJi adlarından, yazar, yönetmen, oyuncu ve şair Ercümend Behzad Lav'ın bütün şiir ve oyunları birarada yayımlanmış elimizdeki kitapta. Ercüment Behzad Lav (19031984), lstanbul Sultanisi'ni (tstanbul Erkek Lisesi) bitirdikten sonra 19211925 yılları arasında Berlinde tiyatro ve müzik eğitimi göıdü. tstanbul Şehir Tiyatrosu'nda oyuncu ve yönetmen olarak çalıştı; 19511961 yılları arasında lstanbul Konservatuvan'nda öğretmenlik yaptı. Ercümend Behzad Lav, yazar, yönetmen ve oyuncu olarak tiyatroculugunun yanı sıra, Cumhuriyct dönemi Türk şiirinin de öııcü adlarından biriydi: 1931 yılında yayımlanan ilk kitabı "S.O.S.'tcn başlayarak, ölçülüuyaklt şiire ilk karşı çıkanlardan, gerçeküstücülük, fütürizm ve kübizm gibi modern akımları ilk denevenlerden biri oldıı. Ama, belki de en çok bu öncü niteliklerinin etkisiyle, Doğan Hızlan'ın yerinde saptamasıyla "araya sıkışan şair" olarak kaldı. Doğan Hızlan'ın hazırlayıp notladığı ve Lav'ın Türk şiiri içindeki yerini ve etkilendiği yabancı akımlar ışığında şiirini irdelediği bir "Sunuş" yazdığı Bütün Eserleri nde Lav'ın kitaplarına girmemiş olan son şiirleri de dahil olmak üzere yayımlanmış bütün şiirleri (S.O.S.: 1931; Kaos: 1934; Açıl Kiüdim Açıl 1940; Mau Mau: 1962; Üç Anadolu: 1964) ve iki oyunu (Karagöz Stepte: 1940; Altın Gazap: 1971) yer alıyor. Hadi Gidelim/ Adalct Ağaoğlu/ Oglak Yayınları/ 148 s. Elimizdeki kitap, Çağdaş edebiyatırruzın önde gclen yazarlarından Adalet Ağaoğlu'nun ilk baskısını 1982'de yılında gerçekleştirdiği hikâye kitabının 3. baskısı. Son yıllarda romancılığıyla öne çıkan yazann akıcı üslubunu ve temiz Türkçe'sini yansıtan sekiz hikâyesi yer alıyor kitapta. Ulkemizin en büyük romancılarından birinin en güzel hikâyelerınden sekı/.ını bir arada okumak, tadına doyulmaz bir keyil veriyor insana. Yüksek Gerilim/ Adalct A&aoglu/ Ogkh Yaymhm/ 19 ı Adalet Ağaoğlu'nun ilk baskısı 1974'te yapılaıı hikâye kiSAYFA 18 I lıt<l,!u\ı,n ,\ıı,\ iuıl tabının 5. baskısı. 1975 yılında Sait Faik Hikâye Armağanı'nı aldığı bu kitabı için Ağaoğlu şunları söylüyor: "Bu kitapta, dokuzu da birbirinden ayn yapıda dokuz hikâye var. Edebiyatımızda toplumsal gerçekçilik, diyalektiğin işlerliği, kııramsal olarak en fazla tartışılan konulardan biriydi. Tartışmaların uygulaması ise ortalıkta pek görünmüyordu. Ben, bu dokuz hikâyede, olay, olgu, durum, nesne, nesneler, kişi, kişiler, zaman (bir sürc) ve anlardan yola çıkarak anlatılmak istenenin anlatımla nasıl ııyumlanabileceğini gösterme yolunu izledim. Soyutta tartışılanları somutlamak için bu seçmelcri yaptım. Bir çeşit tcmrin. Başkalan bu temrinleri ço^altıp geliştirebilir de, yoksayabilir de... Orası bcni ilgilendirmez. Bir yazar olarak benim ilgi alanım yaratmak, göstermek, eylemektir." Adalet Agaoğlu'nun birbirinden güzel hikâyelerinden dokuzu bir arada En Hakiki Miirşit (Andar)/ Azra Erhat/ Cem Yaytnevi/ 205 v Birinci Dönem TBMM'nde Düşünce Akımlan (1920)/ Mızyal Karaçam Şengtl/ 263 v. Mizyal Karaçam Şengil, 1944'te lstanbul Maltepe'de doğdu. Ortaokul ve liseyi Frenköy Kız Lisesi'nde bitirerek 1965'te l.Ü. lulebiyat Fakültesi Tarih Bölümü'nden mezıın oldu. 19721989 yılları arasında Maltepe Lisesi'nde tarih ögretmenliği ve yöneticilik; 19911993 yıllarında ise l.Ü. Sosyal Bilimler F'akültesi Meslck Yüksek Okulu'nda öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1989'da l.Ü. Atatürk llkeleri ve Inkılap Tarihi Enstitüsü'nde "Erzurum ve Sivas Kongreleri" adlı çalışmasıyla Yüksek Lisans'ını tamamlayarak 1994'te aynı enstitiide "Birinci Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Düşünce Akımları (1920)" adlı incelemesiyle Atatürk llkeleri ve Inkılap Tarihi Anabilim Dalında doktor oldu. Toktamış Ateş kitaba yazdığı "Sunuş" yazısında; "...Dr. Mizyal Karaçam Şengil'in "Birinci Dönem Türkiye Büyük Millet Mcclisi'nde Düşünce Alamları (1920)" başlığını taşıyan bu çalışması, büyük bir emek ürünü. 1920 yılı Türkiye açısından, pek çok açıdan "dönüm noktası" niteliğini taşıyan bir yıldır. Çöken Osmanlı Imparatorluğu'nun "kaderine tıza gösterip göstermeyeceğinin" belirlendiği yıldır 1920. ... Sapla samanın birbirine karıştığı günümüz Türkiye'sinde bu tür çaiışmaların çoğalması insana umut veriyor..." diyor. Günümüzün Atatiirkçüsü/ Toktamij Ateş/ Ümıt Yayınaiık/nis. "Türkiye bugün 1920'lerin hedefleÛmSi. " ~ SL* ' r * n e ul^TUŞ. a m a bunları aşamamış^rinilimil/mi t ] r B u b a k ı m d a n Atatürk un temel fütfirfctw8 ilkeleri bugün için de önemlidir. Bunları sürekli işlemek zorundayız. Mustafa Kemal halkına güvenen, halkını tanıyan, sevgi dolıı kocaman y u r e ft'y' e ° i r halk önderi idi. tşte Günümüzün Atatürkçüsü de bu duygulan , kalbinin derinliklerinde duymak zorunda olan insandır... Halkını aydınlığa taşımaya çabalarken, bu aydınlığın kaynağının gene halkta olduğunu bilen insandır. Bu duygular olmaksızın Atatürkçülük, kendinde halkı yönetme yetkisi vehmeden birtakım insanlann dilinde bir baskı aracı olur ve bcnce Atatürkçülüğe yapılabilecek en büyük kötülük ve hatta ihanet de bu olur." Prof. Dr. Toktamış Ateş yukarıdaki sözlcriylc, davranışları vc eylcmleri, asla çelişmeyen bir bilim adamıdır. Nokta dergisinin diizenlediği Doruktakiler adlı yanşmanın bilim daknda, 1995'in doruktaki bilim adamı olarak seçilmiştir. Odünsüz bir Atatürkçü olan Pror. Ateş, gençlerimizin, aklın ve bilimin öncülüğüyle Cîünümü/ün Atatürkçüsü olmaları yolunda çabalamaktadır. Bu yapıt da bu çabanın ürünüdür. ÇanklılarAnkara Nodan/2/ Mustafa Ekmekçi/ Ümıt Yayınalık/ 2H6 v. Mustafa Ekmekçi, 1964'te Alman ya'ya gitmiş, işçilerimizle görüşmiış ve konuşmuştu. Ekmekçi bu söyleşi vc röportajlarını "Çarıklılar" başlığıyla bir dizi haline getirnıişti. Bu dizi ona Ankara Gazeteciler CÂ'miyeti ile Türk Dil Kurumu Ödiüleri'ni kazandırmıştı. Bu kadarla kalmamış "Çarıklılar" dizisi tepki de almış, "Sensin çarıklı" diye kızanJar bile olmuştu. "Evet" diyor Ekmekçi, "Ben de bir çarıklıyım" ve bu nedenle Çarıklılar'ı gazete sayfalarında bırakmıyor. Kitabın "Sunuş"unda ilginç açıklamalar yapıyor. Âşık Veysel'le konuşması, 1973'te Cevdet Sunay'ın görev süresi bitince yaşanan "bir başkanlık" seçiminin perde arkası, Şevket Süreyya'nın "dost mektuplan", Suudi Arabistan'da çalışan bir Türk'ün gözlemlcıi, "medyatik" biri ol Azra Erhat, 6 Haziran 1915'de lstanbul'da doğdu. İlk ve orta ögrcnimini Brüksel'de tamamladı. 1939'da Ankara Dil TarihCoğrafya Fakültesi'ni bitirerek aynı fakültenin Klasik Filoloji bölümüne asistan olarak girtü. 1946da doçent oldu. Iki yıl sonra sol eğilimli oldukları gerekçesiyle bir grup arkadaşıyla birlikte görevinden alındı, lstanbul ve Vatan gazetelerinde yazılar da yazan Erhat, uzun yıllar Milletlerarası Çalışma Bürosu Kütüphanesi'nde çalıştı. 12 Maıt döneminde T.C.K.'nın 141. maddesine aykırı cylemde bulunmak savıyla Sabahattin Eyubo^lu ve Vedat Giinyol ile birlikte tutuklandı; yargılannıa sonunda aklandı. Cevat Şalcir Kabaağaçlı ve Sabahattin Eyuboğlu'yla birlikte Türkiye'de l lümanizma düşüncesiııin yayılması ve günümüz aydınlanmasının Antik Yunan lelsefesiyle ilintilendirilmesi amacıyla yazılar kalcme aldı, çevirüer yaptı. llyada çevirisinin 1. cildiyle Habib lidip Törehan Bilim Ödülü'nü, II. cildiyle de 1962 yılında TDK Çeviri Ödülü'nü aldı. Elimizdeki kitap, Azra Erhat'ın Maltepe Askeri Cezaevi'ndeyken kaleme aldıgı "Cîülleylâ'ya Seslenirken", bir anlamda da ülkemiz gençliğine yaztlıgı anılardır. "....Ben bugün tutukluyum, çok haksız yeıv tutuklu. Sııç işlemek şöyle dursun, elli altı yıllık cimrümü insanlık ve Türkiye diye, yalnız içinde doğtluğunı için değil, bütün bilincim ve sevgimlc kendime yurj, biricik vatan olarak seçtiğim bir milletin kültür hizmetine vennişimdir." diyen Azra Erhat'ın "En Hakiki Miirşit"ini severek ve düşünerek okuyacağınızı umuyorıı/. Kül ve Ateş (Sense and Sensibility)/ janc Aıtstaı/ Çıvırcn. NihalYcgınohalı/C.cm Yayınevt/ 4İ2 s lane Austen (17751817), klasik lnJANE giliz edebiyatının en önemli kadın KÜLVEATEŞ yazarlarından biri. Sense and Sensibility (1811; Kül ve Ateş) Pride and Prejudice (1813; Aşk vc Gurur), Emma (1815) en ünlü eserlerindendir. Ölümünden sonra da iki romanı yayunlanan Jane Austen, sıradan insanların günlük yaşanılarını işlemiş, gözlemlerine önem vererek gcrçcğe bağL kalmaya özen göstermiştir. Kül ve Ateş, yazann kişisel yaşamının ve sanatının kısa bir tarihçesi sayılabilir. Romanda iki kızkardeşin, Elinoı ve Marianne'nin evleninceye dek süregelen yaşamlaıı anlatıhr. Elinor kül, Marianne ise ateş olarak adlandırılabilir. Jane Austen'in aynı adlı romanından, tngiliz oyuncu Emma Thompson'ıın senaryolaştırdıj*ı ve ABD'li yönetmen Ang Lee'nin, sinemaya uyarladığı Sense and Sensibiltiy, 46. Uluslaıarası FScrlin Film Festivali'nin Büyük ()dü!ü Altın Ayı'yı ka/anmış, ülkemizde de gösterime girmıştır. A madığı için buluş ve başarıları ilgi görmcyon bir bilim adamıyla söyleşisi, birçok insanı ortak noktada buluştururken, aralarındaki aynmı da ortaya koyuyor. Çarıklılar'da hcm kurna/lıklarıyla, hem de bilgi ve becerileriyle öne çıkanlan oktıyacaksınız. Mustafa Ekmckçi'nin kendine özgü biçemi, değerbilir seveccn yaklaşımı "Ankara Notları/2'Vle bir pencere daha açıyor bi/e. Buraılan ba karak, Çanklılar'ı değerlendirmek de bize kalıyor. • CUMHURİYET KİTAP SAYI 330