Katalog

Yazında yetkinliği arayan, yetkinligi özgün dilselyapı kurmada bulan çokyönlü sanatçımız: Sabahattin Kudret Aksal C Sabahattin Kudret Aksal, fiirlcr zamanının ve emeğinin çoğunu şiire adamış, şiirlerinde belirli bir beğeni düzeyini hep gözetmiş, evrene ilişkin görsel izlenimleri düşsel yaşama dönüştüren; öykü ve oyunlarıyla orta sinıf insanının mutluluk arayışını, dramatik içse! yaşamıyla sergileyen; denemeleriyle de "ders vermeden bilinç uyandırma "ya çalışan çok yönlü bir sanatçımızdır. Ayrıca gündelik tartışma ve çekişmelerin hemen hep dışında kalma tavrı, reklamdan uzak, kendi çevresi ve sanatıyla iç içe yaşaması onun saygı duyulacak özellikleri araSında andabilir. suİHiluıttln hıdıvt ııksul S A Y F A 8 YUSUFÇOTUKSAKEN umhuriyet dönemi Türk yazını, şiir, öykü, oyun gibi türlerde yeniliklerle zenginleşmesi ne katkıda bulunan bir sanat çısını, Sabahattin Kudret Aksal'ı birkaç haft a önce y itirdi. Yaşamı Sabahattin Kudret Aksal, 25 Nisan 1336'da (1920 ) îstanbul'da doğmuştur. Işık Lisesi'ni (1937) ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nü bitirdikten (1943) sonraîstanbuTunçeşitliöğretimkurumlarındafelsefeöğretmenliği,ÇalışmaBakanlığı'nda iş müfettişliği (1949), İstanbul Belediyesi müfettişliği (195U, BelediyeKonservatuvarı(1959)veŞehir Tiyatroları Müdürlüğü (1961) gibi görevlerde bulundu. Belediye Konservatuvan'ndaki estetik ve psikoloji öğretmenliğinden cmekli oldu (1977). 19 Nisan 1993'te İstanbul'da öldü. Karacaahmet Mezarlığı'nda toprağa verildi. Yapıtları Şiirleri: Şarkıh Kahve (1944), Gün Işığı (1953), Duru Gök (1958), Bir Sabalı Uyanmak (Şarkılı Kahve ve Gün lşığı bir arada, 1962), Elinle (1962), Eşik (1970), Çizgi (1976), Şiirler (hemen bütünşiirleribirarada 1979; 1980 Yeditepe Şiir Armağanı), Zamanlar (1982), Bir Zaman Düşü (1984), Şiirler (ikinci kez bütün şiirleri birarada, 1980), Bııluşma (1990; Sedat Simavi Vakiı Edebiyatödülü),Çeviri Şiirler (1991). öyküleri: Gazoz Ağacı (1954; 1955 Sait Faik Hikâye Armağanı'nı Haldun Taner'in On tkiyc Bir Var adli öykü kitabıyla paylaştı), Yaralı Hayvan (1956; 1957 Türk Dil Kurumu Sanat Ödülü). Ayrıca 1985'te de "Vav'lar" adlı öyküsüyle ENKA Öykü ödülü'nü kazandı. Oyunları: Evin Üstündeki Bulut (oynanı^ı 1948), Şakacı (oynanışı 1950, basıltşı 1952), Bir OdadaÜçAyna (1956), Tersine Dönen Şemsiye (oynanışı 1958, basılışı 1958), Kahvede Şenlik Var (oynanışı 1965, basılışı 1966, Ankara Sanat Sevenler Derneği En İy i üyun Yazarı Ödülü 1974), Kral Üşümesi (oynanışı 1969, basılışı 1970), Sonsuzluk Kitabevi ya da Kuyruklu Yıldız (oynanışı 1969, basılışı 1981), Bay Hiç (1969), önemli Adam (1983), Bay Hiç Sonsuzluk Kitabevi (1991) 1981 (Kahvede Şenlik Var) ve 1988'de (Önemli Adam) Avni Dilligil Tiyatro ödülü'nü aldı. 1990'da kendisine TC Kültür Bakanlığı Tiyatro Onur Ödülü verildi. Denemeleri: Geçmişle Gelecek (1978). Şiir Anlay ışı ve Şiirleri Sabahattin Kudret Aksal, ürün verdiği hemen her yazınsal türde yetkinliğe ulaşma çabası gütmüştür. Kimileyin özün, kimileyin biçimin ağır bastığı şiirlerinde deyişin (dilin kullanımının) belirleyiciliğinde dokusu sağlam, kuşatıcı bir yapı (şiirsel yapı) oluştur mak istemiş, bunda da başarılı olmuştur. Sabahattin Kudret Aksal'a göre şiir "büyülü matematik"tir, diğer deyişle şiir "büyü ve matematik kavramlarının bir bileşkesi"dir. Büyü en geniş anlamda sözün gücünü, matematik de düzeni simgelemektedir, onun anlayışında. O, "sözsel bir karmaşadan sözsel bir dizgeye ulaşma" amacında gorür şiiri. Yazınsal türlerin her biri önce dilde vardır, dille var olur: ozan yazar "nesneler evrenme dille ulaşır, tatlarını onları imleyen sözcüklerden ahr." Bu bakımdan Sabahattin Kudret Aksal da dilin nesneler evrenini yeniden kurmasının çok iyi farkındadır. Hep bir arayış içinde olması; evrende olup bitenlere ilişkin izlenimleri derlemeye, onları dile dönüştürmeye çalışmasındançpkiyi anlaşılmaktadır. Sabahattin Kudret'in şiiri, sınırları, gökyüzü altındaki evrenle belirlenmiş, C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 1 6 8