Katalog

k gelişme: ik tespiti yve smekleıı uzeıınde yuıuttukleıı aıasıalar, goz rengınde etkılı olan bırkaç geoı taya çıkmasına neden oldu Genetıkçıdaha sonra aynı genlen ınsan genomun ia aradılar ve goz rengınden soruınlu 10 y gen belırledıler DNAPrınt şımdı bu bılgılerden yararla ik test oluştuınıa çalışrndldrını surduıu500 denekten DNA orneklen alarak ıkrın goz renklerını kaycieden şırket 3 hoı ıtalama denılcn bıı yontemle bu ıkı ırasmda korelasyon bulrnaya çalışıyor ıglc nuclcotıdc polymorphısm"ın baş lerınden oluşan SNP genetık kod ıçınde bıı 'harf'ın degışıklıgı anldrnına gelıyor ler arasındaia genetık farklılıklann ço dan bu degışıklıkler sorumlu DNAPrınt ulluleıden aldıgı 10 aday gen uzeıınde 1 nın ızını surdu Toplamda 50 tane buldu ia sonıa bılgısayaı yardrmı ıle SNP'ler üe rengı ıle arasındaia korplasyonu araştır 10 genın ıçmde yalnızca 4 tanesmın etoldugunu keşfeden DNAPrınt uç goz jı gıubundan buının koyu (sıyah ve vprengı), açık (rnavı ve grı) veya elaJe 97 dogrulukla saptanabüecegını oıta jıkarth Bu arada 4 genın nasü olup da rengını belırledıgı konusu henuz gızeı korumakla bırlıkte, pratık açıdan bu bıl r DNAPımt'ı tatmın etmeye yettı DNAPşu anda aynı yontemle saç rengını tespıt eye çalışıyor dılaı Etnık genetık taı tışmalı bıı konu pek çok bılım adamı konvensıyonel ırk kategorılerının genetık gıuplamalaıla ortuşmedıgı konusunda hemfîkır Zaten FSS testlen bu ortak goruşu yalanlamıyor, çunku bır DNA orneğının sorumlu oldugu etnık kategoı ı tu muyle ozneldır polıse kışının etnık kokenı hdkkında bılgı vermez, ancdk rıeye benzedı ğı konusunda bılgı verır Kaldı İa polısm ıste dığı de bu kddarld sınıılıdır FSS'nın etnık kokenın saptaptanması konusundakı çalışmalan' Forensıc Scıence Internatıonal" ısımlı bılım dergısmde yaym landı 1 ^S etnık çalışmalann nasıl ve nerede kulldnıldbıleceğı konusunu bır vaka çalışmdsıyla ornekhyor Genç bır kadın AfroKarayıp kokenlı oldu<5unu ıddıa ettıgı bır erkek tarafından tecavuze ugıamıştıı Polıs semcn ornegınden dldığı DNA'yı ınceler Ancak kurban bu arada beyaz bu erkekle korun masız cınsel ılışkıde bulundugunu açıklayınca polıs speımden tecavu/curıun etnık kım lıgını saptamaya çalışır ve sonuçta spermın AfroKdrayıplıye degıl kuı banın beyaz arkadaşına aıt oldugu anlaşılır korelasyon olup olmadıgını araştudı Ne yazık ta bu çalışmadan kayda degeı bıı sonuç elde edüemedı Buyuk burun veya ırı çene ıçın tek bır genın olmaması bılım adamldimın elını kolunu bağlıyordu UCL'de tıbbı fızık uzmanı Alf Linney, Bu drdştırmayd buyuk urnutlar bağldrruştık Bıı ıkı yü ıçınde çalışmanın sonuçlanacağını umuyorduk Bır takım ozellıkler ıçın çok sayıda gene geıeksınım vardır Ve bu gen lerın arasındaia ıletışım de çok karmaşıktır Bu durumda sorun duşunemeyeceğınız kadar buyuktur" dıyor Buna ragmen yuz ozelllıklennp ozgu gen bulma fıkrı hala ranlılığını kor uyo: Ozellıkle butun memelüerde aynı genlerm yuz şekıllerınden sorumlu olması derıeylerın hayvanlar uzermde de yurutulebılecegı fıkrını gundeme getınyor Daha kısa omurlu olan hayvanlarm kısa suıede bııkaç nesıl geçırmesı ve hayvan cesetlerı uzerınde daha kolay çalısılması avantaj saglıyor Ayrıca fiziksel karakterıstıkler soz konusu olduöjunda genlerm yanısıra çevre de onem kazanır Omegın bır ınsan gen lennp gorp uzun boylu olacak ıkpn, beslenme yeteısızlıgı nedenıyle kısa kalabüır Kışısel O7gurler konusunda çalışan Croup Lıbeıty adınddkı kuıuluşun yet kılılerınden Roger Bingham DNA analızlerınden elde edılen bılgılerın yanlış kullanılabüecegı konusunda kaygılı "Bıı cmayet soruşturmasında polıs bu bılgılerden yararlanaıak zanlmm neye benzedigi konusunda yakiaşık bır ızlenıme sahıp olur Burada soı un DNA analızlerının kesın olmamasıdır Polısın bu bılgücn kesın olarak kabul edıp suçsuz ınsanları haksız yere suçlayabüır' FSS'dcn Urcruhart bu konuda Bıng ham a katılmıyor Şu anda bızım yaptıgımız, sonuca uldşmdk ıçın kestırme bır yol bulma çabalaııdır Daha oncelerı soruşturma sııasında gorgu tanıklarından bılgı almayd çalışırdık DNA'lardan aldıgımız bılgüer üe gorgu tanıklarından aldıklarımız aarasında yasal olaıak bır faık olduğunu sanmıyorum Kaldı la DNA bılgılerı bence daha guvenılır En azından DNA olmayan bır şey hakkında bılgı vermez Ayrıca yasalara saygılı olan bır ınsdiıın kaygı duyması ıçın hıçbır neden yoktur Yalnızca suçlular korkar" Reyhan Oksay New Scıentıst 20 Temmuz 2002 PirefesorH Okkeş Macaı kokenlı Ameı ıkalı Paul Erdos 20 yuzyıla damgasını vuran belkı de en ılgınç matematık çı ıdı Sayüar kuramı, karmaşık analız olasüık kuramı geometrı cebır ve kume kuramı gıbı konularda 1500'den fazla makale yayımlamıştı 26 Mart 1913 tanhmde Budapeştede dogan Paul Erdos'u matematıkle tanıştıran her ıkısı de matemaük ogıetmenı olan anne ve babası olmuştu Doktorasını Budapeşte'de tamamlayan Erdos 1934'te Ingıltere'ye 1938de de ABD'ye gıtmış, çe şıtü unıversıteleıde çalışnuş ve 1954'te Macarıstan'a donmeden hemen once ABD vatandaşı olmuştu Ingıltere Kralıyet Akademısı ıle Macarıstan Polonya ABD Avustrdlyd ve Hındıstdn Ulusal Bılım Akademılerı uyesıydı Paul Erdos kendını matema tığe tam anlamıyla adamıştı Gerçek bır pıoblem çozucu ıdı ve meslektaşları ona problem çozucu lerın prensı' adını takmışlaıdı Matematık problemlerını tartışabümek ve çozebılmek ıçın ulke ulke unıversıte unıversıte dolaşan Erdos'un yayınlan ve matematık bılgısı dışında malımulku olmadı As lında mulkıyetı "başacjrısı sayardı Cınsellığı tıksrn dırıcı buldu Hıç evlenmedı Inanmadığı tanrıya ıse 'Buyuk Faşıst" (Supreme Fascıst) derdı Doldştığı her yerde meslektaşlarında kalır borç alır verdık lerını yer onlann satın aldıgı gıysılerı gıyerdı Ge lırgıderlerıyle hıç ılgılenmeyen Erdos un malı ışlerı doktora oÇrenrılerı tarafından halledılırdı Erdos çozumu zor bı çok matematık pıoblemının çozunıu ıçın para odulu ko yar, bıçok okula kolılerle kıtap yollaıdı 20 Ey lul 199b taııhınde Polonya nın Vaışova kentm de duzenlenen ıduslararası bu matematık konfeıansına katıldıgı sırasmdd oldu Matematıkçıler daha Erdos sag ıken 'Erdos sayısı" adını veıdıklerı bır espn daha dogrusu folklorık bır olgu gehştırdıler Erdos le balıkte yayın yapan bır matematıkçmın 'Erdos sayısı" 1 Er dos'le bırlıkte yayın yapan buıyle yaym yapanların "Erdos sayısı" 2, Erdos'le yayın yapan bırının ydyınına ortak olmuş bıı ıyle yayın yapanların "Erdos sa yısı 3 oluyoıdu ve bu boyle devaııı edıyoıdu (Ul kemızde de Erdos sayısı 45 olan matematıkçıler var sanıyorum) Aşağıdakı lıstede 'Erdos sdyılan" ve kaç kışının bu sayıya sahıp olduğuna üışkın dagılımı verı yorum Erdos sayısı Erdos sayısı Erdos sayısı Erdos sayısı Erdos sayısı Erdos sayısı Erdos sayısı Erdos sayısı Erdos sayısı Erdos sayısı Erdos sayısı Erdos sayısı Erdos sayısı Erdos sayısı Erdos sayısı Erdos sayısı Erdos sayısı Erdos sayısı sız bulun1 1 kışı 1 502 kışı 2 5713 kışı 3 R6422 kışı 4 62136 kışı 5 66157 laşı 6 32280 kışı 10431 kışı 7 8 3214 kışı 9 953 kışı 10 262 kışı 11 94 kışı 12 23 kışı 13 4 kışı 14 7 kışı 15 1 kışı 16 Okışı 0 olan tpk kışının kım olduğunu 0 Paul Erdös DNA'dan fiziksel özellik tespiti Saç ve goz rengınrn ve etnık kokenın dışında DNAdan fiziksel ozellıkler hakkında bılgı edınmek çok karmaşık bır konudur Yıne de FSS yuz ozellıkleıı konusunda DNA analızlennın yararlı olacagı ınancını korumaktadu Bu konuda Unıveısıty College London ıle ışbırlığı yapan FSS 600 gonullunun yuz harıtasını çıkarttı Bu verılerden yaraıldnan bılım adamları yuzu burun ve çene şek h gıbı belırgm ozellıklerıne gore bolgelere ayııdı ve bunlarla DNA dızesı aıasmda bır JA'dan etnik kökenin .piti Ingılterede FSS, etnık koken konusun çok buyuk ılerlemeler kaydettı Bılım mlan başlangıç noktası oldiak Ulusal \ Ventabanı'nı kullan cu vereblllr. Ancak bu testler yüzde yüz doğru bllgl vermez. örneğln suçlu kafasını kazıtmif olablllr, kel olablllr ya da saçlan 802/9