Katalog

olgu yalnız Buthelezi ve Inkhata gibi olgıılara yol açnin bilimsel bazı olmadığı makla kalmadı, ayııı zamanda siyah nüfus üzerinde herkes larafından kabul ediderin yaralar bıraktı. Kentlerin ememediği siyah i$liyor. Ve ezici çoğunluk bugücünü "Bantustan'lara yığanbusislern, aileleri birna artık inanmıyor. Beyinsel birinden ayırdı. Bantustan politikası, ülkenin "Baldüzeyde bu böyle. Ama inkanlaşmasma" yol açtı. Gelecek açısından işlenmiş sanlar yetişme çağında diğeolan en biiyük hata da uygulanan eğitim sistemi oldıı. rinin cildinin tipi, rengi hakBeyazlara eğitim sisteminde tanınan sonsıız ayrıcakında belirli şartlanmalarla lıkların yanında siyahlara marjinal bir eğitim verildi. büyüyor. Bir bcyaz öğrendyle bir siyah öğrenciye yapılan har Son yıllarda apartheicamanınoranıondabirdi70'lerde.Şimdibuoranandin çözülmesi yazar dünyacak heşebirdüzeyine iııdi. nızı nasıl etkiledi? Neticede siyahlar; ülkc dışından bir giiç tarafınGORDIMER Beniçok dan değil dc aynı iilkcyi paylaşan beyazlar tarafından fazla etkiledi sayılmaz, çünsömürüldüler. Bu iilkcde beyazlar siyalılara bir sökü ben siyah dostlarımla ilişmiirge devleti politikası uyguladı. Ve şirndi somürkinıi daima devam ettirdim. geci devletin çıkip gitmesi gibi bir umut da yok. Siyahlarla ilişkilerim 55'te başladı vetümbirpasif dire GORDIMER Tamamen böyle. Siyahlara verilniş dönemi boyunca devam miş olan düzeysiz eğitim şimdi muazzam bir sorıın etti. Ben aslında tipik bir beyaratıyor hepimiz için. Bu ülke siyah çoğunluk yöneyaz küçük burjuva dünyatimi ile yünetilıneye başlandığında, sonınun ağırlığı dan geliyordum. Bizim evtüm boyutlarıyla hissedilecek. Siyahların kültür dü de, ancak hırsızların ve kaıilzeyiçokgeride çünkü. lerin hapse gittiğine inanılır Bu sabah GA'daki sivil toplum hakları harekedı. Benim hapishanekapılatinin lideri Max Colemann ile konuşuyordum. Colerında ne işim vardir* Ama Guney Afrlka'da beyaz Iktldar Nelson Mandela ve Afrlka uiusaı Kongreslnl terörle yılmann 45 yıllık apartheid rejinıinin yarası sarılmadan bir süre sonra bu hapishane dırmaya çalı$an "inkhata" partlslne ve arkasındakl Zulu kabllesl ne destek verlyor. apartheid bîtnıiş sayılaınaz diyor. Bu sayfayı kaparziyaretleri benim için en olanıak için siyahlara oy hakkı vermek de yetmez diyor. Colemann'ıngörüşünüpaylaşıyormıısunuz? ğaıı şeylerden biı i halinegeldi. Çunkü siyah arkadaşBuna "Evet ' yanıtını verdim. Ardından hemen GÜRDIMER Evet, kesinlikle. Gelecek hükülarım sürekli olarak içeri girip girip çıkıyorlardı. Ben ikincisi geldi: "ANC'nin askeri kanadına dahil misimctlerin en birinci görevi bu sorunıı göğüslemekıir. de herkes gibi yalan söylemeyi öğrendim. Fakat bu niz?" Bu sorııyu da "Evet" diyerek cevapladım. GaGelecek yıl bir ANC hükümeti kurulursa, bu iş onlaziyaretlerim sırasında siyahlarla dostluğum daha güç liba hayatımda yaptığım en cesur iş buydıı. Ama t,ı ra kalacak. Ama beıı apartheid'in etkilerinin en az bir lendi. Aramızdaki renk engelini yok kabul ediyorbii ben yurtdışında tanınmış bir yazar olmanın avankuşak boyunca, 2025 yıl devam edeceğini sanıyodıık. Ama bu bir "illusion'du. Çünkü dostlarım hatajını kullanıyordum. Bu benim için önemli bir ko rum. siphane kapısmdan çıkar çıkmaz apartheidin kaı ı kuruına aracıydı. Böyle bir ayrıcalığa sahip olduğunuz rallarıyla karşılaşıyorlardı. Örneğin bir yerden bir ye Siz beyaz bir yazar, bir liberal ve bir sol entelekzaman bunu sonuna dek kullanmanız gerekir. Aksi re ancak yanlarına "passtiiel olarak apartheid'in sıkınhalde kendi kendinize nasıl sayginız kalabilirr1 book'larını (siyahların ülke tısını bizzat kendiniz çektiniz ^ Yazılarınız, kitapJarınız, unların katkısı ne olve kent içinde kullanmaya mi? du bu savaşa? mecbur tutuldukları pasaGÜRDIMER 1 layır. SiGORDIMER Bu ülkede gerçek okuryazar port) almaları şarttı. Bu küyahların sıkıntısının, eziyetikitlesi çok smırlıdır. Beyazlann nülusu topıı topu 5 çük kitapçık yanlarında olnin yanında benimkisi hiç kamilyon. Ustelik bıııilarınyarısı Alrikaanskonuşuyor mazsa yeniden tımıklanmaya lıı. Onun için ıızerinde pek ve kaçta kaçı tutup ciddi bir kitap okuyor. Bu konumahkumdular. 5()'lerin sonu konuşmak istetnivorum, ama dagerçekçiolmak lazım. Siyahların arasındaokuma ve 60 lardaki dıırum buydıı. benim en biiyiik sıkıntım kiyazma bilenlerin oıanı yüksek, ama ne düzeyde bir 7()'lerde siyah yazarlar, yazar taplanmın yıllar boyu yasakokuma yazma bilmek hu? Siyahlara verilen eğitim lar birliğinden çekildiler. Bilanması oldu. Bu bir yazar onları çizgiroman okuyacak bir form dolduracak ve zim yazarlar birliği, ırkçı bir için çok tatsız bir şeydiı. ancak bir gazete okuyacak dü/.eye getirmijjtir. Bu örgüt değildi. Ama "BLACK Latin Amerika iilkeleoturııp, baştan sona bir kitap okumaya bcnzemez. Concit)usness Movement rindekine benzer bir üslupla IJstelik siyahlar her tü:lü olanaktan yoksun şartlar(Siyah Bilinçlenme Hareketi) rejim hiç peşinize düştü mü? dan geliyoıiaı. Oiuıdukları mahallelerde kiitiipha siyah yazarların bu birlikten ne yok, okullarında kitap vok. Satın almak ise çok GORDIMER I lükü çekilmesini istedı. Doğru bir pahalı. Dolayısıyla bir yazar olarak çok kısıtlı sayıdn metten pek fiziki b'v tehdil alsavaşım içindeydiler; siyah bir insana eriştiğimin bilincindeydim ben. Ama hiç madım, ama sağcı beyazlarkimlikle dayanı$ma göster olmazsa eriştiğim o beyazlara ve siyahlara önemli bir danaldığım tehditleroldu. mekti amaçları. Bazı beyaz arınkhata'nın llderl Monghestu Buthelezl. teşvik verdiğimibiliyorum. İdeolojik düzeyde bakkadaşlarım çvk alındı ve üzültığımızda, apartheid ideolojiNetieede evet galiba değişime bir katkımız oldu. du bu olaya. Ama ben anlayısja karşıladım. Bu dö sinin Nazi ideolojisi ile bir ilişkisi var mı? Çünkü gazete okuduğunuz; televizyonda gördüğünem boyunca da kişisel arkadaşlıklarımı ve bağlanmı nüz rüzgâr gibi gelip geçiyor. Yazar ise krize yol GORDIMER Tabii muhakkak ki ırkçılığı, cılt devam ettirdim. '80'lerde ise "Birleşik Denıokratik açan etkenleri ve bunların insanlara kestiği taturalarengini, saç tipini temel alan ideolojilerin tümü Nazi C:ephe"kuruldu(1983'te). rı uzıın uzun anlatabiliyor. Işte biz böyle devreye giideolojisini bir parçasıdır. O biiyük "bantustan "lar Başınız hiç hükümetle belaya girdi mi? riyoruz... planı da gene bu Nazi ideolojisinin bir parçasıdır. GORDIMER Hayır. ANC'nin serbest bııakılI Ier iki ideolojide de temel fikir, bazı insanİarın gene önümüzdeki 34 yılı nasıl değerlendiriyorsu,tik olarak aşağı bir ırkia doğmuş olmalarıdır. masından 3 ay önce siyasi bir davada şahit olarak dinnıız? lenmem gerekti. O zaman devlet savcısı tarafından GA'yı zor yıllar bekliyor. Ama ben uzun dö Beyazlann bu beyinsel "apartheid"dan kurtulsorguya çekilmek ne demekmiş anladım. Savcı "Nelnemde sonuçtan ümitliyim. İyimserim. Önemli maları mümkün mü sizce? son Mandela sizin de lideriniz mi diye girdi sorulara. olan apartheidin yıkılmasıydı. [ 1 GORDIMER Şimdi artık bu apartheid teorisiS A YF A 10 CUMHURİYET KİTAP SAYI 83