Katalog

kurrıpleks etkıleıırıııı sonuçlaıı aıasmda toplumdd en sık sozu edılen ve yakınılan romatızmal agrılar oldugu ıçın konu salt bu çeı çeve ıçmde ele almacaktır Otekı sıstem yakınmalan ayn bır ya/ı konusuduı Celecek, hep gelecek... Bir yılı daha geride bırakıyoruz; belki gelecek sayıda dünyada geçen yıhn önemli bilim olaylarını yazanz, bu hafta bilim dünyasmda kimin neleri seçtiğini izliyoruz... Belki bir meraklı çıkar, ülkemizde bu yıl yapılan en iyi bilimsel ve teknolojik araşürmalann bir listesini derlemeye kalkışır... Science dergisi geleneksel seçimlehni yapmış.. Evrenin mikrodalga haritaianması en önemli araştırma olarak belirlenmiş (çok daha kesin biryaş: 13.7milyar ve karanhkmadde miktarı vb).. büyümekte olan daha bebeklik aşamasmdaki evrenin görüntüsü elde edildi... Diğer altını çizdiği konular arasında şunlar var: * akıl hastahklannın (Şizofreni, depresyon ve manik depresyon gibi..) genetik kökenlerine ilişkin araştırmalar ve bunlann genlehni hedef alan ilaç üretiminin start alması; * dünyanm ısısma ilişkin daha kesin ölçümler ve buradan çıkan sonuçlar; küresel ısmmanm dünya üzerindeki etkileri; seller; insan, bitki ve hayvan davranışlanndaki değişiklikler, ürünlere etkileri vb... * mikro RNA'nm bulunuşu; mikro RNA'larm oynadığı rollerin ayrmtıh anlaşılması; bunlar bitik ve hayvanların ilk gelişme aşamasmda gelişimi yönlendihyor; * tek bir molekülün içerdiği canlı yaşamm ayrmtıh keşfi; * yıldız patlamalarmm kara delikleri ve nötron yıldızları oluşturma sürecinin anlaşılması; * embriyonik kök hücrelerinin sperm ve yumurta hücrelerine dönüşmesinin anlaşılması; * bazı merceklerin, ışığı farklı yönlerde kırdığmm anlaşılması; *Y kromozomu gerekli mi gereksiz mi? tartışması; * kanser tümörlerinin büyümesini önlemeye yönelik, kan damarlarmm boğulması için ilaç üretimi... Doğal olarak bunlardan hiç birinde bizler yokuz. Zaten olmamız da beklenmez. Hepsi, öncü temel bilimsel ve deneysel araştırma özelliğini taşıyor. Bizim bilim alanmda meşgül olduğumuz en önemli konular nelerdipeki? Biraz da buna bakalım: * siyasal bilinçsizliğin ve vurdumduymazlığm sürmesi; * bilimin var olan kurumiarmı arpalık olarak sömürmek ve el altmda tutmak için dünyada görülmemış bir kerelik yasalar çıkarma; * bilim kurumlarmda kişisel egemenlikler ve bu egemenlikleri sürdürme politikaları; * daha çok, işbirliksizlikler, kıskançlıklar, ayak oyunları; çekememezlikler; * bilim dünyasmda bır kesim olarak, ilkelere tutunmak yerine,AKP'ye yelken açmak ve umudu bu partiye bağlamak; * veeee.. yine bir avuç bilim insanınm sessiz sedasız çalışması, bir avuç bilim insanmın ciddi bilim ve teknoloji politikalar geliştirilmesi için çabası... bir avuç sanayicinin araştırma geliştirme çabalan... Yoo hayır karamsar bir tablo çizmek değil derdim.. Bu yıl, yine bu bir avuç iyi niyetli insan biraz daha büyüdü; gelişti; bilim ve teknoloji temalan sanayi kongrelerinin gündemlerine girdi; iş dünyası arasında teknoloji ve yenilikçilik bilinci büyüdü... üniversitelerimiz kendilerine biraz daha çok bilimsel olarak çeki düzen verdi... araştırma sayısı arttı. Özetle, bilim, hâlâ politikacmm önünde koşuyor. Acı olan, politikacmm henüz bunun farkmda bile olmaması ve kendi küçük hesaplarınm peşinde koşmayı sürdürmesi.. Gelecek Cumartesi, yeni yılda buluşmak uzere, mutlu bir yıl dilerim... Kestirelemeyen ağrılar lıısan vucudu ıı; ve dış uıtamdakı tum deC(işıkİLkJcrı me kanık ve yaııgılı uyarıJan, sıcagı, sogugu nemı, hava bdsıncmddka ve elektıık ıyonlaıı duzeyındekı oynamalan başta den olmak uzere gozleıde, burımda ve çevresel suııı sıstemınde bulunan alıcılar (rezeptorler) aracüıgıyla algılar ve en sık gorulen ve bılenen şeklıyle haıeket sıstemmdekı agnlaı başta olmak uzere, kaJp, dolaşırn, solurıum (astını1) sıstemlenyle, glokom (goz basıncında artma1) tuberkıüoz, astım ve psıkolojık sorunlar (depresyon) vb yıbı vucudun ıç dengesının bozulmus oldugu bırey lerde, onceden kestırüemeyen bır dızı olumsuz yanıtlaı şekkn de dışa vurur Ağrı vererı uyaıarıa duyaıh alıcılaıla algılanan mekanık ve kımyasal uyanlarda, once omurüığe, oradarı da beyının ozel bolgelerme (talarnus) üetılmesınden sonra beyın kabugunca, eşık degpı lerı yeterlıyse agrı olarak algılamr Yangılı (romatoıd artnt vb) ve yangısız (artrozlarkıreçlenmeler) romatızmdl hastalıklarda ağrının nederu, eklemlerde ser best hale geçen bır dızı aracı kımyasal madderun (medıyatorleıın) yol açtığı uyanlardır Romatizmal hastalıklardakı agrımn *** bu oluşum mekdiuzmasırıı buyuk çapta bılıyoruz Bazı varsayımlar Ancak soguk aıcak nem vb bıyotropık uyarüarın eklem lerde hangı yolla ve nasıl ağrıya rıeden oldugu konusunda bügı lerımız bazı varsayımdan ılerı gıtrrayor Bır ıddıaya gore, çevıedekı havanın sogumasıyla eklem ıçı ısısı da duşmektedır Eklernler kas ve yag dokusuııca yeterınce korunmadıgından eklemm ıç yuzunun kayganhgını arttırarak hareketını koldylasüran sıvmııı (sınovyanın) ısısı kas vc kalın bar sak ısısma oranla daha çabuk duser Isı ne denlı duşerse, eklem sıvısının yogurüugu da o olçude artacak ve sınovya koyulaşacaktır Sogukta romdtıznidl agıırnn ditmasmm nedenlerındcn bırı, sınovyal sıvırun bu yogunlaşmasıyla eklem hareketlerının kısıtlanmasıdır Hava basıncmın duşmesıyle bulıkte gorecelı nemm yuk selmesı de ıkmcı bır agrı nedenı olarak gosterümektedır Normal doku, basınç duşmesını hucre ıçı sıvısını kana boşaltarak dengeler Buna karşın hasta doku yetenyle geçırgen olmadıgı ıçın, sıvı dokular ardsmdd kalır Bu duıumda hasta dokularda saglık h olanlara oranla basınç yukselır Bu basınç farkklıgının sonucu dokuların şışmesıyle agrı artmaktadır Ancak, havadakı nemm artmasıyla bırlıkte çewe ısısı da duşeıse, ne gıbı bıı sonuçla kaışılasacagırnız konusunda yazarlar bır yorum yapamıyor Vucut dokulaıı ıçırıde büınen rezeptorleı dısında sessız ya da uyuyan (sılent) rezeptor denen, noırnal duıumlaıda aşırı mekanık ve termal uyaranlara yanıt vermeyen reseptorler bulunuyor Atmosferık uydrdnldrla mıyeluı kılıfı olmayan bu noronların uyarılaraJt duyarlı hale gelmesının (sentızısyonunun) agıı nedenı olabüeceğı de varsayımlar arasında obursdlı@currıhurıyet com tr CBT Internet adresı Cumhuriyet BtLÎMTEKNİK • No: 875 27 Aralık 2003' tmtıyaz sahıbrYedı Mayıs Haber Ajansı Basın ve Yayıncıhk A.Ş adına llhan Selçuk . Genel Yayın Muduru tbrahimYıldızYayın Daruşmaıu: Orhan Bursalı • Sorunüu Mudur Mehmet Sucu GorselYonetmen Ttileı Hasdemir • Baskı:Basın Yatınm Sanayıı veTıcaret A Ş. EsenboğaYolu Akşam Tesıslerı Ankara tdare Merkezi ve Yazıçma adresi: Turk Ocağı Cad. No: 39/41 Cağaloğlu, 34334 Istanbıü. Tel(212) 512 0S 05 • Faks 0212513 85 95 • Merkez Reklam 875/3