Katalog

ğında masıımlaıın dakorkacağı birşey kalmayacak" dediği bir dünyada ya^ıyor. Anm son dönemde yönetimi çevresindc ortaya çıkan çeşitli yolsıı/.İuklar ve yakalandı£ı hastalık, I'ransa Cıımhurbaşkanı François Mitterand'ı biıçok romanuı odağına yerleştirmiş dıırıımda. Jcan Montaldo'nun geçen ya/ birinci siraya tırmanan ronıanına François Mitterand ve Kırk Haramiler adını vcrmcsı bir rastlantı olmasa gerek. Mitterand'ın Vichy dönemindeki gençlik etkinlikleri ise Pierre Pcan'ın François Mitterand: une jeıınesse Française (François Mitterand: BirGenç Fransız) adlı kıtabının konusu. Eleştirmen Charles Pemvarden, Fransızlar'ın siyaset adamlannı Stendhal ve Bal/ac tipleriyle algılamaya yöneldıklerini, bu açıdan Mitterand ın eşsizbirroman kahramanı olabileceğtni vurguluyor, Penvarden'e bakılırsa, iktidarı zayıfladıkça, siyasetçi kımligınin arasından bireysel kimlıği belirdikten Mitterand çuk daha büyüleyici bir kiijilikka/anıyoı Sosyalist Parti'nın eski danışmanı Thierry Pfister'in geçen yaz yayımlanan Le negre du paais (Sarayın Zencisi) adlı romanı da gerçek bir olaydan yola çıkıyor. 1981 seçimlerınin kazanılmasındansonra Atrikalıbirbüyikü her nasılsa Iilysee Sarayı'na girmi^, yeni cumhurbaşkanı Mitterand ve bakanlarına onlan u^urszııluklara kaı^ı koruyacak mııskalar vermisjti. Plister, romanında, aynı biiyücüyü 1994 yılında muskalarını "yeniden ^arj etmek" amacıyla bir kez daha saraya gctiı iyor. Aslında Pfisler'in romanı, hasta cumhurbaşkanının çevresinde dönen yolsıızhık ve dalkavukluklara yöneltilıni^ Kırk HaramUep keşkmbiıyergi. Llı; yıl once de, biriakım karanlık işleri açıga çıkartmayı ü.stlenen bir pazetecınin ölümünü konu alan Cadavre a Bercy (Bercy'deki ( eset) adlı romanı yayınılanan Pfister, Le negre du Paais'nin tam anlamıyla bir alegori olduğıınu kabııl etmiyor. Ama gene de birçok okur romanın ardındaki "gerçek" kişilikleri bıılııp çıkarmak için büyiik çabaharcıyor. ltalya'ya gelıiKe, oıada Sol'un en keskin silahı kahkaha. Stetımo Benni gerck toplumsal ve siyasal yergiyc dayalı kitapları, gerek Komünistlerin gazetesi II Manifesto'daki yarı ciddi sü tunıı sayesinde, kahkahanın tumturak.li sözlerden çok daha etkili olduğıına ınanan bir okur kıışağının sözcüsü artık. Kuşkusıız, ltalya'nın son dönemdekikültürvesiyaseleıkmazıbiryergiyazarı i(,in son dcrcce bereketli bir toprak. Benni'nin son yapıtı L'ultima lacrima da (Son Cîözyaşı) "son birkaç yılın eanavarlan"nı ele alan 21 öykiiden olıı^uyor "Onıır Konuj*u" adlı öyküde, Cîianhanco Fini'nin Alleanza Nazionale (Ulıısal tttilak) paıtisine bağlı "posttaşistler'in ansızın moda olıışıı yeıden yere vııı uluyor Benni'nin kitabındakı ılk (iykünün adı "Babacık Televizyona Çıkıyor". Bu oykiiyü okuyanlar, ltalyan medya kralı Sılvıo Bcrlıısconi'nin Bentn'ye neden diş biledigini anlamakta gecikmiyorlar. Çiinkii öyküde, silahlı soygundan doİayı öliım cezasina çarptırılmi!} bir adamın idaınını seyretmek uzere guıuıia ekıaınn kar^ı.sına geçen karısı ve çocukları anlatılıyor. 1947 doğunılu Steiano Benni aslında eski bir hıtbolcu. Sakatlandıktan sonıa ya/.arlığa yönelmiş Ilk gülmece Post laşistler •ı Stefano Benni, Italya'da kahkahanın tumturaklı sözlerden çok daha etkili olduğuna ınanan bir okur kusag'ının gözdesı. Benni'nin yergi oklarının hedefleri postfasistlerden medya kralı Bcrlusconı'ye kadar uzanıyor. Berlusconi'ye sorarsanız, "Benni bir tcörist." öykülerini 29 yaşında yayımlamı^. Terra! (Toprak!), Comici spaventati guerrieri (Giiliinesi Korkak Savaşcılar) ve La compagnia dei Celestini (C îöklerın Egemenleri) gibi romanlarmda Kurt Vonnegut'ı anımsatan geıçeküstü biliınkuıgu ile gcrilim yiiklii seıüvenleıi ustalıkla birlc^tirerek günüıniiz ltalyan toplumuna amansiz yergiler yöneltmiş. I lemen her kitabı ttalya'da ilk l()'a giriyor. La compagnia dei Celestini ise 1992'nin en çok satan romanı. 1992'deyayımlanan Celestini, karabasanı akla getiren bir gelecekte, Gladonia'da geçiyor. Cîladonia'nm lideri Mussolardi zamanını Cladonia semalarında "polikopter"iylc dolaşarak gecikiyor. (,!ünkü "insanları yöneten yasalaıa uymak ıstemedi)>inden, yeıçeki rni vasaİarma boyıın egnıek için de bir ncılen gormtıyor. Bu yapıtıyla Berlusconi'ye ılk kcikten ele'jtirilerinden birin ybneltmİ!, Benni. Ama en agır eleştirilerden birini de, Sol'un ne kadar ılımlı ve kapitalizm yanlısı oldıı^unu göstermeyeçalışanki'siınindenalmış. Ama belki daha da ilginci, eski futbolcu Stefano Benni bugün ltalyan kıtbolunun imparatoru Silvio Berlusconi taralından "terörist" olarak nitelenıyor. 1980'lerde ciddi bir kiiltiırel kopuklıık dönemi yaşandıgını vurgulayan Benni ise, Ezra Potınd ve C.eline gibi yazaıları siyasal açıdan yanlış buldııkları için dı^layan darkalalı edebiyat kurmayları ıle kentlisine ekıanlan yasaklayan Beılusconi arasında pek bir lark görmııyor. "Çiinkii," diyor, "her ikı tutum da diyalogu gebertiyor ." Bana kalırsa, lspanya'da Montal Saraydaki büyiicü Ekranda Inlaz Karabasan öykiisü François Mitterand.. C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 2 5 7 • Fransız yazar Thierry Pfister üç yıl önce silah satış/ ve parti ödeneklerinde dönen karanlık işlerı açığa çıkaran bir gazetecinin ölümünü irdeleyen bir roman yaztnıştı. Pfister, ycni romanında, Elyse'e Sarayt'mn koridorlarında dolaşıyor, devletin doruğundaki yolsuzluklara keskin bir yergı yöneltiyor. Silvlo Berlusconl ZOOO'e beş kala ban, Fransa'da Pfister, Italya'da Benni gibi yazarların okurun büyiik ilgisini çekebilmesi bir rastlantı degil. Avrupa 200()'e beş kala doludizgin bir yiizyıl sonunun toplumsal, kiilliirel, siyasal hastalıklarıyla yü/lc^mek yanlısı. Tablo pek parlak sayılmaz. Pcki, umııl nerede? Montalban'ın deıli^i gibi, Sol'un enkazı altında bir yerlerde mir' Ustünde, düşünülmesı gereken bir soru!..B El estrangulador/ Mcimtel VOZCJUCZ Montalhan/ Grıjalbo Mondadori Y/iyı nevı Le negre du palais/ Yhuıcrry Pft\ler/Albnı Mıchvl Yayıtuvt L'ultima lacrima/ Slcjuno licıını/ Feltrinelli Yaymcvı S A Y F A