Katalog

Zümrütten Akhler Nöroradyoloji' Nobel"i Mehmet Koçak'a verildi Comelius C. Dyke ödülü, bu yıl, felç, beyin tümörü gibi hastalıkların tedavisinde önemli bir adım olabilecek beyin sinir haritası Burcu Cöknar oluşumuyla ilgili eynın harıtasını çı karmak ıçın kulldnı bir çalışması lan fonksıyonel için Dr. Mehmet MKI'dd yenı bir yontem ge lıştırıldı Yenı yontem fonkKoçak' a verildi. sıyonel MRl ıçın gereklı aktıf A.M. Celal Şengör Bilim insanı Anıt Kobir'e niçin gider? Ak Parti Başkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan 'AnıtKabir'e giden oğretim üyelerinin bir ölüden medet umduklannı' dile getirmiş (Cumhuriyet, 79. yıl, 27994 sayı, 30 Mayıs 2002 Mayıs, s 1 ve 4). Kendısi AnıtKabir ziyareti ıle türbe ziyaretini herhalde benzeterek bunu söylemiş. Oğretim uyeleri AnıtKabir'e niçin gıderler, bilemem, ama bir bilim insanı niçin gider tahmin edebiliyorum. En azından kendimin ne duşüncelerle sık sık AnıtKabir'e gıttiğimi, Ankara'ya gotürebildiğim misafırlerimi de goturdüğümü burada kayda geçirmek isterim. Bilim, canlının canlı özelliği bittiği andan itibaren ayrışarak büyük ölçüde karbona donuştuğünü söyler. Bu insanı insan yapan en onemlı özellik olan akıl faaliyetinin de olumle birlikte durması anlamına gelir. Ölen insandan geriye, vücudunun ayrışma sonucu dönüştüğü maddelerden ve yaşarken meydana getirebildiği eserlerden ve düşunce kmntılanndan başka hiçbir şey kalmaz. Olünün kalıntılarının bulunduğu yeri ziyaret, bir açıdan ayrışma sonucu oluşan madde parçacıklannı ziyaret demektir. Ancak bir diğer açıdan, ziyaretçi, ziyareti esnasında ölünün yaşarken yaptıklanna odaklanır. Aile mezarlıklannı ziyaretin en önemli nedeni budur. Inançlı kişi, dualannın ölünün var olduğuna inandığı ruhuna nereden edilirse edilsin ulaşacağına inanır. Ama tâ mezara kadargitmek, ölünün anısına odaklanmak için gerekli görülür. Mezar başında Ataturk, bir fâni olmaduadan çok olunun yaşarken nın dışında, milletimiyaptıkları düşünceleri doldurur. zin toplu akıl yeteneMezar başında dokulen yaşlar, ğinin, becerilerinin, anılan dolduran kişinin artık aramıza dönerek bızlerle birlikte sağduyusunun semboo anılan tazelemesinin mümkün lüdür. Herşeyimizi yiolmadığı bilincinin verdıği çaresizliğin ifadesidirler. tirdiğimiz bir anda elAtaturk'u ziyaretin bir nede kalan tek güç olan deni, hiç kuşkusuz, onun anısına akılla, Ataturk, Türk odaklanmak arzusudur. Ancak bu yalnızca kişisel ziyaretlerin milletine yitirdiklerini nedeni olabılır. Grup halinde, geri aldırmıştır. hele bir kurumu temsilen, AnıtKabir'e gıdip Ataturk'ün hâtırasına teksif olmak mumkun değildir, zira her kişi kendi kafasında onun hakkında değişik anılar, bilgiler taşır. Pekı grup halinde, hele bilim adamlanmızın Akademi'yi, TUBlTAK'ı temsilen yaptıkları AnıtKabir ziyaretlerı anlamsız mıdır? Kanımca aslında en anlamlı olanlar bu ziyaretlerdir. Çunku, Ataturk, bir fâni olmanın dışında, milletimizın toplu akıl yeteneğinin, becerilerinin, sağduyusunun sembolüdür. Herşeyimizi ve herşeyımızi yıtırdiğimiz bir anda elde kalan tek guç olan akılla, Ataturk, Turk milletine yitirdiklerini geri aldırmıştır. O, ulusuna, ulusun kendı varlığından, kendi akıl, bilgi ve becerılerı dışında hiçbir güvencesi olmadığını anlatmış, bunlara dayanarak, icab ederse tum dünyaya kafa tutabileceklerini soylemiştır. Kendı ılkel kültur çevresinin dışına ulusunu taşımış, ona yüksek bir uygarlığın nımetlerine uzanma imkânlarını vermiş, o medenıyetın yalnızca kullanıası değil, yaratıası da olacağını mujdelemiştir. Ulusuna hiçbir dogmaya, hiçbir doktrine, hiçbir değişmez ilkeye bağlanmamasını oğütlemiş, karşısına çıkan her sorunu, sorunun ozelliklerıni ıyı oğrenerek, akıl ve bilgiyle çözmesini sağlık vermiştir. Kendisi de ulusuna "miras olarak hiçbir ayet, hiçbir dogma, hiçbir donmuş ve kalıplaşmış kural" bırakmamış, manevi mirasının "bilim ve akıldan ibaret" olduğunu söylmiştir. Işte AnıtKabir ziyaretlerinde karşısına gıdılen, onünde saygı duruşunda bulunulan, Türk ulusunun, Ataturk'ün fâni kişiliğinde en guzel ıfadesini bulmuş olan akıl ve bilgı zenginliğidir. Ataturk 'ün şahsında kendisine teşekkür edilen, bağlılık sözu verilen, bize yetiştiren, yücelten, kollayan, ulusumuzun akıl ve bilgi zenginliğidir. Oraya her giden bilim insanı, o zenginliğin artırılması için çabalayan bir kişidir. O zenginlik, yalnızca ulus olarak bizim en kıymetli hazinemiz değil, insan toplumuna yaptığımız en buyuk katkıdır da. Bunun sembolüne saygı duymak da en doğal hakkımızdırl 795/5 B hareketlerı yapamayan beyin tumoru ya da ınfarktı olan hastalarda kullanılabılecek Bu sayede aktıf haıeketleı ı yapdmayacak durumda olan haa taların da "homunculus" adı verılen motor korteks harıtalaıı belırlenebılecek 1995den boıı ABD'de yaşayan Dr "Mehmet Koçdk motor korteksın pasıf ve izometrık hareketlerle de goruntulenebüeceğını gosteren bu çalışmasıyla tam adı "Cornelius G Dyke Award foı Excellence ın Neuroradıology" oldn odule layık goruldu Geçen yıl hıçbır ça lışmanın layık gorulmemesı nedenıyle verıl meyen odul bu yıl ılk kez ABD vatandaşı olmayan bırıne verildi Dr Koçak' ın altprnatıfını sundu^u fonksıyonel MRI dunyadd çeşıtlı merkezlerde uy gulcinan bir yontem Bu tur MRI'da, hastddan elını kıpırdatması gıbı aktıf hareketler yapması ıstenıyor ve boylere beyınde bu hareketı kontrol eden merkezın goıuntulenmesı sağlanıyor Ancak, hastd bu hareketlerı yapamayacak du rumdaıse motoı korteksın hdrıtdsını çı karmak murrıkun olmuyor Dr Koçak ıse odule layık gonüen çalışnidsındd motor korteksın fonksıyonel hdrıtdsınm pasıt hareketlerle de goıuııtulenebılecegmı auyluyor ve eklıyor "Benım çalışmalarım, klmik uyguldmaldra yonelık, ve tatmm olunan nokta da burada başhyor Ornegın; has tdrıın beynındekı onemlı bıı haıeket ya da konuşma meıkezınde tumor bulunu yor ve beyin ceridhı, bunu opeidsyon ıle çıkarmak ıstı yor Cerrah, benım ona su nacagım hdrı tayla bu tumoru hastaya zarar vermeden, hangı sınırlarla kesecegı konusunda bılgılendırılmış oluyor Pekıyı eger bu hasta kendmden ıstenenlerı yapamayacak kadar guçsuz ya da kornada ıse ne olacak'1 Işte bu noktada, pasıf hareketlerle goıuntuleme yontemını sunuyoIUZ Bu yontemde hastanın beyin haritası dktıf hareketlerle oluştuıuldiı hdiıtdlarla aynı sonuç ları verıyor" Mehmet Koçak, aidstuıridldrını yedı yıl dır VVısconsın Eyaletı'ndekı bagımsız ve ozel bir tıp kuı umu olan Medıcal College of VVısconsın ve ona baglı olan FYoedtert Hastanesı Radyolojı Departmanı ndd surduruyor Teknolojık olarak oldukça ılerı bir durumda olan bu departman, çok ıyı bıı andtomık goruntuleme sıstemı olan MRI'ı bir adım oteye alarak fonksıyonel MRl uygulanidktd Fonksiyonel MRl Fonksıyunel MRI son yıllarda beynın ha rıtasının çıkarüması ıçın Proedtert Hastanesı'nde oldugu gibı Avrupada ve Uzak Dnguda sdyılı merkezlerde de kullanıldn bıı teknık Bu teknıkte hdstd mdkınenın ıçındeyken ondan pdrmdkldnnı oynatması gıbı kuçuk haıeketler yapması istenıyoı ve bu fonksıyonun beyınde kontrol edüdıgı merkez saptanıyor Orneğı genışletmek de mumkun Hastdya muzık dınletıp beynın bu muzığe nasıl ve nerede reaksiyon verdıgı goııüebılıyor ya da hastaddn sessız oldrdk bir kdvram duşunmesı ıstenıp beyin harıtasında bunu nerede yaptığı belırlenebılıyor Dr Koçak araştırmasını bu oncekı yorıtemden ayıran noktayı şoyle tanınılıyor "Ben, el ucundan ayak ucuna kadaı uzdnan motoı korteks hdrıtdsını sadece aktıf hare ketle degü, ıhtıyaca ya da hastalıga gore bubırınm yerıne kullanıldbılecek uç farklı yontemle oluşturdum Bu UÇ farklı yontemden, pasıf ve ızometıık hdreketlerle goruntuleme sıstemını, beyin tumorlu hastalar ıle vaskuler malformasyoıilu hdatdlaıdd uyguladım başdrüı sonuçlaı dldım" Son yıllarda motoı korteksın fonksıyonel lıaııtdsının oluşturulmasına yonelık çalışmalar yogunlaşmış duıumda Dr Koçak şırndı, yeru yontemının beyin ınfarktına baglı felç olan hastalaı uzerınde uygulanrrıası yonunde çdlışmdlannı surduruyor ve yon temının bundan sonıakı tedavı şekıllerınde etkın rol oyndmasını bekledıgını soyluyor Onumuzdeh yıllaıda bu çalısmanın uygulama alanınm dalid dd genışleyeceğı ve norodejen eratıf hastalıkları da kapsayacdgı belırtılıyor