Katalog

Duygu yüklü makineler Bilgisayarmızm duygulannıza tepki göstermesini ister miydiniz? Duyarlı bilgisayarlar tam da bunu hatta daha fazlasını yapabiliyorlar orunuse bakıürsa bilgisayarlar genşıp daha karma şık bır yapıya sahıp oldukça, bızlenden daha çok zaman ayırmamızı ve daha çok ozen gostermemızı beklıyorlar Sozgelımı evırruzın gozdelen Tamagotchı elekt ronık aygıüan bızlerden yogun bır ügı ve sevgı bekbyorlar ve bu dgıden yoksun kaldıklarında "oluyorlar" Sony'nm yenı robot kopegı, AIDO sahıbının kuyruk sallamasından tutun da gozlerındeh pırütıya dek uzanan (kırrrazı ofkeyı yeşü ıse mutlulugun bır gostergesı sayılıyor) bcdea dill ve mfizik tınılanndan oluşan bır dızı ıletıyı kavramasını gerektrıyor Gelışmış konuşmadanmetne yazüımlar bıle uygun bır bıçımde çalışnrüması ıçın, kullarucının bır saau aşkın bır ' egıumden' geçmesını gerektınyor lyı de bilgisayarlar bızden ılgı beklemek yerıne aca7 ba bızlere ügı gostermeyı ne zaman ogrenecekler Massachusetts Teknolojı Enstıtusu Kıtle Iletışım Labo ratuvarı ndakı Duyarlı Hesaplama grubundan Roaalind Pieazd ve meslektaşlan bu ışle uğraşıyor Duyarlı hesaplama bılgısayarlara tanıma tepkı verme ve kımı zaman ınsanca duygular sergüeme gıbı yeülerın kazandınlmasıru ıçerıyor Araşürma ınsan dogasının kavranması temelıne dayanıyor Duygular ınsanoglunu devınıme geçıren temel yonergeler olduguna gore ınsanlarla üetışım kurabılmek ıçın oncelıkle onların ruh durumlannı hoşlandüdarı ve hoşlanmadıklan şeylen ve kışılık yapılannı bılmekte yarar var Gelgelelım bugune dek karşüaşügımız bilgisayarlar bu tur duygusal bır zekâdan korkunç olçude yoksundurlar Bu yuzden makınelerde bır şeyler ters gıttıgınde ya da beklenmedık bır davranıs sergıledıklerınde çoğu kullanıcı oike ye kapüırdı Pıcard, "Insanlar arasındakı üetışımde duygular buyuk bır onem taşıdıgına gore ınsanlarla bilgisayarlar arasındakı ıleüşım açısından da bunun buyuk bır onem taşıdıgı soylenebılır Bilgisayarlar duygulan tanıyıp onları dışa vurabüdıklerınde büışım dunyasında çok onemlı bır atüım gerçekleşmış olacak," dıyor G sı bır davranıs bıçımı sergıleyecek, kullanıcının yaşadıgı duygulara ortak olup ona yol gosterecek yenı bır yazılım gelıştırıyor Bügısayar soz gehmı, herhangı bır bozulma durumun da, anında ortaya çıkacak pencerelerle çöcttmler onerecek Çok cıddı bır yanlış soz konusu oldugunda, bıl gısayar kullanıadan ozur bıle dıleceyecek lyı, hoş da bır bügısayar kulla nıcısının neşelı ya da mutsuz oldugunu nasü anlayabüır? Tıpkı ınsarüann arüadıklan gıbı Bakarak ve dınleyerek Duyarlı bügısayar elektronüc du yularla donatümışlardır Vıdeokame ralan bedenın devmımlerını ve yuz ıfadelerını ızleyebüdığı gıbı konuşmayı tanıyıcı aygıtlar ses tonunu ve vurgulamaları bıyoalıcüardan oluşan bır ağ da, nabız solunum ve den üetkerüıgı gıbı kımı fizyolojık smyallen algüayabüıyor Fızyolojık sınyaller bıreyın duygusal durumunu gozler onune seren en saglıklı gostergeler olarak büınıyor Gözbebeğinin açüması tıpkı w»ı»»ı« hızlanması gıbı uyarüma ve ügının açık bır gostergesı sayüıyor Kısık aea tonu bıtkınük ve moral çokuntusunun belırüsı sayüırken omuzlann çökmeıi mutsuzlugu yansıüyor Bıyoalıcı agı sayesmde kullanıcısıyla sureklı ' üetışım ıçınde olan" bügısayar bu bügüen toplayıp kifinin ruh durnmnnu kavrayabüıyor Kullarucısından, bellı seçımlerı üklayarak, sureklı olarak kendısıne bügı yuklemesını ıstemek yerıne duyarlı bügısayarlar kullanıcılannı gozlemek ve duygularına tepkı vermek sureüyle tanı yabüıyorlar Ne yazık la şımdılerde bılgısayarlann ınsanda yaratu gı duyguların başında tahmm edebüpoegınız gıbı öflce gelıyor Yenı yazüımıyla kımı sorunlar yaşayan zavalh bır bılgı sayar kullanıcısını duşunun Dısketlerıne vırus gırıyor bılgısayan çokuyor ve o da burnundan soluyor Pekı bılgısayann kullanıcısının yaşadıgı bu ofkenın ayırdında olması ve patla ma noktasına gelmeden bır şeyler yapması soruna ne denlı bır çozum getırebılır? Pıcard ve ekabı tam da boyle Şimdilik öfke yaratıyorlar Pıcard ve ekıbı bu tur bügısayarlar ıçın yepyenı uygulama alanlan gelışürdı Olası bır uygulama alanı kolay dınleme aygıtlarını ıçenyor Vıdeo ve konuşma tanıyıcı yazüıma sahıp duyarlı bır stereo sıstem yalnızca kullanıcının tercıhlerme gore degü aynı zamanda bügısayann kullanıcının ruh durumuyla ügüı yoruma dayalı muzüder de sunabüecek Ya da den üetkenlıgının ansızın yukselmesı durumunda, bıyoalıcüdrla donatümıs bu bügısayar faresı hangı web sıtesının ügınızı çekecegını onceden kestırebüecek Coşkuya kapüdıklarmda ınsanlar genellıkle terlerler ve tenn ıçındekı tuz elektrığı geçırır Boyle olunca, sızde coşku uyandıran bır sıteyle karşüaşngınızda bügısayar elınızdekı dennın üetkenlıgmın arttığını duyumsayarak ügınızı çekecek benzer sıteler onerebüır MIT Kıtle Üetışım Laboratuvan'nda Pıcard ve arkadaşları ınsana ozgu duygulara ayarlanabüen bügısayar ılk orneklen oluşturdular Ornegın, ıçındekı zararsız kan basıncı alıcısı dışında büdıgımız kupeden farksız bır gorunume sahıp olan duyarlı kupe kan basıncı yukseldığınde bu bügıyı bır ag aracüığıyla bügısayara aktanyor Laboratuvarda bır yuzuğe ya da bır çıft ayakkabıya yerleşünlen den üetkenlığını saptayan alıcüar da uretüdı insanlara özgü duygular ve bilgisayar laşınabüır bır başka duyarlı uygulama da gözlerin ruha açüan pencereler kaslann ıse duygulann aynası kura mından yola çüayor Şaşkınhk, ya da yogun bır haz durumunda kaşlann kalküğı, ofke ya da ınsanın kafasının kanştıgı du rumlarda ıse kaşlann çaüldıgı herkesçe büınır Kıtle Üeüşım Laboratuvan tarafindan gelıştınlen gozlukler bügısayann kullanıcının kaşlanndan ruh durumunu anlamak uzere tasarlan mış Duygulan anında yakalayabümesı amacıyla gozluklerın çerçevesme kas gerüımlennı ve kaş devınımlennı sapta yan onlarca alıcı yerleştırümış Kısa bır on egıtımden sonra gozlukler kısının duygudurumlannı dogru olarak algüayabılıyorlar Bılım açısından ınanümaz bır başan ancak, ınsan bu tur gozluklerı takarak ıç dunyasinı neden gozler onune sermek ıstesın kı? Çunku bır bügısayara ya da sızınle aynı oda da olmayan bır başka kışıye nasü bır ruh durumu ıçınde oldugunuzu anlama olanagını zanımak çok ışe yarayabüır Vıdeoyla aktarüan onemlı bır ış toplantısına katüdıgınızı duşunun Yuz ıfadesmdeh kuçuk degışıklıklen yalnızca vıdeo aracüığıyla algüamak genellıkle guç oldugundan karşınızdalanın ısteklı ya da şaşkınlık ıçınde oldugunu kavramanıza ya rayacak ek bır bügı ışınıze yarayacaktır Ouyguları dışa vuran gozlukler gozlemlerı gorsel bır verıye donuşturmek suretıy le sızlere bu ek bügıyı saglıyor Aynı şey vıdeo bağlanusıyla ders veren ogretmenler ıçın de geçerlıdır Duyarlı gozlukler kavrama duzeyını yansıtan bır gosterge ışlevı gorurler Laboratuvarın gelışordıgı trkilme Kamerau da duygulan dışa vuran gozlukler gıbı çalışıyor Ancak bu aygıt çok daha eğlencelı amaçlarla kullarulabüır Irküme kamerası gı yüebüen ve sureklı' kayıt' durumunda olan derı üetkenlıgını belırleyen bır bügısayara ve bıyoalıcı agma baglı kışısel bır vıdeo kamerasından oluşuyor Bu kamera yenı çocuk sa hıbı olan anababalann ya da tatıle çıkanlann bellı arüan kaydetme arzusuna yanıt vermek uzere tasarlanmış Çocugunuzun ük adımlan ya da muhteşem bır gunbatımı gıbı değerlı anlan dennızın üetkenbgınde meydana gelen bır sıçramayı kollamak sureüyle kaydedıyor Sonuçta kameraruzı evde unutmak ya da objektıf kapağını uzennde unutmak gıbı bır kaygımz olmadan anında goruntulere ulaşıyorsunuz Bu goruntulen kendı web sıtenıze ındırebüdıgınız gıbı yakınlarınıza da gonderebüı yorsunuz Dularlı bügısayarlara kımüen karşı çüonakla bırlıkte Pıcard bu konuya gonul rahatlıgıyla yaklaşıyor ve Bügısayaıların duyarlı olmalan ınsana donuşmek gıbı bır amaçtan çok insanlara çok daha akücı ve duyarlı bır bıçımde hızmet vermeyı hedeflıyor dıyor Bu da çogu bügısayar kullanıcısının gonlune su seı pıyor Rıta Urgan h'aynak Tıme Neıvsvveek Gözler ve kaşlar Akılı alyiller: Muhablr giysbl adı verilen bu glylleblllr bllgbayar donanımı, akıllı lletlfi mln gerçek yaşama başanlı bir fekilde uy gulanifina bir örnek 754/14 " Uu.nmn \t munur uldlt yüZÜk ve bllezikler dufyusai dalgalanmaldft ölçtiy