Katalog

en büyük çabamız bu önyargıyı kırmak oldıı. Şunıı vurgulayayıtn: Siyasalideolojik tercihlerimiz çalışmaya asla yansımadı. Hatta bu yüzden Icimilcri, şu veya bu örgüt, kişi veya eylem için bekledikleri övgü veya yergiyi bıılamayacaklar. Sadcce somut, objektif verileri aldık. Ansiklopcdideki maddelcr arasında öylc göndermc vc bağlar var ki araştırmacı veya okuyucu kcndi yorunuınu istediği gibi çıkarabilir, araştırmasını bi/im sunduğumuz verileri (ki bunlar doğrudur) kullanarak istcdiği gibi derinlcştirebilir. Kinıileri beklediklerini bulamayacaklar, hatta kızacaklar. Ama biz eksiklerimizin, hatta istemedcn yapılmış maddi hataların da olabileceğini biliyoruz, ancak verilerimizin temelde doğru, ilk elden ve güvenilir oduğunu bilmenin rahatlığı içindeyiz. Gencl ansiklopcdılcrin yani sıra lürkiye'dc bilgisayar ansıklnpedisi, yemek ansiklopedisi gıbı yayınlar çıktı. Ama bunlar gcnış bir okuyucu kitlestni hcdeflcyebilccck yaytnlaraı. Sizinki nastl bir okuyucu kitlesı önoörüyor? Bu ansiklopedinin okuyucu kitlesi, yani hedef kitle konuyla ilgili herkestir. Öncelikle işçi ve işveren sendikaları, üniversitelerin ilgili bölümlerindeki bilim adamı, uzman vc öğrcncilcr vc asıl Türkiye'nin toplumsal tarihinin en önemli bölümünü oluşturan "emek" kesimine, Türkiye'ye, halka ilgi duyan herkes... Yani okur kitlemiz gerçekte sanıldıgından çok daha geniş. Soruıı bu kitleyi böyle bir çalışmanın varlığından haberdar kılabilmektc... • Türkiye Sendikacılık Ansiklopcdisi /Yaytn Kurulu Başkanı Cahıt TalasYaytıı Yönetmenf ()y<ı Baydar/Kültür Bakanlığt vc Tarıh Vakfı Ortak Yayını Cahit Talas'ın Anslklopediye yazdığı Önsöz' PROF. DR. CAHİT TALAS Yayın Kurulu Başkanı nsiklopcdiler ülkelerin yazılı genel tarihinin çok özcl bir yanını oluşturur. Uzmanlık ansiklopedilcri, bu tarihin geneli içinde özel nir alanı konu alır ve genelin gün ışığına çıkmasında ayrı bir önem taşır. Türkiye, tarihinin siyasal, ekonomik ve toplumsal oluşumlarına ilişkin belgelerin düzenli korunmasına, ueğerlendirilmesine az özen gösteren ülkeler A den biridir. Bu durumun sıkıntıları bilimsel çahşmalar yapan insanlarımızca her dönemdc yoğun olarak yaşanmış, birçok başka ülkenin arşivlerine başvurmak zorunluğu içinde kalınmıştır. Türkiye'de sendikacılık hareketinin doğuşu ve gelişme süreçlerine ilişkin belgelerin yok denecek kadar az ve son derece dagınık olduğu biliniyor. Büyük sendika, federasyon ve konfederasyonların kendi tarinlerine ilişkin arşivlcri yok, ya da oldukça düzensiz. Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vak lı'nm Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi çalışmalarına başlaması vc bu ansiklopedıyi yayımlamasının liirinci ncdcni, bu cksifii bir ölçüde giderme istoği oldıı. Sendikal oluştınılarla ilgili her alanda uzman kişilcrin sorumlulukları altında kamuoyuna sunulmakta olan bu ansiklopedinin içerdiği çahşmalar, bu önemli boşluğu gidcrmcyi amaçlamaktadır. Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi ülkemiz tarihinin az tanınan bir yanının, yani emeksermaye ilişkilcrinin olusum ve gelişimini çeşitli yanları vc baglantıları ile clc alırken, devletin bu oluşumlardaki rolünü vc katkılannı da açıklıga kavuşturarak toplumsal larihimizin önemli bir kcsitinc ışık tutma çabası içine girmektedir. Türkiye gibi, genel ve özel olaylara ilişkin belge kıtlıgı içinde olan ve geçmişini daha iyi tanıyarak, deneyimİerden daha sağlıklı bir gelecek için yararlanma eelenefii zayır olan bir ülkedc, bu ansiklopedinin özel bir dcğer taşıdığına inanıyoruz. Türkiye sendikacılık hareketinin oluşumlarını, sağlıklı ve sağlıksız gelişmelerini incelemek isteyen hcrkes, Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi'ndcn çok yararlı bilgilerc ulaşabilecektir. Ansiklopedi, incelcdiği konuları, kurumları, örgütleri vc kişileri objektit bir açıdan ele almış; oluşumlara yön vermiş olan kişi vc kurumları oldııkları gibi, yansız yansıtmış; böylecc Türkiye'deki sendikacılık hareketini gcniş açılardan inceleme ve değerlendirme yolunu açmıştır. Çok sayıda uzman kadrosunun, scndikacının vc toplumsal politika alanındaki bilim adamlannın katkı vc çalışmalarının ilk ürünlcri, üç ciltte tamanı lanması öngörülen Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi'nin bu birinci cildi ile gün ışığına çıkmış bulunuyor. Başlangıç gcnellikle güçtiir. Beklcnmedik gelişmelerle karşı karşrya geline bilir. Bu güçlükler, Türkiye Lkonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı'nın lstanbul ve Ankara'daki çalışanlarının özverileri ile aşılmıştır. Ansiklopediye emeği geçen bütün kurum ve kişilere, güçlükleri aşmakta büyük azim vc yeteneğc sahip olan Tarin Vakfı Genel Sekreteri Orhan Silier'e ve özverili çalışmaları ile bende "Oya'sız olmaz" düşüncesinc yol açmış olan Oya Baydar'a en içtenlikli teşekkürlerimi sunuyorum. • BiPincil Kaynaklara Davalı Bir Ansiklopedi PFtpF. DR. İLHAN TEKELİ Tarih Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı T ürkiye Ekonomik vc Toplumsal Tarih Vakfı, kuruluşunun beşiıv ci yılını kutlarkcn, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi'ndcn sonra Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi ni tamamlayarak okııyuculara sunabilmiş olmaktan özel bir kıvanç duymaktadır.Vakfın kurucuları ekonomik vc sosyal tarih alanında yapılacak çahşmalar için emek tarihinin ağırlıklı bir yer tutmasını amaçlamıştı. Türkiye'nin koşulları emeğin tarihi alanında yapılacak çalışmalar için kaynak sağlanmasına ofanak vcrmiyor, emek tarihi konusunda yapılacaklar bir özlcm olarak kalıyordu. Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi, bu nedenle vakfın çalışmaları içinde özcl bir yer aldı. Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi, türünün Türkiye'deki ilk örncği. tlk örnek olan ansiklopediler önemli zorluklarla karşı karşıya kalıyorlar. İlgi alanlarındaki maddc başlıklarının neler olması gcrcktiği, göreli önemleri vc dcğer yargıları konusunda, üzcrinde uzlaşılmış bir çcrçcve yok. Böyle bir çerçevenin oluşturulması vc üzcrinde bir uzlaşmanın sağlanması salt ansiklopedi yazılmasmın ötesini gcçcn bir sorumlııluğu gcrcktiriyor. Ayrıca, ansiklopedilerin yazılmasında gcnellikle ikincii kaynaklara dayanılır; ansiklopediler, ilgi alanlarında var olan birikimi dcrlcyip düzenleyerck kolayca ulaşılır hale getirirlcr. Oysa Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi, bu yönden de önemli bir iddia taşımaktadır. Büyük ölçüde birincil kaynaklara dayanarak yazılmıştır. Var olan bilgiyi yeniden düzenlemenin ötesindc, bilgi alanını genişletmc yani araştırma işlevini de yüklen miştir. Bu ansiklopedinin yayımlanması çok sayıda kişi vc kurumun özverili çalışması ve içten desteği saycsindc gerçekleştirilebildi. Projenin başlayabilmcsi dönemin Kültür Bakanı Sn. Timurçin Savaş'ın ve Kültür Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Emre Kongar'ın ccsarcticndirici desteklerine çok şey borçludur. Ansiklopedinin birincil kaynaklara, arşivlere dayanarak yazılabilmesi Çalışma Bakanlığı'nın içten dcsteğiyle gerçekleşmiştir. Yaşamları boyunca bu alanın kurulup gelişmcsine büyük emek vermiş kişilerden oluşan, Prof. Dr. Cahit Talas başkanlığındaki Yayın Kurulu, ansiklopedinin güvcnilirliğinin ve bilimscl nitcliğinin bir garantisi olmuştur. Türkiye sendikacılık tarihinde önemli ycrlcri olan çok sayıda sendikacı, konuyla ilgili uzmanlık dallarından bilim adamlan, bilgi vc deney birikinılerini kadııışlar; ansiklopedinin redaktörlcri ve tüm çalışanları, Oya Baydar'ın yönetimindc, özveriyle, bu eserin gerçekleşmesini sağlaınışlardır. Tarih Vakfı adına Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi'nin gerçeklcşmc sine katkıda bulunan tüm kişi ve kuruluşlara teşekkür etmek zevkli bir görevi yerine getirnıek olacaktır. • SAYFA 5 CUMHURİYET KİTAP SAYI 355