Katalog

Küçük sevinçler ve mutluluklar da var Gülsüm Akyüz'ün şiirlerinde. Bir tomurcuğa ya da bir kuşa "merhaba" diyor ozan. Sokakta, köşedeki ağacın dibinde toplaşan kadınları, top oynayan çocukları, otobüslere yetişmeye çalışan insanları, kısacası çevremizdeki sıradan insanları anlatıyor dizelerinde ve yaşamın tüm güçlüklerine karşın yine de güzel olduğunu söylüyor. Aşkın ve dostluğun güzelliğini unutmadan hem de... rinde olduğu gibi hem ülkesindeki hem de dünyadaki tüm savaşlara karşı çdcıp barışa özlemini dile getiriyor ozan. Bu dizeler günümüzde yazdmış gibi taze, diri, buram buram evrensellik kokuyor. tlk kitap olmasına karşın, güncelliği ve evrenselliği yakalamış usta bir ozanın şiirleri bu okuduklarıGülsüm Akyüz, şiirlerinde çağının tanddığını yaparken duru, yalın ve abartısız sesleniyor okuruna. Bir haykırış ya da bir çığlık değil onun şiirleri. Yumuşacık bir sesle, usul usul söylenen; ama buı ıık ve etkileyici bir şarkı gibi. Dizeler olanca yalınlığına karşın İnsanlar siirden sırılsıklam GİİL8ERENENGİN "Eylül Deyişleri" ve Gülsüm Akyüz orcum var insanlara / tanıdık tanımadık / borcunı saymakla bitmez /.../ şiiritnle ödeyeceğim borcumu insanlara" Gülsüm Akyüz'ün ikinci baskısı yapılan Uk şiir kitabı "Eylül Deyişleri' bu dizelerle başlıyor. İnsan olmanın onurunu ve sorumluluğunu taşıyan usta bir ozanın yalın; ama çarpıcı dizeleri daha kitabın ilk sayfasında yakalıyor okuru. Sonra "Ozanın Sesi" şiirindekı dizelerle tanıtıyorkendini. "El yordamıyla yürüyorum alacakaranhkta / bir elimde acı, bir elimdc umııt / yanıbaşımda sevgi, inancın ışığı önümde lamba /.../ şiirler yazıyorum kan renginde / sessiz çığlddarla parçalanırken yüreğim" Çağdaş ve aydınlık bir ozanın dizcleriyle öriılu bir şiir kitabı "Eylül Deyişleri." İlk baskısı 1987'de yapılan bu kitaptaki öyküler aslında 197487 arasında yazılmış şiirlerden oluşmuş. Ozanın ilk şiirlerini topladığı bir ilk kitap.. Oysa 1993 yılında kitabı yeniden okurken Gülsüm Akyüz'ün şiirinin ne denli güncel olduğunu fark ediveriyorsunuz hemen. "Bir Dost İçın Deyişler" şiirini sanki Uğur Mumcıı için ya/mış. "Hiçbir şey bilmiyorum hakkında / ardında kocaman bir kavgayı / onurlu bir yaşaniı hıraktığından başka / yüreğininsevgıdolıı olduğunu/yaşamaçocuk gö/.leriyle baktığını / öfkelendiğini biliyorumbirde..." Barışa duyulan özlemin yedi dile getirildiği şiirleri günümüzde yazılmış sanki "Negii/el olıırdu dünya/gökyüzünde savaş uçakları / denizlerde hücumbotlar olmasa / geceyarılan insanlar / korkuylauyanmasa/.. 11 B umutları, inançları, kavgalarıyla / gençtiler, insandılar / çiçeklenirken ağaçlar / umudu taşırken bahar / aramızdan ayrddılar/..." "Kimse görmedi çektiklerini / öldüğünü kimse duymadı / cenazesinde kimse yoktu / cellatlarından başka/..." O günlerin koşull'Tinda yaşamın zorluğunu dile getiriyor. "Kolay değil yaşamak / köşebaşlarını ürpertiyle yürürken / kapı önlerinde beklerken ölüm." "Uykuya zaman yok / zaman yok sevdaya ve düşlere / zaman yok sevdiğinin yorgun başını / dizlerinde dinIendirmeye/..." Bahara özlem duyuyor. Karanlıkta ışığı, fırtınada güneşe, savaşa ve acdı günlerde barışa duyulan özlem bu aynı zamanda. "Bir bakmışsın bahar gelmiş / eriklerde bembeyaz çiçekler / sabahları güneş girer odama /..." "Bu bahar bu çiçekler / en güzel yemişlerini verecekler" Bu dizeler de görüldüğü gibi Gülsüm Akyüz'ün şiirleri sadece yaşamın zorluklarını ya da evrensel acıları anlatmıyor. Umutyüklüşiirlerbunlar. "Umııt, sende çocuğum senin gibi insanlarda/Uyudaçabukbüyü ' Küçük sevinçler ve mutluluklat da var şiirlerinde. Bir tomurcuğa ya da bir kuşa "merhaba" diyor ozan Sokakta, köşedeki ağacın dibinde toplaşan k.ıdınları, top oynayan çocukları, otoînis lere yetişmeye çalışan insanları, kısata sı çevremizdeki sıradan insanları jnla tıyor dizelerinde ve yaşamın tüm £iı<, lüklerine karşın yine de gii/el olduğunu söylüyor. Aşkın ve dostluğun giı/elliğini unutmadan hem de... "Kötümserken bövlesine vine de umut var içinıde /. / Yaşam kavga de ğil de ne/ kötülerle, acılarla.J / yaramıyorsa eğer / götürmeye insanları gııler yüzlü sabahlara /..." "Şamak öyle güzel ki / öyle geniş, ö\ le büyük / bir dostun sıcacık merhaba sında / yürekten gülüşiinde / Yaşamak çok güzel şey / ellerin sevdiğinin ellerinde / gözlerinde sevgi dolu bakışlar /.,." İkinci kitabı "Sevdamız Çiçeklenır Zulada" ile şiirindeki aynı abmısı/. ama sağlaın çizgiyi sürdüren Gülsüm Akyüz'ün dizeleriyle bitirmek istiyorumyazımı. "Borcum öyle çok, öyleödenmez ki / şiirler yazacağım yağmur gibi / çocukları ıslatmayan / yazıp kara kağıtlara ak yazdarı/ salacağım dünyanın her yanına / insanlar şiirden sırdsık Culsum Akyu<? "Gördün mü dağ çiçeği? / 14 yaşında iki çocuk / iri kara gözlerinde acı / karşılarken ülümü / bir bir yanında / biri öbür yanında diye stnırın / gülümsediler birbirlerine / Gördün mü serin pınar? / Yaşamın baharında insanlar / yüreklerindeki öfke / patlarken ellerinde / biri başka, öbürü başka düşünüyor diye / birlikte duştüler yere / Gördün mü ayışığı? / O sonu gelmez gece saldırıları / ve komandoların sürek avları / ayırırken anaları çocuklarından / silahlar hep satdsın diye / toprak kanla yıkandı /.../ Gördün mü yorgun dünya? / dikenli teller yerine / çiçekten sınırları / silah yerine tarlalarda / buğday başaklarını /..." "Yıl 1981, aylardan nisan / çiçeklenirken bademler, erik dalları / San Salvador sokaklarında kan / yirmi bir çocuk ölüsü Atlanta'dan / ve dururken gelincikler tomurcuğa / kan fışkırıyor Ortadoğu'da petrolkuyularından/.../ utanıyorum insanlığımdan" dizele derinden sarsıyor, düşündürüyor insanı. Tüm dünyada yaşanan acılara karşı duyarlı Gülsüm Akyüz. Tarıada çalışmaya giden bir işçi kızın ak yazmasına ağıt yakarken, El Salvador'da ya da Şili'de yaşanan acılardan da etkileniyor. Grizu patlamasında ölen madenciler için de yanıyor yüreği, sokak savaşlarında ölenler için de... "İner kalkar madencinin kazması / yüreğime yüreğime / suskun bakar madencinin gözleri / yerde yatan ölüsüne" "Dolapta asılı kalıyor yeni ütülenen giysiler/kalıveriyorboşluktagencecik sevdalı eller /.../ annesiz babasız kalıyor çocuklar / daha dünyaya gelmeden /.../ kimi dostumuz, kardeşimiz, sevdiklerimiz / kimiyse adını duymadığımız yüzünü hiç görmediğimiz / çoğalıyor tanıdık tanımadık durmadan / gazetelerdeki fotoğraflarda ölümilanlarında." "Yarın üstiine kurdukları düşleri / lam." • Eylül Deyişleri/ Gülsitm Akyuz I Demet Ya C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I J 6 3 S AY F A 7