Katalog

Hersey çocuklar icin Betty Mahmudi'nin "Kızım Olmadan Asla" ve "Çocuk Sevgisi Uğruna" adlı kitapları, yazarın tanıklıklarınadayalı iki kitap.Her iki kitapta değişik yorumlarla okunabilir. konuda im/.alanan Hague Sözleşmesi'ni açıklıyor. Çocuklar için daha ıııullu bir dünya varatılmasını amaçlayan bu sözleşmeyalnı/xa imzalayan ülkeler arasında geçerli Bu anlaşmaya göre: "Bir uluslararası kaçırma olayında ge ride bırakılan ebeveyn, Hagııe Sözleşmesi'ne dayanarak, karşı ülkenin 'merkezi otoritesi'ne başvuruda bulunabiliyor." Hğer, başvurusu kabul edi lirve mahkeme çocuğun 'doğal ikamet yerinin' kaçırılma olayinın yapıldığı ülke olduğuna karar verirse, onun geri gonderilmesine karar verebiliyor. Eğer çocuk öteki ülkede bir yıldan uzun bir süre ya^amışsa ve yeni çevresine uyum gösterdiği kanıtlanabilirse çocuğun kaçırıldığı ülkede kalması gerçekleşubiliyor. 1991 ydında imzalanan Hague Sözleşmesi'ni şimdiHk 24 ülkc imzalamış. Çözümlenen velayet sorunları arasında AmerikanFransız, AmerikanAlman asıllı ailelerinki de var. Boşanmayla sonuçlanan evliliklerde anababanın aynı dinden olması bile kültür ve ıılııs ayrılığını yok edemiyor. Çocuklar Alışık olduğu ko^ullardan uzakta ya^amayı yalnızca oııbeş gün için g(>zc al mı$ olan Bcıtv, bu kaıara karşı koymaya çalı% mışsa da, elinden bir şey gelmemi^. Anıerikan elçiliği, İran uyruklu olduğu gerekçesiyle sığınma baijvurusunu reddetmi^ Kocası onun ayrılma isteğini dayakla karşılamış. Sonunda Amerika'ya yaljıız dönebileceğini söylemiş. Betty Mahmudi'nin bu tavra verdiği yanıt, onun ilk kitabının adı olmuş: Kızım OlmadanAsla! Betty Mahmudi, İran'dan insan kaçıran kaçakçılarla iliijki kurarak, Türkiye yoluyla ülkesine dönmüş. Yaşadıklarını William Hoüer'le birlikte kitapla^tırmış. Gece Yarısı Ekspresi'nin yazarı olan Hoffer'in katkısı, Mahmudi'nin öyküsünün çarpıcılığı ve o ara ikiMilliyetli Çocuklar, Ayrı Kültürlerin Birlikteliği ve... ı Betty Mahmudi Iranlıtcacakcılarla ılıskı kurdi jk kızım ülkesine kacırmıs. SENNURSEZER zellikle Batı Avrupa'da meydana gelen son göçler, iki ayrı kültürden gelen insanlararası evliliklerle, iki milliyetli çocukların saytsında belirli bir artışa neden oldıı. Fransızlar ve Cezayirliler, Almanlar ve Türkler, Belçikalılar ve Faslılar yanyana yaşıyor ve c,alışıyorlar. Ailedeki roller ve sorumlulııklar knnusunda salıip oldukları larklı anlayışlar, çocuk doğana kadar ortaya çıkmayabiliyor." Bu satırlar, Betty Mahmudi'nin Çocuk Sevgisi Uğruna adlı kitabından Mahmudi, bu kitabı Arnold ü . Dunchock'la birlikte yazmış. Ayrı uluslardan kişilerin yaptığı evliliklerin sonuçlanmasında çocukların başına gelenleri irdeliyor Aynlmaya karar verıldiğinde, bazan da verilmeden, anne ya da baba çocukları alıp kendi ülkesine kaçırıyor. Sonrasını biz de gazetelerde sık sık yer alan haberlerden, lotoğratlardan biliyoruz. Çocuklarının ardından gelen öbür yan. Karşılıklı suçlamalar. Ve ne annesinden ne de babasından cayabilen çocuğun ya da çocukların şaşkınlığı, perişanlığı. 11 o •• Anneyle bubanın ayrılığ^ı zaten ço cuklar için yeterince kötü bir olay. Buna, anne ya da babanın ait oldıığu kültürün ve ulusıın kötülcnınesi katılınca, olay çocuk içın gerçek bir cehennem »olııyor. Bir pingpong topıı gibi iki aıa da gidip gcliyor. Ruh kırıklıkları yaşı yor. Betty Mahmudi, kendi çocuğunıın da yaşadığı bu olavın kazandığı deneyimle, "kaçırılan çocukların" dramlarını anlatıyor., Benzer olayları yaşayanlar için verdıği savaşınu ve bu C UMHURIY ET K İ T A P S A Y I 1 7 5 ulusaileler arasında çekiştiriliyor. Betty Mahmudi'nin Çocuk Sevgisi Uğruna adlı kitabı, tanıklıklara dayalı bir kitap. Kendisi, bir İranlı doktorla evlenmi^. Bu doktorun ilk, kcndisinin ıkinci evliliğiymiş. Bir kızları olmuş. Şah rejiminden u/ak kalmak için Ame ıika'ya göçmüş olan Doktor Seyid Bozorg Mahmudi, Humeyni'nm devriıninden ;>onra tatıl için kansını İran'a goturmuş. Sonra da Amerika'da ırk ayrımcılığına tabi olduğunu, artık Amerika'ya dönmeyeceğiniaçıklamış. dakı İranAmcrikan çatışmaları, kııa bı kısa siirede çok satar duruma geıirıniş. Filme alınan kitap, Türkiye'de de yedinci basıma ulaştı. Ülkemize de ithal cdilen tilnı, siyasal kaygılarla gös,terimegirmedi. Kızım Olmadan Asla'da, Betty Mahmudi'nin üzerinde durdıığu kimi bolumler, Türk okurunu da irkıltebilir: Sağlık kuıallarına aldırınama, din kurallarına uyduğunu söyleyip, bu kuıalları işıne geldiği gıbi yorumlama, hoparlörlii saiıcılar, çöpler, tutııculuk, erkeğin evdeki değişmez egemeııliği Bir başka ülkeden ve yaşama biçinıin den gelen kaıı yargılar değil bunlar ne yazık ki. Betıy, sık sık, tüm İranlılar'a düşmanlık duymadığını, kı/ına İran asıllı olduğunu hatniatuğını, İran yemeklerini ve bayramlarım sevdiğini söylüyor. Kızının İranlı yanının, kendi ailesi taraiından nasıl törpulenmeye çalışıldığını da. İranlı eşinin, Amerika'daki ırkçılık yüzünden bunalıma düştüğünü, koşullarını beğeıımese tie yurduna dünmek /orıında kaldığını da anlatıyor. Ama, bir ınsanın vurduna döner dönmez nasıl bu kadar değiştiğini anlayamıyor. İranlı eşi yüzünden İran'da yaşamak zLorunda bırakılan tek Amerikalı kadın kendisi dcgilmis, çıin kü. öteki kadınlar yazgılarına boyun eğmişler. Betly Mahmudi'nin her iki kitabı da değişik yorumlarla okunabilir. Asıl prolesyonel ya/arların katkılannı, dü zenlemelerini gözardı ederek, onun kendi kişjliğini ayırarak, okumak en önemlisı. Sonunda, eşinin ve eşinin hiç tanımadığı ailesinın baskılarını yaşayan bir kadının öyküsü b'«' Bir Turk kızı da olabilirdi. Iraklı bir doktorla evlenip lıak'a gelingiden. Hşi, üstüneevlenince, kızıyla Türkiye'ye kaçan. Betty ile kızı Mehıap'ın dramı, pek çok biçimdeyineleniyorçünkü. • Kızım Olmadan Asla / Betty Mahmudi Wıllıam Hoffcr I l'ıırhçcKi liulc Kuntay/ Varlık Yayınlanl' }İO.wyfa. Çocuk Sevgisi Uğruna / Betty Mabmıtdı Arnold D. Dtınloch I lnrhçısı Zeyııep Tanjn l'/lız N<ıyır / Varlık Ya yınları I'25 i sayfa. . SAYFA t t