Katalog

Doğa Turizmi JEOTURİZM: Ülkemiz için yeni bir gezi anlayışı Jeoturizm, özellikle, Avrupa'da 1800lüyıllarınbaşından beri bilimsel, doğal miras, eğitim, ekonomik, mühendislik, korumacılık, ekoloji ve kültürel bir gezi tarzıdır. Bu tür turizmin, ekonomik getirisi olduğu kadar, ülkemizin doğal güzelliklerinin tanınması ve gelecek nesiller için doğal mirasın korunması bilincini geliştirecektir. Şükrü Ersoy (*) dharın gelmesıvle bırlıkte ınsanla rın bir yerlere gıtme, tatıl yapma arzuları uyanmaya başladı Turıstık gezılerın oldukça çeşıtlendığı bir yuzyılda yaşıyoruz Oncelerı. Turkıye doğasını yabancılara pazarlamak ıçın, Denız, Kum ve Guneş (Sea, Sand, Sun) anlamına gelen uç "S' anlayışı yaygındı Ama bir zaman sonra bu bakı$ açı.sı entelektuel turıste yeterlı gelmemeye bdbladı Beynı sureklı çdlı^dn ve etrafına kayıtsız kalmayan çagdaş ınsan, tatılde yan gelıp yatarak etrafındakı doğal guzellıklerın farkına vdrdmayacağmı anladı. Boylelıkle be^ yıldızlı otel turızmı yanındd dahd mutevazı ko^ullarda trek kıng gıbı doğa turları duzenlenmeye baş landı Sıra dışı dagcılık sporu ıle olağan yuruyıış sporu arasında ortalama bir performansı gerektıren trekkıng turızmı ozellıkle çok sportmen olamayan orta ve unuıı ubtundckı yaş grubundakı ınsanla rın kendılerını daha ıyı hıssetmelerını saglayan yan sportıf bir gezi tarzı oldu Buyukşehırlerın stre.sınden kaçan ınsanlar bu gezılerde doğa guzellıklerı yanındd yorenın otantık ve folklorık ozellıkleııyle yuz yuze gelme şansını yakalıyor Doğaya olan ılgı ve merakın artmasıyla bırlıkte doğa turlarının bıçımınde yenı seçenekler ortaya çıktı Artık Afrıka'dd yaban hayatı ızlemek ıçın duzetı lenen safarıler yerıne, kutuplarda gıde rek erıyen buzulları gormek daha moda oldu Hatta boylesı gezılere aylar oncesınden rezervasyonlar yapılmaktddır Bu yenı gezi anldyı^ldrında ıklını değışımlerı, Dunya'nın yuz yuze oldugu kuresel sorunlar, dogal mıras, dogal kaynakların ve guzellıklerın korunması, gıbı venı egılımler etkılı olmaktddır Her yaştan meraklı ınsanların ılgısını çeken bu gezıler ozellıkle geleceğm buyuklerı olan çocukların doğayı sadece kıtaplardan değıl yerlı yerınde dokunarak ve hıssederek oğrenmelerı açısından son derece onemlıdır Bu yenı gezi dnlayıjının adı Jeoturızm'dır B TÜRKİYE'DE DOĞA TURİZMİ Jeoturizm ozellıkle Avrupa'da 1800'lu vılların başından berı bilimsel, doğal mıras, eğıtım, ekonomik, muhendıslık, korumacılık, ekolojı ve kulturel d(,ılardan yapılagelen bir gezi tarzıdır Bu yazının amacı ıse belkı de ılk kez duydugunuz jeoturızmı kdvramını Turkıye bağlamında tdrtı^maktır Bızde artan entelektuel ılgıve rağmen, ne yazık kı bu konu da destekle yıcı, teşvık edıcı unsurlar henuz bulunmuyor Nasıl olsun kı, lıse1e rd e kı c oğrafya dersı ıle bu dersın kap samında verılmeye çalışılan yerbı lımlerı konu ları sadece ders saatlerı Şekil 2 Yine ABD'de Grand Kanyon'un görünüşü Burada rehberli ve bilgı ıçıne sıkı^ıp verlci saha gezlleri çok yaygındır Şekil1 ABD Ulah eyaletlndeki erozyon sonucu gellşen ılgınç bir arazı şeklı (lotograiçılar bu sanata landscape art adı veriyortar). kaldı Doğal etkıleşım yoluyla oğrenmeye yonelık doga gezılerı hemen hemen hıçbır yerde yapılmıyor On bir mılyon luk Istanbul'un doğa tarıhı muzesı bıle yok Yetkılı ve etkılı hıı, kımse de bunun utancını, sorumlulugunu taşımıyor Yazılı gorsel basında sınırlı sayıda doğa belgeselı ve haberlerı yayımlanmaMna rağmen bunlar yeterlı değıl Ulkemız doğdl gu/ellıkler yanında zengın doğal kaynakları olan, tarım ve hayvancılık açısından Dunya'da kendı kendıne yetebılecek topraklara sahıp ender ulkelerden bırıdır Bunu bulunduğu coğrafydya ve jeolojıye borçludur Kendı toprdklarımızı bılerek gezmemız gereklıdır Bu konuda ulusal bir polıtıkamız olmalıdır Yukarıda sozunu ettığım destek leyıcı ve te^vık edıcı uıısurlar derken ı^te bunları kas>t edıyordum FARKINDA OLMADIKLARIMIZ Yaban hayatın ve ortamldrının ko runması bdğldmında doğal yd^dnı dlanla rının daha yenı yenı farkında ıken bunla ra ev sahıplıgı yapan cansız jeolojık ve je omorfolojık guzellıklerımızın hıç farkın da degılız Çok tanınmış olmaldrı nedenıylt Urgup, Gorenıe volkanık kokeıılı perı ba caları, Pamukkale travertenlerı, Bıırsa Gonen, Yalova, Afyon gıbı aktıf fay ku şaklarından çıkan kaplıcalar vt ıçmelerı Sdklıkent, Kopruçay, Ihlara ve Fırtınd va 892/4 24 Nısan 2004