Katalog

tslam uygarlığının doruğa ve "Altın Çağı"na Orta Asya'da 9. ve 10. yüzyıllarda ulaştığını söylüyorsunuz. Bunu biraz açabilir misiniz ? . TAHİRÎ îslam uygarlığının başka doruklar ve "Altın Çağ"Iaryaşayacağınıumuyorum.Sözünüettiğiniz dönemde gelişmeler birçok etkene bağlı olarak ortaya çıktı. Tek bir etkene bağlamak uygun olmaz. Bu etkenlerden bazılaruıı kitabımda açıkladım. En önemlisi düşünce özgürlüğü idi. Bu çağ, Farabi'nin Biruni'nin, Razi'nin, Taberi'nin, tbni Sina'nın ve birçok başkasının çağıydı. İslam "Altın Çağı"nda, o sıralarda dünyada mevcut tek özgürlük alanını yaratmıştı. Batı'da gericilik ve Hıristiyan fanatizmi, fikirlerin ve görüşlerin özgür değişimini engelliyordu. însanlar fikirlerinden dolayı canlı canlı yakılıyorlardı. Buna karşılık tslamda karşılıklı fikirler göreli bir özgürlük ortamında çatışabiliyorlardı. Eleştirel ruh özgürce hüküm sürüyordu ve alanını dini konulara kadar yaymıştı. Bugün birçok tslam ülkesindekl düşünce özgürluğü, bin yıl önce Orta Asya'da varolanın gerisindedir. Işte bu yüzdendir ki bir zamanlar güçlü ve müreffeh devletler kurmuş olan Müslümanlar, günümüzde belli başlı Batdı güçlere bağımlı güçsüz ve sorunlu devletlere sahiptirler. Özgürlük, güvenlik sunar ve güvenlik, siyasal istikrarı yaratır. Ve istikrarla birlikte, hem kulturel hem de ekonomik alanda gelişebilirsiniz. İslam "Altın Çağ"ı neden kısa sürdü? TAIIİRİ Burada birçok etken sayılabilir. Ancak en önemlisi, dinsel hoşgörüsüzlüğün ve bağnazlıÜetıym Vn>ınlıırı • PRI SSf S VNI\ fRS/TAIRFS DF fRAN( } ğın tırmanmasıdır. Bu hoşgörüsüzlük ve bağnazlık, sürekli biçimde Doğu'dan gelen istilaların ve belli başlı nüfus merkezlerinin istikrarsızlığa sürüklenmesinin yarattığı siyasal kargaşa tarafından desteklendl. Dinsel bağnazlık bir terör ortamı yaratır ve terör, düşünceleri ve kurumları tahrip eder. Sosyalist Cumhuriyetler Birliği yerine bir "Uluslar Topluluğu" (Commonwealth of Nations) yaratılması konusunda ne düşünüyorsunuz? TAHİRİ "Uluslar Topluluğu" fikri Rus egemenliği için yeni bir baskı aygıtına kolayca dönüştürülebılir. Müslüman balklar söz konusu olduğunda, mevcut durum, bir sömürge durumudur. Dolayısıyla ilk adım, sömürgeciliğin gerçekten tasfiyesi olmalıdır. Bu, Müslüman bölgelerdeki önder seçkinlerden başlamalıdır. Bunlar önce anlayışlarındaki sömürgeciliği tasfiye etmelidir. Size şaşırtıcı gelebilir, SSCB'de komünisdere komünizmi kişisel nedenlerle kullananları değil gerçekten inananları kastediyorum yalnızca Müslüman bölgelerde rastlanıyor. Bunlar nüfusun çok küçük bir bölümünü oluşturuyorlar; örneğin serbest seçimlerde yüzde beşten fazla oy alamayacaklarına eminim. Ancak hâlâkilit noktaları işgal ediyorlar. Sömürge seçkinleri gibi hareket ediyorlar, tıpkı Afrika sömürgelerinde Fransız sömürgelerine çalışan, asimile edilmiş siyahlar gibi davranıyorlar. Bu insanlaryenidenözgüvenlerinekavuşmalı ve modern uygarhğın şampiyonları olarak gördükleri Ruslar karşısında duydukları aşağılık kompleksini terk etmelidirler. Fikri planda sömürgeciliğin tasfiyesinin tamamlanması, bir on yıl kadar vakit alabilir. Bir kez bu süreç tamamlanınca, o zaman halklarının gerçek temsilcileri olacak önder seçkinlerle Moskova'daki merkezi güç arasındaki görüşmeler başlayabilir. Tabii, önümüzdeki yıllarda Moskova'da merkezi bir gücün olacağına dair bir güvence yok! Suudilerin, Filistinlilerin arasında ve Kuzey Afrika'da tslam radikalizmini desteklediklerini bÜiyoruz. Sovyet Müslümanlan arasında nasıl bir rol oynuyorlar? TAHÎRİ Daha önce debelirttiğim gibi Suudilerin Vahabilik doktrini Orta Asya'da yayılıyor, bu yayılma, Dağıstan'da, Abazalar arasında ve Osetya da daha sınırlı kalıyor. Suudi Arabistan özel bir çekiciliğe sahip, çünkü Mekke ve Medine bu ülkenin topraklarında yer alıyor. Yüzbinlerce Sovyet Müslümanı hac için Mekke'ye gitmeyi hayal ediyor. "Hacı" sıfatı büyük değer taşıyor. Geçen yıla kadar, ancak bir avuç insan hacca gidebiliyordu ve bunların hepsi resmi görevlilerdi. Sovyet Müslümanlan yılda 60.000 kişilik bir hac kotası talep ediyorlar. Suudi fonları sayıları giderek artan dinsel örgütleri destekliyor. Hayır kurumları, Kuran okulları, camiler, dernekler vb... Moskova ile Riyad arasında ilişki kurulması Suudilerle Sovyet Müslümanları arasındaki ilişkileri kolaylaştırdı. Ancak bir kez daha söylüyorum, SSCB'de Suudi Arabistan gibi bir şeyi çok az kişi istiyor. Suudi Arabistan tecrübesi de münferit bir tecrübedir ve tslam dünyasının bir başka köşesinde tekrar edilmeyecektir.D CEP ÜNİVERSİTESİ Her hafta bir kitap Zihniyetler Kendini yetiştirmek isteyen herkese öğrenmek istediği her konuda "Politik yaşamımıza: GENE Mİ Yalan DKMlRKL le gırdı. DEMİREL Yalan DEMtREL'le birlikte iktidar Burhan Cenkçi koltuğuna olurdu. "Sahlc belgeli başbakan" doneını DKMİREL'le geldı. Milletvekili satınalma olayının mucidi DKMİRKL'dir Başka partıye milletvekili verıp "grup kurdurma" girışımı de DKMİREL'indır. Başbakunların eşe dosta, aile çevresine devlet ha/.inesini yağmalatma dönemi DEMtREL'le gelmiştir. Hırsızhk yapan, devleti soyan başbakan yakınlarının bakanlarca savunulması donemi de UEMtREL'le gclmıştır. TBMM'den kaçmak, meclLse hesap vermemek için turlu çeşitli ayak oyunlarına başlama donemi de DEMtREL'le gelmiştir. TBMM çatısı alunda parlamenterlerın "Hırsız Başbakan" dıye tempo tulmalurı da ılk kez DEMlREL'le görülmü^tUr." MUTLAKA 0KUYUN ! EĞITIMDE JT>\r . YIL FONO'nun •(•Mhlc bölümünü Utlrdlm.Sonr* Anttr»'d«n 3«nıf yatkl belgeılnl aldım Şlmdl çok gü » I bir Iflm v*r M«tl*ğlm çtftçl Idl. FONO'dar «Mıtrlk kurtunun torşeylnl öğrendlm Yuıuf EROL, Etaklrikçl SİNOP T.C. Mıllı Egıtım Bakanlığı uzel I ^ • I M ^ ^ açık öğrctim kurumu EVİNİZDE KENDİ KENDİNİZE İNGILİZCEALMANCA İLERİ İNGİLIZCEFRANSIZCA veya ALEX MUCCHIELL1 BURHAN CENKÇININ BELGESEL KITABI ELEKTRİK MUHASEBE lcurslartnı izleyerek, elektrıkte 3. sınıf yetki belgesi, diğer kurslarda Millı Eğitim'den tasdikli diploma alabilirsiniz. Geniş bilgi için ücretsiz brojürümüzü isteyiniz. FONO açık öğrctim kurumu Gündoğdu Cad.»9D19 Merter 34016 İSTANBUL Tel: 575. 52 12 575 13 52 575 47 98 554 34 16 Fax 584 27 42 Zihniyetler CUMARTESİ BAYİLERDE lletışım Yayınları Klodfarer Caddesı llelışım Han No 7 Caflalofllu 34400 Istanbul Tel 516 22 606162 BABANIN 30 YILLIK OYKUSU GAZETE BAYILERINDE VE TÜM KİTAPÇILARDA S A Y F A 6 CUMHURlYETKlTAPSAr/»2