Katalog

Asıl yeri insanoğlunun düşleri mi, yoksa?... Atlantis'in peşinde Alman yazar Eberhard Zangger, yeni yayımlanan kitabı "Atlantis"te, bu efsanevi "Kıta" ya da "Ada"nın yerinin "Troya" kenti olduğunu öne sürüyor. Platon'dan Solon'a; Montaigne'den Voltaire'e kadar birçok yazar ve düşünürün ilgi odağı olmuş "Atlantis"i Kaptan Cousteau da aramıştı. Cousteau, "A La Recherce de L'Atlantide" adlı kitabında, daha önceki verileri bir araya getirmiş, Ege denizindeki Santorini adası üstünde özellikle durmuştu. Kaptan Cousteau, Atlantıs ı arayıs yolculuQunu Ege dckı Santorını adasında noktalamak Istedı Mıtolojıdekı adı Thera olan Santorini volkanık bır yerdı ve ortası sulara gömulmustu Ada "ay" bıcımıyle Cousteau nun dıkkatını cekmlstı Z A N G G E R' İ N İ D D I A S I Atlantis ada değildl ATLANTIS Kdptdiı )dcqjesYvesCoustedU Bugun yuzleı ce rnetre dsağıdakı denız sevıyeslnden eseklerle cıkılan Santorini dekı bu köyde arkeo loglar onemll bulg'ular elde etmıslerdi Atlantıs coguna göre burasıydı Atlanıib, bır anda sulara gömüldüğü rivayet edilen elsanevi ada.... Ünlü Fransız araştırmacı Jacques Cousteau, geınısi Calypso'ya atlavarak yıllar ünce Aılantıs'ı .11 .ını.ıva çıkınis, ve bu koıuıda bıı de kıtap ya/mış. Fransı/ Flammarioıı Yavınevi'nden çıkan "Atlantis'in Peşinde" adlı kitap, yolculuğun anekıloıl.ırı vc Atlanıis'le ilgili anlatılanlara \er veriyor. Atlantis etsanesine ilk kez Plaıon, "Timaio" adlı diyaloğunda değinıyor \c Atlantıs konusundaki bilgilere kaynak olar.ık da Solon'u gösteriyordu. Platon, Atlantis'in, bugünkü Cebelitaıık Boğa/.ı'nın batısında, Hcrakles Süluıılan'nın ilerisınde, Küçiik Asya ilc I,ıb\.ı ulkcsitıden daha büyük bir ada olduğunu anlatıyoı. Platon, bu yapıtında Atlantısordıılarıııın, bütün Batı AvALARECHEHC DEL'ATLANT S A Y F A 8 OUSTEA DERLEYEN LEYLA TAVŞMIO&LU rupa ve Libya ülkesini ezip geçtiğini, ama Atinalıların gösterdiği direnç kar^ısında gerilemek zorunda kaldıklannı ve şiddetli bir deprem sonunda da Atlantis adasının bir gcce içinde sulara gömüldüğünü hikâye ediyor. Platon'a göre Atlantis'in sulara gömülmesi İ.O. %üüyılındaoldu. "Kritias" adlı diyaloğunda Platon, Atlantib'le ilgili daha başka ayrıntılar da veriyor. Burayı bir yeryüzia cenneti olarak tanımlayan Platon "ideal bir demokrasi" ileyönetilenbuadanınkrallarından da "autokhton" (yerel kahraman) olarak sozedıyor. Ada, doğal ve yapay sular, güzel konutlar ve yollarla donanmış, zengin maden yataklanyla büyük bir refah duzeyine erişnuştir. Uygarlık düzeyi de çok yukscktir. Ama gittik(,e yozla^an ahlak ve siyasal y aşam tanrıların babası Zeus'u kızdırır. Bu nedenle de Atlantis, Zeus'un hışmına uğrayarak bir gece sulara gömülür. Atlantis öykusünün getçek olup olınadığı, ya da öykudeki gerçek payının ne olduğu bilinmiyor. Antik dönem ya /.arlardan bazıları örneğin Aristo, oykiiyü tamamıyla Platon'un düş gücünün iirünü olarak görmüştür. Bazıları da bunun gerçekliğini inançla savunmuştur. 17. ve 18. yüzyıllarda da efsanenin gerçekliği konusunda tartışmalar sürdü. Montaigne, Buggon ve Voltaire gibiyazarlarbilebuefsaneyeinandılar. 20. yüzyıldayba Atlantis efsanesinin Girit adasındaki Minos uygarlığının önde gelen merkezlerinden biri olan İ.Ö. 1470'telavlarınaltındakalarak ortadan silinen antik Thera (bugünkü Santorini) kenıinin yok oluşıına ilişkin halk oykülerinden kaynaklandığını söyleyenlerç,ıktı. Atlantis elsanesinin etkisinde j<alan birçok yazar da yazın yapıtları ortaya çıkardılar. Orneğin Francis Bacon'ın "Nova Atlantis"i, Hauptmann'ın "Atlantis"!, PıerreBenoir'nın"Atlantide"i bunlar arasında sayılabilir. Atlantis, jeolojide büyük bir olasılıkla bir zaınanlar Atlas Okyanusu'nun yerinde bulunduğu varsayılan karalara verilen ad. Wegener kuramını benimseyenler içinse Aılantis, jeolojik çağlar süresince batıya doğru giderek bugünkü yerinialmışolan Amerika kıtası. • Alman arkeolog Eberhard Zangger "Atlantis, Bir Efsane Çözülüyor"adlı kitabında kayıp "ada" ya da "Kıta" Atlantis üzerindeki esrar perdesini yırttığını öne sürüyor. Zangger, "Atlantis, sanıldığı gibi Atlantik Okyanusu'nda batmış bir ada değil Troya uygarlığının ta kendisidir." diyor. Arkeolog Zangger, Atinalı Solon'un, hiyeroglifi okurken bir çeviri hatası yaptığını, Mısır yazısında "Ada"yı gösteren işaretin aynı zamanda "sahil", "kumsal" ve "Nil deltasının ötesinde yabancı bir toprak" anlamına geldiğini belirterek, "ada ibaretinin Troya'yı tanımlıyor olabilcceğini belirtiyor. Zangger'e göre Solon "Boğaz" deyince Cebelitarık Boğazı'ndan başkasını düşünmemişti ve Atlantib'i Cebelitarık'ın ötesine, Atlantik Okyanusu'na yerleştirmiş, onu bir ada olarak kabul etmişti. / Atlantis (Eine Legende wird entziffcrt) Eberhard Zangger / Droemer Knaur Yaymevi C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 119