Katalog

I K U R L A RA Bu haftaki kapak konumuzu Fransa'mn en yaratıa yazarianndan birine, Michel Tournier'ye ayırdık. Roman ve öykülerinin çoğunda mitlerc ve onları günümüz toplumlanna uyarlamaya özel bir önem veren Tournier, "hayalindvki kütuphaneyi" anlatmak üzere ülkemize gelmiş, fakat "Ulusal Yas." " nedcniyle bu düşüncesini gerçekleştirememiş ti. Tournier söyleşinıizin çok ilginizi çekecegini umuyoruz. Geçen haflaki kapak konumuz olan Prof. Dr. Kazım Çeçeriin çalışmaları, okurlanmızın hayli ilgisini çekti ki, telefonlarımız sustnak bilmedi. Okurlanmız genellikle Sayın Çeçen 'in kitaplarını nereden bulacaklarını sordular, hiz de kendîlerine İSKI 'ye başvurmalanm söyledik.lSKÎ gerçekleştirdiği bu çalışmalardan okurları mahrum etmez samrız. Bol kitaplı günler. Bir fotoğraf albümü: Maggie Danon Düsüncelepin sipsakları MEHMET BAVHAN . ı>f: "Küçücük bir çocukken binditn atlıkarın^ğ. taya/Ne bileyim bütün hayatım boyunca dondüre döndüre neler göstereceğini" diyor Maggie Danon. Gördüklerinin ruhunda yarattığı karmaşayı ya da coşkuyu fotoğraflarla bizlere aktarıyor. Doğrudanı,i"kimlerleyctinmiyor, her yolu deniyor. Belki de aradığı düşlcrindeki görüntüler veyadüşlerinikendisiyaratıyor. Fotoğraf dünyamız yeterince kurumlaşmamıştır. Fotoğrafın olmazsa olmazlarından biri albümlerin kişisel çabalarla hazırlanmasıdır. Gene de son yıllarda birer ikişer bu çabaya girdi arkadaşlarımız. Umutvericibirgelişme. Ancak.artık bir yay ıncdık kuruluşu bu alanı "keşfetmeli" ve denenıelidir. Bu umudungerçekleşmesini bekleye duralım, bir gun boyutu ve ağırlığı ile fllerımi dolduran bir albümle karşılaşıverdim. Fjzik ve ıçerık ağırlığı ile. Siyah zemin içerisinde beyaz çizginin çerçevelediği nitelikli baskı, özenli cilt, ftnoğraflan tamamlayan şiirler. Kapakta, ışık gölge farki ile beliren bir isim; Maggie Danon.Bazı insanların içindc fazladan bir enerji var. Nereden gelirbu fazlallk: Ruh Nedim Gürsel'in "Çağdaş TüPkiyenin Edebiyat Manzarası" adlı kîtabı Fransa'da yayımlandı edim Gürsel'in çağdaş edebıyaıımızı tanıtan bir kitabı Fransa'da yayımlandı. Ciürsel kitabında Nâzım Hikmct, Yaşar Kemal ve Sait Faik'e öncelik vererek şiir, roman ve öykü türlerinin çağdaş klasikleri olarak tanımladığı bu üç yazarımızın yapıtlarını irdeliyor. "Memleketimden İnsan Manzaraları'nda Köylü Portreleri" ve "Şeyh Bedrettin Destaru" adlı bölümlerde Nâzım Hikmet'in epik söylemden nasü yararlandığını, gt'çmi^in kültür mirasını özümlerken gelenelde ne tür bağlar kurduğunu örnelderle ortaya koyuyor. Yaşar Kemal'in "Akçasaz'ın Ağalart "nın ele alındığı bölüm de kitabın odak noktalarından biri. Bu bölümde ya/.ar "Demircıler Çarşısı Cinayetı" ve "Yusuiçuk Yusuf' romanlarını bir geçiş dönemi sorunsalı çerçevesinde değerlendiriyor. Yaşar Kemal'in "Köroğlu'nun Orlaya Çıkışı" adlı metniyle sözlü gelenekte yaşayan Köroğlu rivayetlerinin karşılaştırıldığı bölümün ise ilginç bir adı var: "Koroğlu destanı kâtibi Homerosoğlu Yaşar Kemal." Bu bölümde Nedim Giirsel sözlü edebiyatla yazılı metnin sınırlarını araştırıyor, birinden ötekine geçiş koşuUarını saptarken "metinlerarası ilişkiler" kavramından da yararlanıyor. Ayrıca, "Ince Memet"in N Imtiyaz Sahlbl. Berln Nadl BasımCumhurıyetMatbaacılık ve Gazetecıllk'A S •' YayımlayanYenl Cün Haber Ajansı Basın ve YayıncılıkA.S. '>GenelYayın Yönetmenl özgertAcar Genel Yayın Koordinatörü Hlkmet Cetlnkaya >Cenel Yayın Danısmani:OrhanErlnç Yazı Isieri Mudüru celal Ba$langıc > Yayın YönetmenlTurtianGUnay temelde Köroğlu modelinden kaynaklandığını önc sürüyor. Sait Faık'ı i;>e çağdaş Türk edebiyatının yenilikçi yazarları arasında özel bir konuma yerlejtiren Gürsel, öykücümüzün küçük insanların dünyasına bakişının ve öykülerdeki hümanist öğelerin altını çiziyor. Ayrıca Sait Faik'in yapıtında çok sık rastladığımız kahramanların özeUiklerini araştırıyor. "Çağdaş Türkiye'nin Edebiyat Manzarası"nın bir başka özelliği de Yunus Emre'yi Cumhuriyet Dönemi'ninışığında elealması. Yazarın ilgi duyduğu bir başka ünlii kişi de Ziya Gökalp. Gökalp in şiirlerinde Turk destan motiflerini ele alan bölüm, Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanma sürecinde cpik söylemin ideolojik işlevlerini göstermek amacıyla kaleme alınmış. Gürsel "Anadolu Bozkırında Bir Yabancı" başlıklı incelemesinde Yakup Kadri'nin, "Avrupa'da Bir Türk Yazan" adlı bolumdeyse Demir üzlü'nün yapıtlarına değışık açılardan yaklaşıyor. Kitapta ayrıca Sevim Burak, Mario I^evi gibi kimlik sorununu odak nokıası alan, azınlıkların dünyasını betimleyen yazarlar üzerine de bölümler var. • sal yapıdan ve metaboiizmadan.. İkisi farklı şeyler mi? Yanlış çalışan bir bezin fazladan salgısı mı ? Her neyse, bazıları bu farklılıklannı ürün vermeye yönlendirebiliyorlar; bilim,sanat,spor, belki işdünyası vepolitika.kül tür, bilgi, iusana üstünlüğünü veren bütün değerler ve çalışma ile desteklendiğinde ortaya güzel ve üstün sonuçlar çıkabiliyor. Maggie Danon bu tür insanlardan biri. En yalın deyimi ile ev lıanımı. Yani işi daha zor. Biz erkekler, toplantım var veya yazımı bitirmeliyim diye her şeyc arkamızı döncbiliyoruz. Sonra da sesimizi yiikseltiyoru/.; yemek sahura mı kaldı.. Hanımlar herkeslc teker teker ilgilenmek zorunda. Sonra da zaman kalırsa kendi dünyalarına yönelebilirler. Maggie Hanıın erken kalkarak, ber boş anı değerlendirerek, büyük bir coşku ile içindckı enerjiyi görüntülere dönüştürüyor.Albümüne "Özgürlük" başlığını seçmiş. Sanatın, kendisi ve dunya ile uyumu getirdiğini ve özgürlüğüne kavuşturduğunu yazıyor girişte. "Maskeler "le başlıyor görüntüler. Sanki canlı varbklarmış gibi duygu ve huzün yüklü. Şekilden şekile giren maskeler. Konuşulan, bakışüan, bir şeyler alıp veıilen. Belki deiçben'inyansımasısomutlaşmalar. Sonra sessizce uzaklaşılan, ama hep akılda tutıılan, bir gün karşılaşmak üzere.. Ya da gerçeklerden kaçarak ağır basan duygusallığın esintisinde kendisine yeni gerçekler yaratıyor Tüm fotoğrafik teknikleri başarı ile kullanıyor. Fotoğrafın plastık değeri belirginleşiyor. Şekilden şekile giriyor. Rleştirim, bıraz daha sadeleş tirme ile sınırlı kahyor. "Kuşların özgürce havalanmalarım, yükselip sonra aşağılara dalmalarını, hemen arkasından tekrar yükselmelerini" kıskandığını söylüyor Maggie Dantin. Bende O'nun, ayni kıvraklıkla görüntülerde dolaşmasını kıskanıyorum. Albu mün sayfalarını çeviriyorum. Bir rezonansı yakalıyorum. Bu görüntüler bakanın iç dünyasını yansıtan büyülü birer ayna olabilir mi?.. "Kısa ömrü, vahşi güzelliği, saf ve özgiir kişiliği" ile kır çiçeğinin türküsü başlıyor sayfalarda. Herkesin günlerinde, doğal ortanıdan kopup kentlerin karmaşasında solmaya yüz tutmuş bir kır çiçeği olabilir. Bu çiçeğe yöneldiğimiz ve kolladığımız oranda dünya'da güzelleşecektir. Gelişmeler pek umut vermese de, Maggie Danon'ların çoğalacağını varsayıyorum.Albümün arka saytala rında "düşüncelerımin şipşakları" dediği dizeler var: "Her ulaştığın düzeyde/ Kanadarını temizle/ Aklını, ruhunu, tüm varlığını yücelt / Ve daha da yükseğe uçmaya çalış / Eğer kötülükler den sıyrılnıak, amacına ulaşmak yaratıcına yaklaşnıak istiyorsan / Daha, biraz daha yükselnıeye çalış".. Bir an Nietzche'yi anımsıyorum. Güzelim görüntüler uçuşuyor. Andre Gide sesleniyor bir yerlerden. Albüm bitmiyor bitemiyor, tekrar başlıyor. Içimden kutluyorum. Kır çiçcğime yöneliyorum. • Maggie Danon /Kendı Yaymı /80s. /tstanbul S A Y F A 3 TC U M H U R İ Y E T KİTAP SAYI 167