Katalog

Ülkemizde UV ışıması ve katarakt oluşum riski Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre her yıl 12 ile 15 milyon insan, katarakt yüzünden kör olmaktadır. Bunların %20’si, yaklaşık 3 milyon kişi de güneş ışığındaki morötesi (UltraviyoleUV) ışıma yüzünden katarakt olmaktadır. Kalıtımsal ve enfeksiyon gibi ikincil nedenler dışında, katarakt oluşumunda önemli faktör morötesi ultraviyole A (UVA, 315400 nm) ve ultraviyole B’dir (UVB280315 nm). Prof. Dr. Mehmet Ali Körpınar, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi laylıkla çizilebilir. Polikarbon bir güneş gözlüğü satın alırken çizilmez madde ile kaplanmış olanını arayınız. Tüm insanlar güneşten gelen UV ışımasına maruz kalmaktadır ve coğrafik, genetik ve diğer faktörler nedeniyle sağlıkları risk altındadır. Fototerapi ve endüstriyel işlemler, suni şekilde bronz ten elde edilmesi sırasında, UV ışımasının artması halinde benzer riskler vardır. Tek kaynaklı uygulamanın biyolojik etkisi, kümülatif ve tekrarlı ışımaya maruz kalınmaya göre anlamı bir şekilde farklıdır. Her ikisinde de fazla ışıma halinde risk artmaktadır. Ayrıca halk içinde, UV ışımasının insan sağlığı üzerindeki riski ve yararı konusunda yanlış anlamalar vardır. Bu yüzden, aşırı şekilde ışımalara maruz kalınmasının oluşturduğu riske karşı, halkımızın eğitilmesi için yazılı ve görsel medyada bilgi veren programlar yapılmalıdır. Yaz geldi, güzel ülkemizde açık havada çalışmak zorunda olan halkımıza ve güneş altında çok zor koşullarda görev yapan tüm vatandaşlarımıza, gerekli duyuruları yaparak, onların ileri yaşlarda katarakt olmalarının engellenmesi gerekir. Bunun için de UV’ye karşı özellikle yaz aylarında ve 11.00 ile 15.00 saatleri arasında gereken önlemler almalarını ve güneş gözlüğü ile siperli şapka kullanmaları konusunda uyarılarda bulunacağınıza inanıyorum. AŞIRI IŞIMALARDAN UZAK DURMAK GEREKLİ Y apılan çalışmalarda, stratosferik ozon tabakasındaki her %1’lik azalma, UV yüzünden oluşan katarakt sayısında %0.5’lik bir artmaya neden olmaktadır. ABD’ de her yıl 1.2 milyon katarakt ameliyatı yapılmakta ve yaklaşık 3.4 milyar dolar harcanmaktadır. Katarakt, göz merceğinin üzerinin bulutumsu kaplanarak görüntü netliğinin bozulmasıdır. Genelde 60 yaş civarında her iki gözde ve nadiren tek gözde görülebilir. ? Görüntüde ağrısız bulanıklık veya donukluk ? Özellikle parlak güneş ışığında veya gece araç sürerken ışığa karşı hassaslık ve göz kamaşması ? Miyoplukta artma ve sıkça gözlük değişimine ihtiyaç duyma ? İki gözde de hayali görüş ve görüntüde çarpıklık Katarakt semptomları (belirtileri) nedir? 1 Güneş ışığında fazla kalınması ve çok parlak güneşli durumlarda, katarakt oluşumunu azalttığı için güneş gözlükleri ve siperli şapkalar tavsiye edilmektedir. 2 Steroi dl e r (kortizon, prednison, tobradex v.s) risk artırımı yapmakta ve posterior s u b k ap s u l e r Normal Lens Katarakt tipte katarakt oluşumuna neden olur. 3 Şeker hastalığına sahip hastaların çok iyi şeker kontrolü olmadığında katarakt oluşumu artmaktadır. Artiritli hastalarda da aspirin yararlı olmakla beraber önleyici olmamaktadır. 4 Kalıtım nedeniyle katarak oluşumu önlenememektedir. 5 Göz içi iltihaplanmalar katarakt riskini arttırmaktadır. 6 Bazı tip ameliyatlar da göz içi iltihaplanmalara neden olduğundan dolayı katarakt riskini arttırmaktadır (Örneğin: Laser cerrahisi: periferal iridoktomy ve Glokom cerrahisi: trabekülektomy gibi). 7 Göz yaralanmaları sonucunda, özellikle kuvvetli üflemelere maruz kalan gözlerde sonradan katarakt oluşumu hızlanmaktadır. Katarakt oluşumunda etkili olan nedenler 8 Önemli hastalıklara sahip olma durumunda. Örneğin: Gelişmekte olan kişilerdeki romatizmalar, eklem iltihapları, yetersiz veya kusurlu beslenme (distrofi), Down sendromu, retinitis pigmentosiz ve galaktosemia gibi hastalıklara sahip olanların katarakt olma sıklığı çok yüksektir. 9 Kapalı yerlerde yüksek seviyede kızılötesi ışığa maruz kalanlarda, gözlük kullanmama gibi gözün yetersiz korunması sonucunda katarakt oluşumu gözlenmektedir. 10 Doğal yaşlanma nedenleri de katarakt oluşumuna neden olmaktadır. Günümüzde A, C, E antioksidan vitaminler, bağışıklığımızı korumamıza yardım etmektedir. İfade edilen belirli sağlık destekçileri ile de katarakt oluşumu azaltılabilir. Bildiğiniz gibi güzel ülkemiz, kuzey yarı kürede, 36. ile 43. enlemler arasındaki 7 aralıkta yer almaktadır. Yine dünya sağlık örgütü verilerine göre, mevsimlere göre güneş ışığından korunulması gereken enlem aralıkları tespit edilmiştir. Güneş kaynaklı UV ışımasından, yıl içinde ve hangi aylar arasında, kesinlikle tedbir alınması gerektiği saptanmıştır. Bu saptamaya göre ülkemiz, Tablo:2’de görüldüğü gibi güneş kaynaklı, morötesi ışıması nedeniyle ikinci derece risk bölgesi içindedir. Bu yüzden, yıl içinde ŞUBAT İLE KASIM ayları aralığında ve 11.00 ile 15.00 saatleri arasında, özellikle açık havada görev yapanların bir siperli şapka ve UV’ye karşı geçirimsiz olan güneş gözlüğü kullanmaları gerekmektedir. Yeryüzünün yansıtıcı özellikleri, kişinin güneş kaynaklı UV’ye maruz kalma miktarını belirleyen en önemli faktördür. Yeryüzünün doğal bileşenleri kum, toprak ve su, gelen UV’nin %10’nu yansıtır. Bununla birlikte yeni yağmış kar, gelen UV’nin, %80’nini yansıtır. Yüksek yerlerde bahar aylarında, açık havada kardan oluşan yansıma, yaz aylarına göre daha fazladır. Keza, gelen UV’nin %10 ile 25’ini yansıtan kum, deniz kenarında UV’ye maruz kalmayı anlamlı olarak arttırmaktadır. Yansımış UV, gözün maruz kaldığı UV kaynakları içinde önemli yer teşkil eder. Deniz kenarındaki fotokeratisis veya kayak yaparken oluşan karkörlüğü gibi akut etkiler, kum ve kardan yansıyan UV’lerin bir sonucudur. YERYÜZÜNÜN YANSITICI ÖZELLİKLERİ Tablo: 2 Yaşadığımız yerin, bulunduğu enlem aralığına bağlı olarak yıl içinde, Güneşten korunmanın gerekli olduğu aylar KAYNAKLAR Bhatti TR, Dott M, Yoon PW, Moore CA, Gambrell D,Rasmussen SA: Description epidemiology of infantile cataracts in metropolitan atlanta, ga, 19681998. Arch Pediatr Adolesc Med, Apr; 157(4): 3417, 2003 Congdon NT,West ST, Duncan DT, Fisher DT, Vitale ST: The effect of pantethine and ultravioletB radiation the development of lenticular opacity in the emory mouse. Curr Eye Res. 20(1): 1724, 2000 Delcourt C, Cristol JP, Tessier F, Leger CL, Michel F, Papoz L: Risk factor for cortical, nuclear and posterior subcapsular cataracts: the POLA study. Pathologies Oculaires Liees a I’Age. Am J Epidemiol Mar 1; 151(5): 497504, 2000 Delcourt C, Carriere I, PontonSanchez A, Lacroux A, Covacho MJ, Papoz L: Light exposure and risk factor for cortical, nuclear and posterior subcapsular cataracts: the Pathologies Oculaires Liees a I’Age (POLA) study. Arch Ophthalmol Mar; 118(3): 38592, 2000 Elliott DB: Manegement of patients with agerelated cataract. Ophthalmic Physiol Opt. 1: S105, 1999 Hockwin O, Kojima M, Sakamoto Y, Wegener A, Shui YB: UV damage to the eye lens: further results from animal model studies: a review. J Epidemiol 9 (6 Supply): S3947, 1999 McGwin G, Owsley C, Gauthreaux S: The association between cataract and mortality among older adults. Ophthalmic Epidemiol Apr; 10(2): 10719, 2003 MeyerRochow VB: Risks, especially for the eye, emanating from the rise of solar radiation in the Arctic and Antarctic regions. Int J Circumpolar Health 59(1): 3851, 2000 Rosmini F, Stazi MA, Milto RC, Sperduto RD, Pasguini P, Maraini G: A doseresponse effect between a sunlight index and agerelated cataracts, ItalianAmerican Cataract Study Group. Ann Epidemiol Jul; 4(4): 26670, 1994 Rowe NG, Mitchell PG, Cumming RG, Wans JJ: Diabetes, fasting blood glucose and agerelated cataract: the Blue Mountains Eye Study. Ophthalmic Epidemiol Jun, 7(2): 10314, 2000 Sally LW, Luigina F, Paolo M, Francesco R, Giovanni M: Baseline cataract type and 10year mortality in the ItalianAmerican casecontrol study of agerelated cataract. Am J Epidemiol 156(2): 127131, 2002 Sasaki K, Sasaki H, Kojima M, Shui YB, Hockwin O, Jonasson F: Epidemiological studies on UVrelated cataract in climatical different countries. J Epidemiol 9(6 Supply): S338, 1999 Shinohara T, Singh DP, Chylack LT Jr: Review: Agerelated cataract: immunity and lens epitelium derived growth factor. J Ocul Pharmacol Ther 16(2): 18191, 2000 Sliney DH: Geometrical assessment of ocular exposure to enviromental radiation – implications for ophthalmic epidemiology. J Epidemiol 9(6 Supply): S2232, 1999 Tablo: 1 Ülkemizin 36. ve 43. Kuzey enlemleri arasına dağılan kentleri. Güneş ışığının zararlı UV etkilerinden korunmak için güneş gözlüğü ve siperli şapka kullanımı tavsiye edilmektedir. Yeni geliştirilen güneş gözlükleri ile uzun süre güneş altında kalanların güneş ışığının UV etkisinden %99 korumak mümkündür. Hatta bazı firmalar, dalga boyu 400 nm’nin üstündeki UV ışınlarını da %100 engelleyen yeni tip güneş gözlükleri ürettiklerini ifade etmektedirler. Tüm güneş gözlükleri Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi’nin (FDA) belirlediği standartlara uymak zorundadır. Bazı mercekler gerçekten kırılmazdır, ama cama benzeyen bazı plastik mercekler dahi top veya taş çarptığında kırılabilir. Reçetesiz güneş gözlüklerinin birçoğu plastiktir. Polikarbon plastik, kırılmazlığı nedeniyle spor güneş gözlüklerinde kullanılmasına rağmen ko UV ETKİLERİNDEN KORUNMA YÖNTEMLERİ CBT 1324/ 14 3 Ağustos 2012