Katalog

lenmekönerisindebulunmuştu. 1901 yılında, Rilke, Rodin'in yetenekli öğrcncilerinden Clara Westhoff ile evlendi. Ancak bu evlilik uzun s>ürmedi. 1902 yılında ayrıldılar ve Rilke uzunca bir süre içın Paris'e yerleşti. Bu evlilikten bir kız çocukları oldu (RuthRilkeFrietbche). Rilke Paris'te Rodin'in yanında sekreter olarak çalı^tı. Rodin'in yanında, sanatçının maddeye kaıtığı anlanıı biçimlerdeki disiplini, eşyanın nesneye dönüşümünü izledi, yaşadı ve tüm yas,amı boyunca onların etki.sınde kaldı. Yalnız yaşamı, hep gezilerle geçen Rilke; Almanya, Fransa, İsveç, Danimarka, İspanya, Kıızey Afrika, Dal maçya ve İsviçre'ye gider, durmadan çalışır ve eserler verir. Şiirlerinin lirizmi, müziği, ritmi ile 20'nci yiizyılın şjirine yeni bir lirik şiir anlayışı ve biçemi kazandırır. Büyük dostu ve koruyucusu Prenses Marie von liıurn und Taxis>Hohenlohe'nin Adriyatik kıyılarındaki Duino şatos.unda, ünlü Duino Ağıtları'nıyazmaya ba^lar (1912), tam 10 yıl sonra, 1922'de tamamlandığı bu on şiirde Rilke, varlık, insan konumu, eşya, doğa, kahramanlık, sevgi konuları nı işlemi^, olağanüstü güzel bu şiirlerle Alman edebiyattna, daha doğrusu, dünyaedebiyatı'nabirbaşyapn kazandırmıştır. Olgıın yaşında tamaınladığı bu yapıtı ile büyük ozan, ruhunun derinlerindeki zengin dünyasınıitiraflan, yakın maları, övgüleriyle sembolik metalorlarladilegctirir. Bu sayfalardaki listede görüleceği gibi. "Duino ağnları"nın, 3 ayrı değerli Ozan Çevirmen tarahndao çevrilip, yayımlanmış olması, edebiyat dünya mız adına, kuşkusuz, sevindirici ve onur verici bir olay. Can Alkor'un yaptığı "Duino Ağıılan" ^evirisini ise henüz yeni yayımlandıgı iı,in tüm okurlar kolayca edinebilirler. • (•)ScrvcrT«nı 6. AĞIT Ne zamandan beridir bana anlamlı geliyor, incir ağacı, neredeyse çiçeklerini bütün atlayarak, erkendenkararlıyemişlerınin içine sürüyorsun, övülmeksizin^arık gizini. Bükülmü^ dalların çeşme borusu gibi aşağıya, yukarıya akıtıyorözsuyu: Uykusundan fışkırıyoro; nerdeyse uyanmadan, en tatlı veriminın mutluluğuna. Bak: Nasıl kuğuya dolarsa tanrı. ( )ysa oyalanıyoruz bizlerçiçek açmanın ününekapılıp.sonundaolgunlaşan mevyamızın gecikmiş i<,ine giriyoruz elc verilmişçesine. Az kimsede böyle zorlvı kabarır, yükselir eylem, kihemenhazırdırlar.yanıptutuşurlaryürekdoluluğuyla, çiçeklenmenin baştan çıkarışı ılık bir gece esintisi gibi gözkapaklarınıokşarken, gençliğini ağızlarının: Yiğitler olsa olsa ve erkenden göçmek için doğrnu;; olanlar, ölüm denilcn bahçıvan başka türlü bükmuştür daınarlaı ını onların. Atılıp giderler, kendi gülümseyişlerinin de öhünden, Karnak'takiyumuşak, oyma görüntülerde atlı arabası gibi o yenen kralın. Bir başka yakındjr yiğit genç ölülere, Sürüp gitmek onun usunu çelmez. Yükselişi varlıktır; aralıksız alıp gotürür kendini ve değişmiş yıldız burcuna girer süreklilehlikesinin.Oradaazkimseonubıılurdu.Oysabizi, bizi kapkaranlık susan, apansızcoşmuşyazgı onu ezgisiyle taşır uğuldayan dünyasının fırtınasma. Duymuyorum kimseyi onun gibi. Ansızın içimde esiyor kararmış tınısı akıp giden havayla. O ^aman nasıl da bir yerlere saklanmak isterdim Özlemimden: Olsaydım, çocuk olabilseydim y ine; otursaydım gelecek kollarıma dayanmıj, Şimşon'u okusaydım, anası nasıl ba^laııgıçta hiçbir şey, ama sonraherşeyleri doğurdıı üaha benin karnındaykcn yiğit değil miydi, ey ana, oractkta başlamamış mıydı, senin içinde, hükmeder gibi seçmeye'' Binlercesi kaynaşıyor, oolmak istiyordv, ama bak: O kavradt ve bıraktı, seçti ve başardı. Sütunları devirdiği zaman da buydu gene, gövdenin dünyasından o daha dar dünyaya çıkıp heçmek, başarmak. Ey ta^kın buların kaynağı, yiğit anaları, siz! Dar boğazlar, içinize yürekyamaçlarındankızlarkendinatmiijhep kurban diye, gelecek oğul için, yakınarak. Çünkü f ırtına gibi esip geçerken yiğit sevgi konaklarından, hepsi onu yükseğekaldırırdı, onu diyen herbir yurck vuruşu, o şımdidenayrılmıŞjdururdugülümseyijlerinsonunda, başka türlü. Lou Andreas Salomt Petersburglu bir Ceneral ile Alman an nenınkızı. Isvıcre dc Raron kılısesının avlusundakı mezarı (19?6) T Ü R K Ç E ' D E I N E R R İ L K E finaz Druman Philosophisehe Fakul tatderUni.İstanbul. 1959. # Duino Ağıtları , Çev.: T. Ofla zoğlu (KültürBak. Yaymları) 1979 # Duino Ağıtları Çe.: Siıha lirgand (B/F/S Yaymları) 1987 (Çeviri aslı ilekarşılıklı verilmiştir.) # Duino Ağıtları Çev.: Can Alkor 1992(İyiŞeylerYayıncılık) J S A Y F A 8 • Genç Bir Şaire Mektuplar Çev.: M. Özgu. (RemziKitabevi) 9 Rilke'nin Mekiupları, Genç Bir Şaire Mektuplar. Çev.: K. Şipal (DüşunYayınevi) 1983 • Seçme Mektuplar (Kadın dostlarına yazdığı mektuplardan seçilmiş) Çev. M.Togar(CemYayınevi) 1988 0 MaliteLauridsBrigge'ninNotlaCUMHURİYET KİTAP SA V I 164 rı Çev.: Dr. Tietze B. Necatigil (Maarif Basımevi) • Seçme Şiirler Çev.: T. Oflazoğlu (CemYayınevi)1976 • Sancaktar C'hristoph Rilke'nin Sevgisine ve Ülümüne Dair. Çev. OruçAruoba(AdaYayınları) 1984 • Der Wandel der dichterischen Sprachform Bei R.M R Prof. Dr. Sa