Katalog

Denizanası genli domuzlar Ingütere'de. tıbbi ve tanmsal araştırmalar için hayvanların genetik yapüarının değı.ştınlmesine ilişkin düzenle Sınırlann ötesini görmek Işık mıkroskobu. ıııeıceğmden geçen ışığın dalga boyutunun yansmdan daha kuçuk uesneleri gosteremez Bu nedenle, nptık mıkroskoplar, söz gehnü, bir hücrenin çekirdek yapısıyla ilgüi aynntılan bulanık bir biçim de gösterırler Araştırmacılar nanometre boyutundakı bu tur yapılan x ışını, ya da elektronık nvkroskoplar yardunıyla görebilseler de, heı ıki aygıt canlının öldürülmo sini gerektırir Rılım insanlan şimdı "ortakodaklı ınıkroskobikaraştırma" adı verılen opükbır yontemle, çözünürlüğunun en az 10 kat arünlabüeceğını gösterdı. Sıradan bu ortak odakh mıkroskopta ışmımb bir ornekmcelendh ğinde. bir mercek lazer ışığını orneğın içindeki küçük bir noktaya odaklar. Daha sonra bu ışık yenıden mercekten geçerek bir algıca (detektör) ulaşır Merceğm onundekı örnek yermden oynahldıkça, kırılma sınırmdan bıraz daha iyi bir çözünurlüğe salup uç boyuthı bir görüntüsü elde edılır. Max Planck Biyoüziksel Kimya Enstıtüsü üzıkçılerinden Stefan Hell ve Marcus Dyba ışmımlı noktayı çarpıcı bir bıçimde kıiçülterek bu yontemde belli bir gelışme sağladılar Yöntemlerinin ışe yaradığuu kanıtlamak amacıyla, Dyba ve Hell 30 nanometre kalınlığmdakı bir bakterı zarmm iotoğrahnı çektıler Iki hz±çmın gelışürdığı yöntem bugüne dek ulaşüan en yüksek çözünürlüğe sahıp. Yanardağlar ve iklim lklim oı nuklemeleı ı yapanlann kafalannı en çok kurcalayan soru, harıgı mıktaıda su bu harınm karbon dioksitten kaynaklanan küresel ısınmayı daha da kötu etkıleyecegidir "Science" dergısinin 26 Nisan sayısında araştırmacılar Fılipinler'deki Pınatubo yanardagının 1991 yüında patlamasıyla bu soıuya bir ölçüde yanıt getirildiğini belırtıyorlar.Pınatubo yanardagı patla dıgında, araştırmacılar su buhan ve sıcaklıklarda meydana gelen degışımlerı ızleme olanağını elde ettiler. Bu dogal deneyın sonucunda, gecık melı olsa da, patlamadan kaynaklanan sülfat parçacıklannın dunyayı sogutruğu göriıldu. Soguk hava daha az miktarda su içerdıgınden, patlamanın ardmdan havakürede bir kururna meydana geldi Bu kuruma gerçekte ters yönde bir sera etkısiydı. Soden ve ekıbı ornegin ortalama küresel sogumayla ilgüi kestirımlerde başanya ulaştığına tanık oldu. Gelgelelım, ornekten su buhanyla ilgüi verüer çıkartüdıgında küresel sogumarun daha ılımlı olacagı ongörüldü. •»•v.'. Denizanası genlerl aktarılan domuzların parlak, san ve uzun burunlan oldu. melere sıkı denetimden vazgeçilince, ülkede yapısı do ğiştirümış hayvanlann sayısı da artmaya başladı Genetik çalışmalan izleyen "GenevvatchGenetik gozlem" adlı gi'up, bu karar sonrasuıda, Ingüterede genetik yapısı degiştirüen hayvan sayısının, yuzde 20 artarak yılda 700 bine çıkabileceğini açıkladı. Ingüterede şimdiden çok fazla sayıda genetik değişikliğe ugramış çiftlik hayvaıu vaı. Bu hayvanlardan birı de Belçikalı Mavi inek. "Çift kaslı" olan bu iri kıyım hayvan, normal dogum yaparken bile zorlanıyor. Insanlara nakledüecek organlar elde etmek için bilirrı adamlan, domuzlara denizanası genleıi yerleştirdi, Ortaya çıkan ve "ucube"ye benzeyen hayvanın, parlak sarı renkte uzun bir burnu vardı. tsraüli genetik uzmanlan yarattıklan, pernbe, tuysüz, kırmızı horozu geçen hafta taruttüar. Horoz, güneşte yanabilecegi veya soguktan donabılecegı endişesiyle dışarı çıkamıyor, ancak yenı hayvanın, tarım fabrikalan için çok uygun oldugu belirtiliyor. Genetik yapısı degistirümis hayvanlann deneylerde kullanılması ve klorüanması, geçtıgımiz on ydda yüzde 800 oranmda artarken, Ingütere'de, 2000 yüında 582 birı hayvan genetik degişıküge ugratüdı. (BE) j Dinozorlann kaderini hep göktaşı belirledi Buyuk astnroit çarpmalannm dınozorlan olumsuz etkılediğı bilinir. Ne de olsa, 65 mılyon yıl önce yeryüzüne çarpan büyük bir asreoit, ya da kuyrukluyıldız, bu dev sürüngenlerm saltanaüna son verdi. Gelgelelinı. bir grup araştırmacı şimdi dinozorlann son altm dönemlerını 200 mılyon yıl önce, yine bir çarpma sonucunda yaşadıklannı öne sürüyor Alaska Umversıtesı palınoloji (tortul katmanlarda bulunan çıçek tozu kalmülarınm tanımlanması ve sayılrnası esasma da yanan paleontolojı bilinv) ıızmanı Sarah Fovrell ve LamontDoherty, Yeryiizü Güzlemevi ycıbılımcilerinden Paul Olsen, 90'lann başmda Pcnnsylvanıa'nın gimeydoğusunda, top idk yerle bir olduğunda orlahğı saran, eğreltiotu sporlanyla dolup taşan bir kayalık katmanma tanık oldu. Fowell ve Olsen 200 mılyon yıl önce yaşanan Tnas/Jura donemınde okıştuklan sanılan bu losıllerın bu göktaşı çarpmasınm kanıtlan olabılcceğıne dıkkat çektı. Ulseıı, Fowell ve arkadaşlan, "Science" dergismin 17 Mayıs sayısında, eğreltiotu sporlannm oldugu aynı kaya kaünaıunm yüksek düzeylerde ırıdyum ıçerdığme dıkkat çekıyor Irıdyum yeryüzünde cnder bulunan, ancak asteroıtlerde yoğım gönılen bir element olarak bılmıyor. 200 mılyon yıl onca ilginç bir şeyin yaşandığma parmak basan ve eğreltıotuna ırıdyum kanştıgmda dmozorlara neler olduğunu merak eden Olsen ve arkadaşlan, o donemde Pangea sü per anakarası olan alanı ortasmdan kesen bir dızı gölden ayak ızı omekleri topladı Eskı göl havzalarmdan toplanan 10 bıni aşkın ayak ızinı karşılaşüıan araştuınacılar ' 'dmozor dışmdakı canh türleımın yok olmaya yüz tuttuğuna'', 20 bın yıldan daha kısa bırsüre ıçmde dmozor türlerinm %20den %50'ye hrladığma tanık oldular. Dahası, aynı dönemde etçıl dinozorlann ağırlıklannm ıkı katma çıktığı da belirtiliyor Tanm ilaçları kurbağaları dişi yapıyor Bilım insanları on yılı aşkın bir süredir ikiyaşamlıların gizemli bir bıçimde yok olmalarıru dehşetle izliyorlar, Hem suda, hem karada yaşayabüen bu canlüaım kımi tuıleıi şimdiden yok olmuş durumda. Kimilerine göre bu durum bocek oldürücu ilaçlardan kaynaklanıyor. A.B.D'de en yaygın kullanılan tanm ilacı "atrazine" Her yıl yaklaşık 27 rnilyon küo atrazine kullanümakla toksikol o g l ar soz konusu ilacın pek de zararlı ol Timsahın kurnazlığının nedeni anlaşıldı Bedenlennın yaıısı kaıanlık batakhga batınış uzanıılarken, tımsahları yuzerı bir agaç govdesinden ayırt etmek neredeyse olanaksızdır Gelgelelım, uçan bir kuş, ya da susuzlugunu gidermeye çalışan bir geyık suyun yuzeyını bulandırmaya gorsun, bu korkunç yaıatıklar anında saldırıya geçip dışlerini duşmarüanna geçiriverır. Yeni bir araştırma, avlanmada timsahların, ilk kez dinozorlar döneminde evrilen, tumden farklı bir duyusal sıstemden yararlandıklarıru ortaya koyuyor. Bu sistemin puf noktasını, timsahların çenesini sakal gıbi çevreleyen, "kubbe bıçirnindeki basınç alıcılan" oluşturuyor Bu alıcıların ışlevını mcrak ftden Maryland Universıtesi arasturııacılanndan Daphne Soares Amerika'ya özgü timsahların son derece onemli bir duyusal sisteme sahip olduk laruıı gordu. Alıcılan beyne bac^layarı sinir, hayvanın kafatasındakı turn oteki sinirlerden daha buyuk oldugu gıbı. beyrıın bu bolgesı de ozellikle iyı geüşmişti Fosilleri araştıran Soares alıcüarın ük kez, yaklaşık 200 mılyon yıl once, yarı suda yaşar timsahlarda ortaya çıktığma tanık oldu. Karada yaşayan on eskı tımsahlar, surekü suda yaşayan türleri ve tüm çagdaş keı tenkeleler bu alıcılardan yoksun Soylan Tükenmeye Yuz Tutmus Turler İçin Ureme Merkezı'nden Valentine Lance bu durumun ruzgârlı havada neden ortalıkta hiç timsaha rastlanmadıgını açıkladığını, çırpıntüı suyun timsahın duşnidimı yeıini belirleme yetenegrnı körelttigini dile getiriyor. •ı madıgırıa, yalnızca aşın dozlardn kıılldiuldığmda olum suz etkiler yaratabilecegine inanıyorlardı Araştırmacılar üacın ıkıyaşdmlı canlının açıkça en duyarlı bolgesı olan hormon sistemi üzermdeki etkisini inceledı. Atrazın düzeyinin 0,1 ya da daha yüksek olması durumunda hayvanlann %1620 kadarında hem erbezi hem yumurtalıgın gelisügine tanık oldu. Atrazinin 2S birinıe ukş ması durumunda erıskin erkek kurbagalarda testosteron düzeylerınin 10 kat düşerek, dişilerdekı duzeye ırı dıgi gorüldü, Amerikan Çevre Koruma Örgutü'nün gıı venli içme suları için belirledigi atrazın miktan bir milyarda 3 birim olmasına karşın, Kuzey Amerika'nın orta kesimlerınde bu duzeyin zaman zaman da 20 bırırnin üzerine çıktığı belirtiliyor, Atrazın kuUanımı çogu Avrupa ülkesinde yasaklanmış durumda. (Science Online) 795/4