Katalog

FEN yarışmalarında "Bilimde hızlı yükselişe başansız durum eleştiri" üzerine S onuçlan dunyada onerrıh yanküar yapan Turkıyede pek fazla büınmeyen bır projemn so nuçjarı uzerınde durmak IÎ> tıyorum Yanm mılyonu aşan bır ogrencı kutlesı uzerm dekı aıaştırmalar üe uğra şan bu proje Uçuııcu Ulus lararası Matematık ve Büım Pıojesı (MBP) adını taşıyor Bu projeye 41 ulke katüdı 1995yüındaılkveortaoğretımm dort sekız ve 12 sınıf ogrencüerı u?ennde yapüan smav sonuçlannı degerlenduen raporlar ha zırlandı (1) Aynı proje (MBP) kapsaınında dort yıl sonra 1999 yüında yapüaıı smav sonuçlan ıse 2000 yüında yayımlandı (2) Bu ıkmcı sınava 38 ulkenın katüdıqı büdı rılıyoı Çızelgede bu sınavda (ılkogıetım son sınıf) yer alan 22 ulkeıuıı sekızmcı sınıf ogren cılen ıçm yapüaıı smav sonuçları verürruştır Türk öğrenciler, matematik ve fen bİIİmlerİnde dünya ortalamasının altında... MEB bunun nedenlerinİ açıklamalı... Sıngapur [ayvan Guney Kore japonya gıbı Dogu Asya ulkeleı ımn en yuksek puanla n topladıklan ABD ve lngütere gıbı zengm ul kelerın çızelgenm oıtalarmda yer aldıklan goruluyor Turkıye nm yen ıse çızelgenm son larmda ortalamanın bır haylı altmda bulunuyor Turkıyede okullaşma ve egıümın uzun bır toııhı var Cumhurıyet donemınde memleketımızde bır egıtun seferberhgı atmosferınm yerleştıgı eğıtıme buyuk onem verıldıgı büınıyoı Cumhunyetm ük yülanndan ben ogretım ve eğıtım kad rolarının her aşamasında çalışan meslekdaşlanmız uygar ulkelerın ogretım sıstemlennı mceledüer Çeşıtlı goruşlerı ırdeledüer ve degısık yontenüerı denedüeı Sekız yü kesmtısız ogretım yasasınm kabul edüıp uygulamaya konulmasından sonra yuzyılın sonunda gozlenen bu olumsu7 sonu cun uzerınde dur ulmalıdır 19bO lı yülaıda Ankara Uraversıtesı üe Orta Doğu Tek nık Unıversıtesı ogretım uyelerınden oluşan bır gtup Ankara Fen Lisesi prograrrüaııru ha zırladı Bu çalışmalarda ükokullardan başlayarak ogıetımm butun evıelermdekı program ve materyal gelışmelerı mcelerup degerlen dırüdı Matematik fızık kmıya ve bıyolojı deıs laboratuvar tataplan ve yardımcı kıtap lar hazırlandı Bu programda ders verecek ogretmenlcr eğıtüdı Lıse ogretmenlerınm "Fen Lisesi Projesi" çerçpvesmde yetıştı rümeleıı üe ügüı olarak yaz aylarmda yurutu len çalışmalar yülarca surduruldu 1970 lı yü lara gelındıgınde 180 lıse bu progrumlan uy gıüadı doha sonra bu çalışmalar butun yurda yayüdı Fen ve matematık ders kıtabı laboıa tuvar ve yardımcı kıtap materyalı çagdaş du zeylere yukseltüdı Çeşıtlı ulkelerde başarı ve başansızlık durumlan taıtışüırken ortaya çıkan bazı goruşlerı sapta nıakta yarar var Teknolojmın fazla bu anlam taşımadıgı goruluyor Hesdp makmesı kullanmanm bu etkısı olmadıgı gıbı bügısayarla rın da onemlı bu pedagojık araç olmadıkldrı anlaşüıyor 1999 yümda ükogretım okullan nm son sınıflarmda okuyan ogrencüenn matematik VP fen bıluıüe rınde bu çızelgeye yansıyan başa rısız dururrüan buyuk bır kotum seılık kaynagıdır Milli Eğitim Bakanlığı bu ba^ansızlıgın ne denlemıı halka açıklamalıdır Pıogramların yenıden duzenlen mesı VP ogıttmen yptıstır ümesı konubunda bır takvını duzenlen melıdır Halk da çocuklarırım saçrna televızyon prograrnlatı koışısmda vakıt geçıımesmı onlemek ıçm gayıet gootermelıdır Kaynaklar (1) buenre Vol 274 V Kasım 1996 s 1296 (2) Scıenre Vol 290 8 Aı üılc 7000 s 1866 9 Maıt2002 tanhh CBTte yayınlanan Büım de hızlı yukselış e bazı eleştı rüeı başlıklı makale uzenne 1) Yazıda Sayın Prof Dr Mustafa II han ve Prof Dr Şevket Ruacan 2000 ve 2001 yümda kullandıgım rakamlarm bır bırlerıru tutmadıgını ıddıa etmektedır Bu dogruduı Ancak yazarların kendüerı ta rama yapmadıklarından ve sonuçları baş kalanndan aldıklanndan WEB of Scıence verı tabarunda taramanın nasü yapüdıgı hakkmda bügüerınm olmadıgı kanaatını taşımaktayım Çunku 2000 yümda yapmıs oldugum taramada her turlu yaym (büımsel makale edıtore mektup bıyografi duzelt me v s ) taraması yapmıştım 2001 yümda kı çalışmamda ıse yalnız büımsel makale len taradım Çunku bunlaı daha gerçekçı rakamlan veımektedır 2001 yümda yap mış oldugum çaüşmada makale sayüarını 2000 yüı üe kıyasladıgım ıçm gerek ulke ler ve gerekse umversıteler ıçm 2000 yüın da yayınlanan makale sayüannı yenıden taradım Bu nedenle 2000 yılmda yayınla mış oldugum rakamlar (her turlu yaym) üe 2001 yümda 2000 ıçm verdıgım rakamlar (yanlız büımsel makale) farklıdır Her ıkı makalede de açık olarak neyı taradığım behrtümıştır 2) Ulkelerın sıralamasma gelınce Ben üa noktada hata yapmışım Bırmcı nokta Meksıkayı taraıken Amerıka Bırleşık Devleüermde bulunan New Mexıco eyaletı de Meksıka altmda tarandıgından Meksıka nm yaym sayısı Tuıhyeden fazla çıkmıştır Ikmcı nokta ıse lngütere yı taraı ken Scotland ve VVales tarama dışında kalmıştır Ancak büımsel makale sayısmda Japonya lngütere nm gene onunde yeı al maktadu" Bu üa nokta ıçm okuyuculardan ozur düerım Tuıkıye nm Dunya sualaması tarüşılırken lngütere nm mı yoksa Japon yanm mı ıkmcı sırada olması bızlen çok fazla ügüendıımıyoı Ayın.a Saym Prol Dr Mustafa Ilhan ve Prof Dr Şevket Ruacan degerlen TU BlTAK ve YOK ıçm tarama yapan Saym Doç Dr Serhat Çakıı dan aldıMarını büdıı mekteduleı TUBİ1AK ULAKBIMın WEB sayfasına (http //wwwulakbım govtr/seı vısler/yaymveatıftarama/sıralama) baküdı gı ?aman onlaım çok cıddı hatalaı yaptık laıı ortaya çıkmaktadıı Ornegın TUBİ TAKULAKBIM m WFB sayfasmda 2001 yı lmda Fransa 4567 yayınla 32 sırada yeı alı yor Halbukı Fransa Dunyada en ust sıra larda (4 veya 5 Sua) bulımuyoı Ayrıca Umversıteler kısmmda 2001 yümda yaym sayısını 22 den 68 e çıkaran Mersm Unıver sıtesı (Artış % 209) ULAKBIM WFB sayfa smda 0 yayınla son sıralarda bulunmakta 3) lUBlTAK m yapmış oldugu sııala mada da Turkıyp nm yen 2001 yümda de gışmemıstu Asü uzermde durulması ge reken nokta budur 4) TUBİTAK ın etık kurulunun bır yaptınm gucu yoktuı cumlesmdekı mak sadım Bu Unıversıtede meydana gelen etık dışı bu davranışta TUBİTAK ın muda hale etmesınm soz konusu olmadıgmı vuı gulamak ıstedun Bu konu yanlış aıüaşü mıştır Flbettekı TUBİTAK kendı bunyesm de olan etüc dışı davraruşlaıda bır yaptınm gucu vardır Prof Dr Metın Balcı Bazı Ulkelerin Sınav Sonuçlan Ulke Başarı 604 Smgapur b87 Guney Kore Tayvan 585 [aponya 579 Hollanda 540 Macarıstan 532 Kanada 531 Rusya b26 Avustralya 525 Fınlandıya 520 Bulgarıstan 511 Bulgarıstan 511 ABD 502 496 lngütere Yenı Zelanda 491 482 Lıtvanya 479 Italya Romanya 472 467 Tayland 466 Israıl Tunus 448 Türkiye 429 Urdun 4?8 Iran 422 Indonezya 403 Şuı 392 Fılıpınler 345 Guney Afrıka 275 Uluslararası Ort. 487 784/12 Matematik Ort Başarı Fen Bilimleri Ort Ulke 569 568 552 550 549 545 540 530 538 535 533 529 518 515 510 493 488 482 472 468 450 448 435 433 430 420 345 243 488 Lisans dersleri İngilizce verilmeli mi? Tayvan Sıngapur Macarıstan Japonya Guney Kore Hollanda Avustralya Çek Cumhur Ingıltere Fınlandıya Kanada Rusya Bulgarıstan ABD Yenı Zelanda Italya Lıtvanya Tayland Romanya ısraıl Urdun Iran Indonezya Türkiye Tunus Şüı Füıpınler Guney Afrıka Uluslaıarası Ort. Y abancı dü ogretımı çağdaşlaşmayı temel dunya goruşu olarak benım bemış Turkıyemızm egıüm ogretım sıstemmde tartısüan en onemlı konularm dan bırısı Ancak tartışma asü eksenınden saptrrüarak Salt yabancı dü üe egıtını mı yabancı dü ogretımı mı' ıküemme mdır gendı Bınncı yaklaşım daha çok somurge ulkelerınde ve Kanada gıbı çok dülı ulke lerde gorulen uygulama olduğu soylen mektedır Dü ulublaşmanm temel oğelerınden bırıdu' yabancı dü üe eğıüm uzun donem de ııluslaşmaya engel oluşturabüır Unı versıte çagdaş yera bügüerm yorumlana rak aktanldığı ve bunun yanında ogretun uyelermm buyuk bır venmlüık ve uretken lıkle bılgı uıettüden oıtam olmalıdu" Og retım uyelığı bıhmsellıCıın yanı srra derm kulturlu ve toplumsal yonu üe guçlu ınsan olmaktu Ogretım uyesmm performansı sadece yaym ve sıtasyon sayısı üe deöjer lendırüırse ve dıger alanlara objektıf olçut ler getırümezse değerlendume yapüma yan alanlarda çalışma motıvasyonu ve ka hte kaçrnümaz olarak duşer lyı eğıtüme mış ogrencüer toplumun gelecegmı olum suz etküeyebüır dığer taraftan kamu hız metmden toplumsal problemlere çozum uretmekten kopuk büımsel araştırmalar da kısıüı kaynaklarunızm ısranna yola açabüır Sonuç: Yabancı dü üe lisans dersle n verümesı üe herhangı bu bolume alına cak ya da bolumu tercıh edecek oöjrencı grubunun daha nıteükü oluşması bır yıl gı bı kısa sureb olarak yabancı ulkelerden ogrencı gelmesı ve bolumden yurtdışına aynı sure üe oğrencı gonderümesı gıbı ya rarlar saglanabüu Burüarın gerçekleştırü mesınm büe verımlı bır lisans ogıetımını gerçeklpştırme ve belulı kalıteyı yakalamaya yetmeyecegı daha bır çok altyapı ve yaıdımn hızmet unsurunun gereklı olara gı açıktır Bügı kalıcı degüdu değışkendır Bü gıyı ureten toplum olmak ovunulecek bu olgudur Bunu saojlayamıyorsak yabancı dü oCrıetmmıı kalıteh gerçekleştmp uretü mış bügıye ulaşmak ve bunu toplumçal ya rara donusturmek daha akılcı bır yoldur Yabancı dü üe eğıtım ogretun yerıne nıte lıklı yabancı dü ogretımı yolunun seçümesı uzun donemde ulus olarak Turlaye mıze gerçek arüamda değer kazandırabılır Prof Dr Ing Ahmet Car Prof Dr Bahattm Baysal Turlaye Büımler Akademısı