Katalog

Profesor HılmiZıya Ülken ve Turktye'de Çagdaş Duşunce Tarıht ları ya/arken buyuk başarı gostermıştır "19 Yu7yılda her bakımdan yenılmış bır Osmanlı devletı vardı Boyle bır devlet en sarsıntılı donemındc dunya Çağdaş Duşunce Tarıhı ndcn so7 et uvgarlığının duşunce urunlermı clbcttc Turkiye'de Çağdaş Düşünce mek ıs>tıvorum Aydınlanmanın ışıkla kı tam kavı ayama/dı Kataların savaşla rından yararlanarak uyanmaya başla ra ve devrımlerın sonularına kuşku ıle Tarihi / O r d Prof Hılmı Zıya yan toplumumu/un.demokrası suıecı <,evnldıgı yıllarda, Kant ve 1 Iegel'dekı Ulken / Ulken Yayınları, 3 basım ne gcrçerken yaşadığı duşunce seruve siMemlerı derınleştıren akadenuk (,alış nını boylesıne ııstalıkla ele alıp ıncele malar bekleneme/dı (3)" Boyle soyle Ist 1 9 9 2 / 5 1 2 s yen bu kıtap son dereceoğretıcı bılgı ve ven I lılmı /ıya felsete ve duşunce yaşa yorıırnlarla doludur mındakı gerılığınuzın başlıca nedenı ARSLAN KAYNARDAG Hılmı Zıya Ulken'ın bıblıvografyası olarak toplumsal olayları gostcrmekte Hılmı Zıya Ulken Hılmı Zıya Ül na bakıldığı /aman, duşunce tanhı ıle, dır ken'den hı/e kalan ılk ya/arlık vıllarından başlayarak her Türkıye'de Hemen şu sorular akla gelıyor Aydaş Düşuncc urıınlerın toplamına fırsatta ılgılendığı bellı olmaktadır Bu dınlar "i(,ınde bulundukları ;>orunlar baktıgmu/da bu Tanhı alanda bır di7i kıtap kaleme almıştır dan U7ak bu toplumda yaşasalardı, yıne nun şaşılacak dere Daha once va/dığı Turk 1 efekkur Tao duşuntelerle ılgılenecekler mıydP cede verımlı ve nıtc nhı (1) ve Uyanış Devırlerınde TercuDeğışik koşullarda Kant'a, Hegel'eyak lıklı oldugunu gorumenın Rolu (2) adını taşıyan kıtapla laşnıaları daha mı kolay olacaktP Ne ruz H t r kıtabı ve rında 19 yuzyddanonceMneyerverdı olursa olsun, 19 Yu7yıl bi7im ıçın son yazısı ayrı ayrı uzeğı halde, Turkiye'de Çağdaş Duşunce detecede onemlıydı Toplum edılgen rınde duıulmaya cleğer o/ellıkler taşı Tarıhı nde yalnı/ son yuz yu7yırmı vı olmaktan kurtulmaya başlamış, duşun maktadır Ancakbunların ıçındebırta lın duşunce olavhrını ıncelemektedır ccdckı eylem gucunu keşfetmıştı Eleş nesı vaıdır kı toplıımumu/ıın uvanış Bu donem toplumun çağdaşlaşması ve tırı başlamıştı Aydınlar soıumluluk bı donemındckı duşunce etkınlıklerını çeşıtlı yenı sorunların ortaya çıkması lıncı ıle başta eskı eğıtını olmak u/ere buıun vonlcrıyle ele alır ınceler ve de açısından buvuk onem taşıdığı ıçın >a bııtunbırdıızenıeleştırıyoılardı gerlendırır 7arı cvellıkle ılgılendıtmış, çoguna la Ulken, duşuncelerde toplumsal eyle Bıınu scnleıken onıın Turkiye'de nık olduğu, ayrıca ıçtnde yaşadığı olayı me aşırı bağlılığın kuhur sayılacağına dıkkatımi7i çekmektedır Çunku deıın leştırılmış du şunte ancak bu bağımlılık lan kurtuldıı gu oranda sağ lıkiı urıın veıe bılu (4) Ne var kı Çcvırcn Saffct Guncrscl bız, bu top luınsal duşun Gcç kalkmayı pck scven Sherlock Holmes bcnı uyandırce aşamasını dığında vakıi çok ama çok crkcndı "RahaLsı/ ettığım ıçın mılltt olarak ö/ur dılcnm, Watson," dcdı "Ama bu sabah erken uyan\ aşamak /o dınlan sadccc scn değılsın Oncc Mrs Hudson'ı yatarundavdık Bo\k bırdene ğından kaldırdılar, sonra da bcnı Şımdı dc sıra sendc " 7 r me bı/e çok "Nc oluyor kı Bır yerdc yangın falan mı çıkü ' şev oğretmış "Hayır, bır mıiştcn, gcnç bır kadın, ruhcn oldukça sartıı Tuıknıılle sılmışa bcn/cr Bcnimle göniynckte ısrarcdıyor Oturtı denıokrasıyı ma odasında bcklıyor Sana habcr vcrmcdcn edcmcdım ınsan onuruna Bclkı bu olay senı ılgılcndınrdıyc duşundüm " yakışan bır yo1 rıctım bıçımı "Mcm de nasıl Hcmen gclıyorum " oldui»u ıçın se çerken bu du şunce bırıkı mınılen çok Sarı Kopek Georgcs Sımcnon vaıaılanmıştır Trendeki Yabancılar Patncıa Hıghsmıth 1 aıklıgın de Buyuk Uyku Raymond Chandlcr gışmemesi ge reken bır ılke Sherlock Holmes Olum Doşeğinde Sir A Conan Doylc olduğunu yıne Roger Ackroyd Cinayeti Agatha Chnstıc bu sayede an I ımıştır Uygarlığın bilinci: Düşünce Sir Arthur Conan Doyle ŞHERLOÇK HOLMES ÖLÜM DÖŞEĞİNDE Kıtabı ınteledığımi7de nerelerden geçip geldığımi7i goruyoıu7 Bır yan dan da ozgurluğe, çağdaş duşunceyc, gerçek felsefeye yaklaşma yolunda nc kadar yol aldığınıı/ı aıılıvoru/ Ulktn ılerıye ve yenıyt. gıdcn \olun dıyalcktı ğını ortaya koyarken en kuçuk bır kat kıyı bılt değerlcndırmek çabasında dır Kıtapların )anında dergıltie de gt nış yer ayırmıştır "Bi7de dergıler Batı cılık akımıyla başlamış, sunradan Batı cılığa karşı dogan tepkı harckctlerı de bu yenı yayın araıından \ararlanma dan edememıştır Batıtilık ve dergıtı lık ho/tuklerı bırbırıne o kadaı vakın dıı kı, duşunce ve sanat tatıhımı/dt bu ıkı kavramı bırbırınden ayıramayu (5) " Dergıler bakımından çok ılgınç olan bır nc^kta da onlaıın, kınıı akımların vt duşunce gelenekltıının so/cusu oltrn larıdır Felsetede geleneklerın okullaşmala rınyeııonenılıdır ' Duşuncelerınkok şu/vegeltneksı/doğama\acagını kaı şıt duşunce akımlarının bıle bırbııle rınden etkılenerek ve bırbııleıını larıı yarak doğabıleceğını anlamış olan genç kıışakların bu tuı çalışmalaıını takdırlc karşıl.ımalıyı/ üuşuncc tarıhmıı/dc ı/ bırakan duşunuılerı hatırlımık do ğıım guıılerındc onlarla ılgılı sorunları ele alarak, bu gunlcrı duşunce \aşamı nın canlanması ıçın bır vtsılt vapınak gtrcku Balı uikelerındeıluşuneegtk ncklerı boyle kuuılmuş veleKelc akını ları bu gelenek /evkı ıçınde doğmuş tuı (6) " Ulken Turkiye'de Çagdaş Duşunce Tarıhı ndt Tııık duşunccsının /cngın ıçengını çeşıtlılıgını, ka\naklandığı soı ıınları, tartışmaları vc gelcneklerı ık ele ılıp ııuelıvoı Bu kıtap bugun hâl ı kcndı alaıiiiıdatekv ıpıttır Yıllardan btıı aıanan I urkıye de Çağdaş Duşunce Iarıhının î baskısı vavınlanmış bulunuvoı (7) Kıtaplıgı ni7da voksa edıııutk hcmcn <.>kumaya başlı\abılıi!>ını/ D (1) lurk Tefekkıır lıırıhı Is( ıtıhul (2) Uyaııı^ Devırkrındı. Itrcumcnın Kolıı Isıanbııl (1) Tıırkıyt'deÇagdai Duşunce larıhı, IS)(ı6 bıskiM s 1 1 (4) A « \ s 14 15) Ttırk nuşımıosı (cİLr^ı) s , n ı 2 Ocık 1954 (6) Ulken ııı Prof MuM.ıfa Şt^'P I u n < ı V L Turk lcfckkıır TaıılııtiL N ıırdım C .ılışın ıl ırı hı^lıklı \a/1sı Musial ı V ^ ' P I ııııt. lııbılısı ıtlnul ıkı kıupl.ı \.ı\ ınıl ıııını^ııı Islııılnıl 1944 (71 PıırkıyL dc <y<ıg<.l.ış Duşııncc 1 .ırıhı, 1922 Isimlıııl "5IJ s Ulktn \ nıııl ırı 60 000 11 Metis Polisiye C U M H U R İ Y F T K İ T A P SA Y I 1 1 9 S A Y f A 11