Katalog

Uğur Mumcunun 'Kürt İslam Ayaklanması' kıtabı yayımlandı Belgelerle Kiirtler Kürt İslam Ayaklanması 1919 1925 / Şeyh Sait ve İngilizler Şc\lı S.ııı .ıs.ıklanın.ısının Ingılı/lcrtı. d u / m l c ı ı ı p d u / e n k ı ı ı i K . d ı g ı k o n ı ı s ı ı n d a ı ı ^ ı l l ı n o ı ı ı ^ k 1 ık 11 suı ulnn.kui.lii C )rıiLf>ın (iLiii'lkuı ııı.n I laı p 1 aı ıhı Basktiıılı^ı 1 11 al ııul.ın 1 \.ı\ ınıkın.ın " F u r k ı > c L u m h u r ı y c t r n c k A \ a k l . ı ı ı m a l . ı r " kıt ı b ı n d . ı Şevlı Saıt A u ı k l a n m a s ı oıiLcsındt. In^ılı/ l n t e l l k ı ııs 1 ServıiL ııın D o ğ u ' d a b u t u n m e t o t l a r ı n ı kull.ııı.ıi.ık I'urkiM. ıijindc k.ıı ısıklıklaı ^ ı k a ı ı n a k t a n b ı r .111 j j u ı k a l m a d ı g ı \.ı/ılı\or is 7K) I ısi'k'iık* o k u u ı k ı n " I u ı k ı v c C u ı n h u ı ı \ c ı ı I n k ı l a p I arıhı ı k ı s kıı.ıbınd.ı avaklanıııavı lngılı/k"iııı ^ık ııııı^ı goıuiju s ıv ııııulıiMiı A \ n ı k o ^ u ı t a k ı fioıui} İ n ^ ı İ K i t ııın N a s l ı ı ı 1 \ L Kıııl h . ı u k ı . ı k ı ıııı ı k s t c k k d ı ^ ı l ı ı n ı c ı k ı ı v k l ) o ^ ın Avıioj,hı ı.ıı ı l ı n d 111 s.iMiıuılnııı^ıııı ') 1 \lııl l'nıvciMU'sı A ı a t u ı k l l k ı k ı ı \ı Inkıl ıp I.ıı ıhı I nsiıııısu B ı ş k ı n ı P r o l I ) r 1 rgıın A \ b . ı r s n.ıkl.ının ıtıın Inyılı/ ı.ıhııkıvk /ısmaları, (îenelkıııma\ Baskanlıgı 1972 vılında Harp I arıhı Yıuınlaıı aıasında(,ıkan bıı ınıt'kmekı tabını kendısı v asaklanııstıı l Jğur Mıımcu / Tekın Yayınevi, İst.1991 Istıklal Malıkemesı dossa VL tutanaklaıı, ancak ReİRtlerle 268 s / 20 000 TL. / CKK Kod l'BMM Baskanlıgı ııın 'o/el ı/nı' ıle ıtKelenebıhvor !jevh Saıt A\aklanmasi dosvalatı İBMM aışıvınde No117.266 tasnıl dısı dıı Cıenelkııı m ı\ hılgtluım ınctlcmek ısebı/ler ıçın hemen hemen olanaksı/dıı ALISİRMEN UĞUR MUMCU Ustelık vakın tarıhımı/de 'Kıııt Soıııım \asak Snn yılların en (,ok okunan (,emberı ıcıne alınmıştıt Kuı ı koııtısu u/ti ıııdıkı bu \a/arlaıından ve gunıımu/un \asaklat sııııınun ve kuııunun VLterınte avdml.ınm.ı oııdc gekn ara^tırırua sını onlemıstıı ga/eteçıya/drı Uğur Mıımcu, Bıı gen,eğı sadsımak olan.ıksı/ ()vs.ı Mıınıı u'nıın "Kurtİslam Ayaklanması" da belırttığı gıbı "yakın tarıhı bılmeden bugun olııp adlı kıtdbını sunarken ^unları bitenlcrianlamayaolanak yoktuı sovlııyor Konıı u/enndekı vasaklaı bıı baska sakınıa ılah.ı Kurt borunu u/cnndc doğııruyor Olaylar veteııiKe ıiKeleııuııedıgı h.ılck aıa^uıma yapmanın bınbır yıı/eysel sonuçjara varıh>oı Arastırmaıı tarıhc,ı ol luılu engelı var Engellerden duğunıı ıleri suıen kı^ıler bıle valapşap araştırmalaı bırı resmı belge ve kayıtların la, doğruluğu <,ok kusku goturen sonınjarı gerı,ekmıs ıiKLİum'lerc. a^ıkolmamasıdır gıbı sıınuyorlar Orneğın Şe\h S.ııt Avaklanması ndd Oysa, bugun, ABD, Ingıhere, Fransa ve Almanya ka<, kıjınınoldıığıı konusıı bılea<,ıklıga kav usmus ık yırmılı otuzlu yıllara ılı^kın butun gı/Jı ya^ıştru ve ğıldır belgelcıı yeılı ve vabanu butun ara$tırmacıların ın Mıımcu, bu konuvu kıtabın 236 saslasmdakı 5ll> Leleıııdeıınca(,ıni!}tır Turkıye'de ısebırakıngı/lıya nolu dıpnotıınıia şd\le aı^ıklıvot " A\ dklanmanın basi ırılması sırasında hııkıımet kııvvetlerının mal vecan kavbı kotuısunda ıes mı bır aijiklama \ apılııı.ıdı Savtı Ahmet Suıevva Oıgeev ren ın anılarmda bu konuda ştı bılgı vetıiıvor ' 16 /abıt, 106 neftr şehıt duşmıış 17 /abıı ve }()() neferımı/ vaıalannıiş oklıı ğıı maballındekı askuı makam laıın bı/e veidıgı malıımaı aı.ı sında ıdı ' (ürgeevren, Dunya 19Nisanl957) Mete I un^ay kurt orgııtıı Ho/bun uvckrındcn bıı Kıııt prensının v.ı/dıgı I^iılaıltlphı a'da 1929 vılında \.nimlanan "The Case of Kurdıstan Agaınst Iurkey" adlı kıtapla oıdunun kaybının 50 000 kısı oldugunun va/ıldığını k.ıvtlcdıvor Avrıt.ı Avbars'tan a^ıkl.ım.ı \apaıak AbdurrahmanChasses I ou'nuıı "Kurdıstan and the Kurds" kıta bıııd.ı Iıırkleıın 15 20 bın olıı \eidikleiinin ılcrı suruldıığunu ka\dtdı\or Kıırtuluş Savaşı bovtınc.ı Dd ğıı ve Batuepbeleı ııuk 980'1 sıı bav, 8187'sı er ve tıb.ış olnıak u/ere 9 bın 167 kısı sehıl olnııış tuı Yaıalı ı.ı ve subav savısı 33 685tıı (Selek Sabahattın, Anadolu thtıl.ılı, Bıırcak Yay , Ayaklanmadan sonra irak a kaçan seyh Salt In oğullarından Seyh Selahattln (ayak ta), Irak ta Basbakan Nurl Salt Paşa tarafından Bagdat Hnrp Okulu nctn okutuldu Istanbul I968,s 110 III) Seyh Selahattln 1970 yılı eylul ayında oldu Seyh AN Rıza Ise 27 Mayıs ihtllail nde 55 S.ıkaıv.ı sav.tsindakı sthıt sa\ 1 ağa arasında sürgüne gönderlldl KÜRT > İSLAM (,lkllgl k lUlsllld.UİII l")o\ Dı Isıııaıl I k ^ ı k g A t . ı t u ı k UnıvcrsıiLsı n d ı kı d o k t o ı a u v ı n c k Dıifjıı.n ıkl ın 11,1i 11 ıml.ıkı c i n p c ı v . ı l ı / ı n olgusıınıı ı ı m k ı l i ) 1 b o l ı ı ı n d c şu goı us>u s ı\ uıuıvoı O ı i K g ı n 1925 Iı. Ş ı \ h S.ııı |s\.ını ııın p.ıllak v c ı d ı ^ ı ılk g ı ı n k ı d t lıif;ılı/ sil ılı l.ıbı ıkal.ıı ıiKİ.ııı Sı\h S 111 ı. ı^sıılı Mİ.ıh kaı.ılıml.ıı ınııı ^.ılıntsı L*ınpcı\alı/ıııın bıı k o ı u k l . ı k ı (^.ılişın.ıl 11 ıııı d o ^ ı ııl ıııı ıkl.ulıı S e y h Salt I d a m s e h p a s ı n d a [ ) , B C s ı k ( t ı h u f i ı > ı ı ı . k ı ı n ı s c m ı a d a n d c g ı ş t ı r m ı ^ vc şu satırl.ııı \ ı/nıışiıı \)<<^ı k u ı d ı s i . ı n d a k ı b u t ı ı n ba^k.ıldıııl.ıı 1 h ı p l n ^ ı l i ı u ııın ı k v U ; 1 K b.ıstııılnııştıı ^ e v h Saıt K ı ı ı t ısv.ınııul 1 k ı ı ı ı k u lnt.ılı/kı ın v.iHİıııı fttigı buvıık bıı aldalın.i(.adıı " T u r k Ingılı/ Ilışkılcrı ( 1 9 1 9 1926) b ı 5 l ı k l ı 111n.knn.v1 v ı/an I'ıuf D r O I I K T K ı ı r k c u o p l ı ı , I I I ^ I I I L K ııın k u ı ı s o r u n u n a k.ııiji f i m ı l ılı^kisi ^ U L ^ I I\ ıkl m ı n ıv 1 v ıkııul.ın ı/kılı^ı l.ık.ıi d t s t e k l e v ı t ı bıı ı ı ı ı u n u l a n k a ı i ı u l ı g ı k.ınısııul.ulıı SHI Dfjıııını ııvekı ı n d e n P r o l D ı M c u I ıııi(,a\ lıııkiM. ( u n ı h u r ı v c l ı n d c l c k P a r ı ı ^ o n c t ı n ı ı n ı n K u ı t ı l ı n a s ı ( 1925 I 9 Î İ ) ' b.ı^lıklı k ı i . ı b ı n d a I i ı m c n b c l ı ı i c s ı m kı ı c s m ı u k o k ) | i v k ılerı sıılukn (ve sııl ^ e v ı e l e u e d c bınımseneıı I bıı h u i e k e l e Ingılı/ kı^kıııın.ıkuıııın vol .i(,lıgı s.ıvı ın.ıııılm IM ^ııı^ gıırunuvoı dıvcva/ıvor Kemal O k c Mıısul Mcsclcsı Krcıııolojısı' b.ışlıklı kııabınıl.ı a v a k l a n ı ı ı a n ı n a u l ı n d ı Ingllı/k 1 ın b u l u n u p b u l u n m . K İ i f i lıı 1111/ ıvdınlıg 1 kav ıı^ıım^ d ı ^ ı l d ı ı ^01 ıısuıuı s.ıv unııvuı S ı v h S ı ı l Av.ıklanniıisını b.ısiıı.ııı 1 l ı ı k n ı ı u ı ı n H.ışb.ık.ım I s m ı l Inonu B ı ı l u n t n ı n k u d a îjcvlı Saıt ısv ınınd.ı ı i K i ı ı k k ı l k s u i t k u k n bııı vuval.ınnıış p u ı p o g a n d a n ı n e s ı ı ı g u ı u l m u s ı ı ı ı Şi'vlı Saıt ısvanıııı d o g ı u d a n d u g ı ı ı v a l n g ı l ı / k ' t ı n lı.ı/ııl.ıdı^ı vcva mcvdana (.ıkardığı hakkınd.ı kesın ddılleı bulun.ınıanıı^lıı dıvor si 5 bın 1 / 3 (, anakkales.ıvaslaıııulakı^ı Iııı s.nısıd.ı T5 Iıın 127 tlıı (Artın, Ibralıum Buyuk I aarru/, KcisM^ Yayınları, s 288) Bu s ıv.ı^laıdakı olıı sa\ısını veımemı/m neıknı kuıı pıensmın veıdıgı ulu sausımn gci(,ck ol.ını.ı vacagını gosteıınek ı^ındıı [ uıi(,ay üıgeevrcn 111 anılarını ukumadı<.'i 11,111 bıı kuıı ka\nagına gondcrnu \apnııkl,ı \etini\in A m c 1 ıkalı ara^tırmaı 1 Olson ıla MLIU I \w\.\\ 1 k.ı\ nak gostcıcKk gcı^tk (ilnı,ı\ an olu s.n ıl.ıı 1 \«. n\ tu Bo\k ıı pıop.ıgaıula amaı.ı\la sa/ılııııs kıı ıpl.ud ıkı C U M H U R I Y E T K İ T A P SAYI 74 S A Y F A 8