Katalog

Prof. Sungurbey'den bir insanlık kitabı: Hayvan Hakları Hayvan sevgisi uygarlığın göstergesidir Hayvan Hakları (Bir İnsanlık Kitabı) / Prof. Dr. îsmet Sungurbey / tstanbul Üniversitesi Yayını, 1992 / 616 s. / 52.000 TL. GlİRSRÜSTÜN Doğanın değeri giderek daha iyi anlaşılırkcn ya da çev rccilik modası yayılırken, çevre'nin ağırlıklı öğelerinden hayvanlar yeterınce önemseniyor m u ' Prof. Dr. îsmet Sungurbey, hcş ydlık çalışmasının ürünü olan bu yapıtını sunuyor ukuyucula ra... "Bir însanlık Kitabı" alt başhğını taşıyan son yapıtında Yazar, bu sorunu tarihsel gelişimi ile irdeliyor. Hem de bilimsel olarak... Istanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, büyük boy XII + 615 sayfadan oluşan Hayvan Hakları adlı kitabın kapağında yazar'ın şu dileği yer alıyor: "öldürttüğümüz hayvan dostlanmız biz insanları bağışlayınız", kitabın adının alttnda da "Bir insanlık kitabı" sözcükleri var. Kitabın sunuş'unda şu bilgiler verilmekte: "Hayvan sevgisi, uygarlığın göstergesidir; hayvanları koruma insanlığımızın mihenk taşıdır. Hayvanları birer çocuk olarak düşünüp korumak gerekir. Uygar Avrupa ülkeleri, 3040 yıldan beri çıkardıklan Hayvanları Koruma Yasalarıyla hayvanların yaşama hakkını yasal güvenceyc bağlatnışlardır. Uluslararası diizeyde eylemleryapan Greenpeace (Yeşil banş) ö r gütü, bizde daha çıkarılmamış olan Hayvanları Koruma Yasalarını da yetersiz bulmaktadır. Ülkemiz ise, ne yazık ki çağdaş hukuktaki bu insancıl ve uygar gelişimin tümüyle grisinde vc dışında kalmıştır. Bu yüzden, hayvanlar acımasızca katledilerek korkuç bir insanlık suçu işlenmektedir. Bu katliamlara son verecek bir "Hayvanları Koruma Yasası" çıkarmadıkça, halk deyimiyle, deve iğne deliğinden geçer, biz uygar ülkeler arasına giremeyız . tnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'ni S A Y F A 4 duymayan herhalde yoktur Ancak Hayvan Hakları Evrensel Bildırgesı'ni hiç duydunuz mu? 15 Ekım 1978'de Paris'te UNESCO Evi'nde resmen ilân olunan bu bildirge, kiıabın birinci bölümündeki en çarpıcı kısım. Birinci bölümdeki dığer başlıklar şunlar: "Hayvanlarda Deneylerin Yasaklanmasını Gerektiren Korkunç Gerçekler" (Kitabın sonundaki fotoğraflar bu iğrenç gerçekleri goruntuluyor), "Kürk Giyenler Utansın", "Uygar Avrupa Ülkeleri Yasaları Örnek Alınarak Hazırlanmış Hayvanları Koruma Yasası öntasarısı".. Burada bir parantez açarak Sağlık Bakanı Sayın Aktuna'nın boyle bir yasa'nın hazırlanması için gereklı çalışmaları başlattığına değınmemı/ gerekiyor. Herhalde bu çalışmalarda esinlenilecek en sağlam kaynaklardan birisı de bu yapıt olmalı... Kitabın ilk bölümü "Ceninin ve Hayvanların Kişiliği Sorunu" ile son buluyor İkinci bolümde ise üçbaşlık var: "İslâm Hukukunda Hayvan Hakları, Mukayeseli Hukukta Hayvan Kesinıi ve İslam Hukukunda Hayvanlar Yararına Vakıflar" Üçüncü bölümde, "tnsanlık Tarihinden Yüce örnekler" başlığı altında Peygamberler/Mutasavvıflardan başlayarak Yüce Atatürk'e kadar hayvanlara şefkat/merhamet gösteren büyük insanlardan örnekler veriliyor Picasso, Brigitte Bardot, Doris Day, Freud, Neyzen Tevfik gibi ünlu sanatçılar/ düşünürlerden alıntılaryapdıyor. Dördüncü bölüm ise "Hayvan Katliamı İnsanlık Suçudur; Hayvan Katliamına Son" başhğını taşıyor. Bu bolumde bütün uygar Avrupa ülkelerinde hayvanların yaşama haklarının yasalarla güvenceye alındığı, sahipsiz hayvanların öldürulmelerinin İnsanlık Suçu olduğu vurgulanıyor ve bugunkü ölüm çarkının tersine çevrilerek, bunların (Belediyelerce öldürülmesi yerine) özel barınaklarda korunması, gerektiğinde bazılarının kısırlaştırılması.. öneriliyor. Bu bolumdeki son iki başlık ise oldukça çarpıcı: "Türk Halkı, Avcılığı 'Menfur' (Nefret Edilen, İğrenç) bir iş saymıştır. Uygar Ülkelerde de Avcılığa Karşı Güçlü Bir Savaşım Verilmektedir" Beşinci (son) bölümde geçen yüzyıldan beri hayvan soykırımına (kadiamına) karşı çıkan hayvanların yaşama haklarını bavunan ünlü yazarlar/ sanatçılardan örnekler sergileniyor... Ahmet Rasim, Ahmet Haşim, Sait Faik, Celal Sılay, Refik Erduran, Çetin Altan, Yaşar Kemal, Halikarnas Balıkçısı, Abbas Sayar, Rıfat Ilgaz, Cahit Külebi, Oktay Akbal, Nazım Hikmet, Melih Cevdet ve özellikle (geniş ölçüde) Fazıl Hüsnü Dağlarca bu örneklerdeki can alıcı adları oluşturuyor. Bu çerçevede, Dr. Albert Schweitzer, Darvin Voltaire, Schopen hauer, NieUsche.. gibi ünlü yabancı düşünürlerden de alıntılar sıralanıyor. Çevremdeki konu'nun uzmanlarından sordum soruşturdum ve şımdiye dek dünyada bu boyutta hayvanlarlailgilı bir kitabın yazılması olasılığının düük olduğu kanısına vardım. Bu yapıt, ; ngilizce gibi evrensel bir dile çevriîdiğinde, herhalde, dünya çapında yankılar oluşturacak ve zincirleme çevırileri yapılacaktır. Çünkü, yazar hayvanları (tek yönde değil) hukuki, ahlâki, tarihi edebi, mitolojik ve antropolojik açılardan derinliğine incelemiştir. D Not: tstanbul Üntversttesı Hukuk Fakultesı Saymanhğı 'ndan temmedılebılir. i N C E L E M E Şilr, Tanpınar Içln tutkuydu Tanpınar'ın Şiir Dünyası Mehmet Kaplan Dergah Yayınları / 270 s. Mehmet Kaplan, araştırmasında Tanpınar'ın şiir dünyası üstünde duruyor ve şiirlerini içerik, yapı ve üslup açısından inceliyor. Kaplan kitabın girişinde yer alan "Birinci Baskıya Onsöz"de şöyle diyor: "Tanpınar'ın şiirleri ile nesirleri arasında sıkı bir münasebet vardır. Nesirlerinde şiir estetiğini aydınlatan pek çok malzeme bulunduğu gibi, bunlar ayrıca çok kuvvetli bir şiir duygusu ihtiva ederler. Şiirlerindeki temlerden bazılarını nesirlerinde geniş olarak işlemiştir." Kaplan , ayrıca okurun dikkatini şiirler üstüne yoğunlaştırmak için, Tanpınar'ın sözkonusu düzyazılarına başvurmadığını beliniyor. CUMHURlYETKlTAPSAV/f2f