Katalog

2003 yılında: En önemli 2003, sağlık ve tıp araştırmaları açısmdan çok hareketli bir yıl oldu. Öyle ki yeni gelişmeleri izleyenler, bu yeni (çoğunlukla birbiriyle çelişen) buluşlann içinde hangilerinin önemli, hangilerinin önemsiz olduğu konusunda tam bir karmaşa yaşadı. Newsweek dergisi 2003 yılındaki en önemli 10 tıp olayını, özel bir sıralamaya tabi tutmadan, ''Yaşam için Sağlık" dosyası altında toplayarak, bir anlamda okuyucuya yol gösteriyor. Dergi, bu yılki sağlık olaylarının ortak özelliğini şöyle açıklıyor: "insanoğlunu tehdit eden sağlık sorunlarmm çözümünü yalnızca teknik gelişmelerde aramamalı. Sözgelimi AIDS, ilaç kombinasyonu ile değil irade ile kontrol altına almabilir. Öte yandan dünyanın en önemli sağlık sorunlarmdan biri olan obezite, aslında bir hastalık olmakla birlikte, tedavisi yeni nesil ilaçlarla değil, yaşam tarzında köklü değişikliklerle sağlanabilir. 1) SARS: Yeni bir salgın nasıl önlenebilir? Çok şiddetli akut solunum yetmezliği. 2003 yılında 8.098 kişi hastalığa yakalandı. 774'ü yaşamını yitirdi. gın belırtılerıra ızlemp konusunda o kıdar ütız davıaıuyor kı, kontrolldruı abaıtüı oldu gu yolunda eleştırüere hedef oluyoı Oı ne ğın geçen ay Çın p gen donen bu 'layvan lının ateşı olduğu tespıt ecülınce, sağlık yt>t kılüerınce karantmaya alındı Ancak Tay vanlının yalnızca gnp olduğu kısa surede anlaşıldı SARS ın her an gerı donebılpcoğı beklentısı bu tur aşın onlemlere zernırı ha zırbyor Yetküılerın bu tıtızlığı bazılanna şa şırtıcı gelebılır Ancak geçen yıBa paııığııı bir daha yaş,drırnaması ıçın bazı onlenılorın abartılı olçulere varduılması kaçınıJmaz Aslında kuresel bir salgın dunımunda anın da tepkı vermerun uyanık olmanın ve ıletı şırnın ne denlı onemlı olduğu bu olayla bu kez daha su yuzune çıktı SARS tan olen 771 kışının doı tte uçu nun Çuı anakaraaınddn olması Çın ı yıne topun ağzına koyuyoı Geçen yılkı hatalaıin bıı kez dalıa tekrarlanrnaması ıçın Çmlı yetkılıler eşgudumun buyuk olçude aı tıı ıl dığna dıkkat çekıyor Yeni Sağlık Bakanı Wu Yi, ulkemn sağlık polıtıkalarında çok onemlı reformlara gıdıldıgmı WIK") yetkalı leııyle oıtak pıojeleım ya^arna geçıııldığı nı SARS vakalannı ızlemek ıçın uç bolgesel laboratuvann yeni yazılımlann destegı ılc çalışmalanna başladığuu duyurdu Kesın olan şu kı Çın G ay oncesıne qore SARS de mucadeleye daha hazırlıklı Bu hazıılıklaıın bu dığer yaran da, ulkemn grıp AIDS verem ve dıgeı hastalıklarla mucadelede dalıa etkuı bir alt yapıya kavuşmasma yardımcı olması Geçen yılm SARS salguıı Çm hukumetmın sağlık sıstemındekı sorunlara eğümesını ve ıvedı ço zunüeı aıamasma yol açmıştı Bu onlemler ozellıklp Çın'ın komşulannda çok buyuk bu idhdtldind sağladı çunku VVHO'nun yet kılılnrınden Dr Klaus Stöhr e gore "Çın, gı ıp kontrolunde tcüıt ulke ' SARS ile mucadelede bir dığer cephe de SARS'm tanısunn kolaylaştınlması yonunde yurutulen çalışmalaı Bılını ddarnlan kolay ve ucuz teşhıs yollarının peşuıdî ancak bucjune dek bu konuda fazla bir yo alındıgı soylenemez Şımdı de hastaüğı durdurrnak ıçın aşı uzermde çalışmalar <u ? ruyor Bir Çın şırketı maymunlaı uzeı ınde etkılı olan bu aşı yelıştudığını VP ınsanlar uzerındekı çahşmaJara yıl sununda bagla yacagını duyuıdu Bu çalı^rnalarcian başar lı sonuçlarm almması dururnunda aşı pıya saya ancak gelecek kışı aylaruıda çıkabılıı SARS ile mucadelede başdrılı oundk aduıa soıı deıece ıyı nıyetlı bir tuhun sergı leyen Çın ın bu gune dek dııendıgı tek şu) yemek yeme alışkanlıklarını degıştırmpk ozellıkle çığ et yeme ohşkanlığı Dolayısıy la onumuzdekı kış aylannda Çın ın bınler ce yülrk gelenekleımden dunya haüanın sağlığı adına vazgeçmesı beklenıyor G eçen yıl akut solunum yetmez lığı olarak tanınüanan çok tehlıkelı ve çabuk yayılan bir has talığa yol açaıı bir vırus zamarandd onlern ahnmadığı takdırde saJgın hastalıklann ne deıılı hızla yayılabıleceğını gostermpsı açısından cıddıyc almması ge rekcn bir oınek oluşturdu Durıya karrıuoyu vırusun farkına vanncaya kadar Mart aym da vırus Honq Kong ve Pekın havaalanla nndan drşan sızarak tunı dunyayı tehdit eder hale geldı Şımdı dünyanın en uretkcn vırus fabrıkası olarak nam salan Guney Çın yonı bir soğuk alguılığı ve gııp mevsmmıe karşı hazırlıklı Neyse kı bu yıl SARS artık suıp rız yapamayacak Sağlık yetkıJılen hastalı 3) Polypill: Kalp dam hastalıklannda yeni ı milyon kişi kalp damar hastalıklarırtdan yaşamını yitiriyor ondra'ddkı VVolfson Enstıtusu koru yucıı tıp profpsonı Nick Wald Ingıl teredd yaşayan ınsanlann yarısuıın yaşamlaıinın bu donemındc kalp hastalıklarına yakalanacaklan varsayımından harckctle 55 yaşının uzeımdekılerm onlern olaidk bir ılaç kokteylı kullanmalannı onerıyor Polypül olarak ısımlendınlen bu ılaç kokteylı gorece olarak ucuz G bıleşımden oluşu yoı Statın (kolestıol duşurucu), tansıyon duşu rucu uç farklı ılaç aspırm (kanda pıhtı oluşu rrıunu onluyor) ve folık asıt (kalp hastalıgı ıçrn ı ısk faktoıu oluşruıduğundan kandakı horno sısteın duzeyını duşunıyor) Bu ılaçlann hepsı kalp hastalıgı ıısb taşıyan kışüeıe oneıüıyor I olık asıt multıvıtamınlprdp bulunuyor Ancak L Ctiney Çln, yeni bir soğuk algınlığı ve grlp mevsimine karfi hazırlıklı. Neyse kl bu yıl SARS artık sürpriz yapamayacak. Sağlık yetkllllerl hastalığın bellrtilerlni Izleme konusunda o kadar tltlz davranıyor kl, kontrollann abartılı olduğu yolunda eleştlrilere hedef oluyor 875/8