Katalog

'Söylen'din söylenmesen de Söylen Şiirleri / Hilmi Yavuz Arba Yayınları / 43 s. / 4.000 TL Kod No: 297.023 ORHAN ALKAYA 1 Hilmı Yavuv'un 'Söylen Şiirleri' adlı kitabı yayımlandı 5 K İ T A P T A N B İ R Ş İ İ R Eros Thanatos sana sarı bır yaz gonderdım onu bır 7aman gıbı koynunda saklı oıue kuytular gok cekıldı ayrılık, ayrıldıgın verde degıldı herkes, artık, clbettc dag'dıı bıraz ve sarı yaz senın pcıdcn suya gomdun vapragın adını bır kentın hu/nune benzedın bııden 1 Aşklaı kmılıksı/leşlı suslu zamaıılar sen kı kendı kcndının ozlemındtn sıkılııdm soıııdın 'oluı nıu, anlamak aşkları eskı gullcrden3' ışte bır soylcyışm solgun yu/u ariık ne bır anıdan arta kalanlardan soz var1 ne bır şey1 boşuna' olum, olnıak'tır ve bır so/ k.ııı.ıı, yalnı/ yalnızlıklaıdu bızden olanlaı' onlardı, gııııler daha gelmedcn bense akşam oldum anık ve akşamlar, bcnıın govdem . Gizemli Şiirlcr'de "her şey bâtını " dıyen şaır, Orpheus'a Şıırler'de " h t r şey kanser'"e donuşturuyor sozunu Kılabm uı,untu bolumunu oluşturan Soylın'meyenler' dtkı şıırlerdc Hılmı Yavuz, kendısınc Turk şıırı ı^ınde ozel bır ycr a^an ızlcğını vc sesını surduruyoı "Sumbul ılı Kuyu" şıırındekı "tayy ı zaman " (/amanı buyuk bıı guı, le aşma) halı, "Eşreloglu Rumı'yt Şıırler 2"dekı Oklav Rıfat'a tersten gonderme yapan dı/elerle bırlıkte duşunu lunce onem kazanıyoı "yalnı/lık gıtugın yoldan gclmc dı/gel gor, yollar senden dc ıvcdı " Kıtabın bencc en guzel şıırı olan "Mevlâna ıle Şems"de, "ah, aşklır o, bazen bır tende olur/bazen de bedende" dı /elerı de lasavvuf duşuncesınc modcrn bır perspektıf getırıyor "hşrefoglu Rumı'ye Şıırler 2"de "sense ten sandın dı senı" dı?esı, "Narkıssos'a Agn"ta "yer mı değıştırır len ıle beden" dızesı; "Yaban Atlarını Kışkırtan Dıonysos" şıırındekı "yapraklar yagmurun tenıyse eğer/sen o yaprağa bcdenVsın ve tek degılsm" dı/elerıyle bırlıkle duşu nuldugunde, şaırın ten ıle beden arasında bır karşıtlık ılış kısı kurdugu goruluyor Hılmı Yavuz'un Doğu Şiirleri kıubındayer alan " D o gu'nun Ge^ıtlen" şıırındekı "\ok uzun anlatmak gereklı/ve bız sadece ımâ ıle gectık" dı/elerı, bcnı fazlasıyla bıg lıyor gene Problenıatık alanı derın bır şıır ıçın kısa yazı ya/nıak <,ok /or çunku Son soz Hılmı Yavuz'un şıırkrı, daıma cıddı bır arkeolojı gcrcktırır, .ırna, gunun hcrhangı bır saatınde, bırıkı dızesını okuyup sesıne kulak vernıek de ben/ersi7 tatlar ıc,erır (, unku şaır, "kcndı suyunu tcrk eden/bır ırmak gıbı akıı (y)dı/şıırden şııre " • ile Söylen Şiirleri, Hılmı Yavu/'un Ya7 Şiirleri'yle başlayan, pmblema lıgını daraknıa / derınleşlııme sure cınde duşunse! bır uc nokıası Çun ku şaır, burada 1 anrının adını koyu yor Şıır > Nasıl m\ "Orpheus'a Şıırler 2"de, açık^a Şıınn 14 dı/csındc "vc lcn terânı" dıye yazdıktan sonra, şıırın sonunda "gorunsen dc bır, kaybolsan da, cy orpheus, / ne farkeder1 " dıvtrek Musa, Tur Dağı'nda lanrıya "Rabbı ernı" dıyc yakaıır "Tanıını, bana gDrun1" Tanrı bu soze " I en terânı", yanı "Bcnı goremezsın" dıycccvap vcrır "Orphcus'a Şı ırlcr"de bır nıhılıst doruk olarak bclıren "gorunsen dc bır, kaybolsan da" be/gınlıgının oznesı, şaırlerın atası Orphe us'tur Şıır, ırkaık başlangıundan ıtıbaren kutsanmıştır ya nı Ozcllıklc Gizcmli Şiırler'le başlayan doncmınde, tasavvui duşuncesının yuııden uretımıne yonelen Hılmı Ya vuz, valıdot / kesrct (bırlık/^okluk) ılışkısının kesme ıınınt şıırı yerlcştırmıştır Söylen Şiirleri'yle, kanırriLa Buradan bakınca, Söylen Şiirleri uç, ana katmandan oluşuyoı dıyrbılıı 17 lîıt ıncisı, kıt ıbın temıtık olıı ık kendı nı ılk ele vtTfiı yanı Balı nutolojısmın kull.ınılına bı<,ııııı Ikıncısı, kııabın UVUIILU bolunıunde (Soylcn'nuycnlcr) su len, tasavvuf duşunıesının yenıden uretımı ve buna baglı olaıak geleneksel Dogu şıırıııın sıs ozellıkleıı Uc,uneıısu ıse Hılmı Yavuz'un şıır yokulugunda, belkı de bır done mın sonu sayılabılecek olan vargı ŞıırIanrı ılışkısı Soylenler ve Soylen'en'ler bolumlermde, Hılmı Yavu/, Batı mıtolo)isının elemanlarını, M>ylenlerım, vargısını ka nıtlamak ıcjn "kullanıyor" Sozgelışı "Leıhe" şıırındc, "Lethe" unutmak eylemının olumle ılışkısını kurmanın otesınde bır mıtoloıık yenıdenuretım ı<,ermıyot Yavu7' ıın, gondermeleıını, ılışkılendıımeleıını kendıne aıt kılan (lemelluk eden) bır şaır oldugunu bılenler ıc,ın, bu "kullanma" ayrıksı bır durum yaratıyor Bu noktada, Hılmı Yavu/'un, kıtabının başına Çiğ ve Pişmiş kıtabından bır alıntı yaptıgı C laude1 evı Strauss'un yontemıyle aynı ^ııg\y\ ızledıgını goruyoru/ Duşun ıesının sonu<,larına varnıak ıı,ın kanıt oluştuıabık'Lek soy lenlerı seı,ıvor şaır Kıtabın başındakı alıntı, Soylenler vt Soylen'en'ler bolumlerındekı 11 şııre utuk çızmesı bakımından vok onemlı L evı Strauss, ınsanların soylenleı ı nasıl duşundugunu deeıl, soylenlerın, ınsanın bılgısı olmaksı zın, ınsana kendılermı nasıl duşundurttugunu gostermck nıyctınde oldugunu soyluyordu I lılını Yavuz da bu he detı se^erek, bır bakınıı, ınsanın (kenılının) arkaık bılırı çaltını aı,ınılamaya, degiiiııeven/aynı kalan vanları orıa ya çıkarmaya yonelıyor Başka bır soylcyışle, mıtolo|inın ıçınden değıl, mıtolonyı nıne alarak kuruyor soylemını Belkı de bır vargıya ulaşmasının sonucudur, Hılmı Yavu/ şıırıne ytnı bıı so/Liık/ımge katılıyoı bu kıtapla Kanser. OiKe "Kıonos" şıırıııde belırtn kanser, "C^rpheus'a Şıııleı'Medort ke/yınelını>or Bııı ozcllıklc onemlı " so zun konseıınc geldık "Soz'un hasıalıklı yogalmasına, belkı de «.agdaj kapıtalı/mın her şeyı hemen tuketme sıplantı sına kıışı şıddttlı bır olke nerıyor bıı kullanım Bıı kalıp olaıak Hılmı Yavu/'un çok sevdıgı buıuncjl kavrayış da, olumsuz bır yer degıştırmeye uğratılıyor bu şurde Daha Hılmı Yavuz 1936'da htanbul'du, Al man Ilastantu'nıie dogtiu Hukuk hakultesı 'nı uçuncu sımftan tcrk edıp Va tan ga/etesme duveltmen olarak gırdı, ı« tıhbarata lcrfi cttt 1962'dc Cumhurı yet'e, I964'teBBC'yegeçtı Londra'da, ılk kıtabını fınanse eden fuır, oykucu Feyyaz Kayacan vc resnım tzgân Ba/'la Utl ffol Portcku farabı (Allıgator marka) dc vtrıp, Londra Unıversıtcsı tdebıyat ba kultesı tehefe Bolumu'nu bıtırdı 1975'un bajlayarak Bogançı Unıver tıtesı'nde helsefe, Mımar Sınan Unıver utesı (DGSAJ'nde Uygarhk Tarıhı ders len verdı Polıtıka ve Yenı Ortam gaze telertnde koşe ya/Arlığı yaptı l'JH'Jda h tanbul Beledıyeu 'ne Kultur Damşnıum oldu Ikı kitabı Bakij Ku$u'nu 1969'da ya yınladı /975V< Redreddın Ll/erıne Şıırler, Fehefe ve Ulmal Kultur LUertne fdeneme), 1977'de Doğu Şiirleri ve Roman Kavramı ve Turk Romanı (ın u'leme) yayınlatuh 198t'de, Yaz Şıtrlen ıle problenıatık alanını daralttı/derınle}tırdı 19S4 te Gtremh Şıırler, !9H7'de Zaman Şiirleri, !9S9'du Söylen Şıırle n, dcrınlcyntnın wrdwiimu go\tı>ı\oı 19H7'de tehefe Vzenne, Kultur Uzerı ne, Yazın Vzenne kıtaplarırula ıı 19SH'dı Denemeler Kar^t Denemeler' dı duz yazılannı tupladı Bır meıarlık addtttığı Inplu Şıırler tnzagına ytnı duştu Taormına, ntarla "rnnıan" de mektun kaçıtıdıgı ılk anlatuı O da ya Halen Istanbul Beledıyesı nde Kultur Danışmanı olan Hılmı Yavuz'un Söylen Şıırlerı uç bolumde toplanmış şıırlerden oluşuyor Soylenenler Söylen en ler ve yınlandı Söylen meyenler (Fotoğraf Cengız Cıva) C U M H U R I Y E T K İ T A P S A V I 3 S A Y t A 10