Katalog

şaı ı duygıibu bır rekabette kazanmanın ver dığı hazzd benzemektPdır Başkalarının hak kuid saygı goslerme ve başkası üe eşduyum yapmd kapasıtesı felç olmuş gıbıdıı Boyle bıı davıanış bıçımmın ortaya çıkıyoı olmdsırun elbetle bıı çok nedenı olması gerekıı En kolay soylenebılecek olası nedenierden bırısı çocuklaıın buyuklerınden bunu qoruyor olmdlarıdır Ne ekersen onu bıçeısm m dıgeı yuzu ne gomrsen onu ya parsm dıı Ekolen/gorulen ya da bıçılen/ydpı lan şuduı bazı kurallar vardır ama bunlar heı Zdiıidrı esnetüebüır kımı zaman da hıç uygulanmaz hatta bazı ozel durumlarda tersı büe ydpıldbüu Sıgaıa ıçme dıyen ana baba nın kendısı ıçer Beş dakıka once dedıkodu konusunda nasıhatlarda bulunan anrıe eve gelen komşusuyla dedıkodu anlatma yanşına gırer Kışının yaptıgına kendınce bır gerekçe bulmdsı bıı başka nedendır Kendınce man tıklı bıı neden bulundugunda kolayca esnetı ln kurallaı ve degerler Ornegın kuraJ anlamsız/yeısız bulunuı Buıaya bu trafık ışıgmm konulmdsının hıçbır anlamı yok dıye duşuneıı bıı burucu kıımızı ışıga uymayacaktır el betie Kuidlları çıgnerken kendı mantıgına gore kuralı çıgnemesıne olanak tanıyan bahaneleı ıuhsdl yapıdaka omnıpotansa ve narsı sızme ışaret etmektedır kanımca Bana bır şey olmaz benım gordugum en dogrusudur benım büdığım en ıyısıdıı anlayışı bu goruşu desteklemektedır Toplumumuzda £>uyuWenn/otorıtenın rolunun gıderek degışmekte olması da bu davranışı etküeyen başka bır etmen olsa gerek Aıle ıçınde otorıte konumundakı kışılerm (buyukbaba baba vs) aıle ıçmdekı erkmın gıderek zayıfladıgı gorulmektedır Işyerlerınde de kıdernlı ya da yasça buyuk olma gıde rek ust olmak ıçm yptprh olmdktan çıkmaktadır Degışen ekonomık üışküeı gıderek bı reyselleşmeye yol açdn koşullaıdır Bugun ıçın ulkemıze bakıldıgında ıse gonılen başkasına ve onun haklarına saygüı bır bıreysel leşme degıl ne olursa olsun haz alma ılke sıne baglı bencılleşme gıbı gorunmektedır Kurallara ya da değerlere uyanlann ka yıplan olması da ınsanların kural tanımamasını artıtan bır etmendn Bır ceza goruyor olması bır yana yapanın yaptıgının yarıına kar kalması kurallara uymamayı pekıştırmektedrr Bır davranışın anlaşılmasında ona eşlık eden duygu da onem taşımaktadır Ulkemızde goruldugu kadarıyla kurala uyulmadıgm da yaşanan duygu elde edılen bır başarıyı anımsatan haz duygusudur Bu başkasının/otorıterun koydugu kuralı çıgneyebüme nın yarattıgı bır duygu mudur kendı bıldıgını okuyabümenın yarattıgı narsısıstık buyuklenmecüık mıdır yoksa ıkısmuı bıılıkte ışledıgı bır sureç mıdır yamt bekleyen sorulardıı Başka bır deyışle bu otonteye bır ısyan mıdır yoksa başkasını hıç dıkkate almayan bır bencıllık mıdır Sonuç olarak goıunen o kı esnek ol maya ızın veren zıhınsel yapıyd sahıbız Kurallaıa uyulmadıgı zaman suçluluk ya da utanma duygusu yaşanmadıgına gore kurala uyma manın davıanışımıza yon veren zıhınsel yapılara uymaydn bıı yonu yok gıbı gorunmektedır Dığer yandan bu üa duygunun toplumumuzda başka zamanldrda fazlasıyla yaşandıgı da duşunuldugunde konu ddhd da karmaşıklaşmaktadu Ancak ruhsal sureçlerle ılgüı butun denklemlerın bırden çok formulu ol dugu unutulmamalıdır Erol Ozmen Manısa Celal Bayar UnıvOgreüm Uyesı ozmene@superonlıne com Üniversitelerde öğretimin niteliği 1980 lı yılldrın basında Tuı hye de 18 umveısıte bulu nuyordu Son yülarda mantar gıbı çoğalan ozel unıversıteleı nedenı üe bu sayının 100 e yaklaştıgı soylenıyor Ogretım nıtelıgtnın yukseltümesı karmaşık bır sorunduı Tuıkıyede yuksek ogretım konularında sayısal buyumelerde kdiaılı ha le geçış sagldnamadıgı gıbı nıtelık konulan da henuz gundeme gelmemıştır Şu gunlerde üniversitelerde ogretımın yetersızlıgmı gozler onune seımek ıçm bellı başlı çarpık uygulamalarm hafıf bır gulduru kıvamındd ortaya konulınası yararlı olabüıı Sayın Pıofesor Celal Şengorun CBTde 7 Nısan 2001 gunu ydyımladıgı Istanbul Ibknık Unıversıtesı nde aynı konuda, blok programlarld verden uç hatta doıt saatlık dersler uze rmdekı eleştırısı çarpık uygulamalar ıçın tıpık bır ornektır Çok yaygın olan bır başka uygulama derslerde hocaya soru sorma konusudur Ikı çarpıcı oı nek vererek derslerın mtelığı uzerınde durmak ıstıyorum Istanbul Unıveısıtesı Istanbul Tıp Fakultesı ulkenın en eskı ve saygın fakultelerınden bırıdır 1980 lı yıllarda bu fa kultede üa çocugum okudu Kızım bıyokımya dersını ızle mekte guçluk çekügını soylemıştı Hocadan karmaşık bır konuyu açüdamasını nıçın rıca etmıyorsunuz'' dedım Ertesı hafta bıyokımya dersı verüırken kızım ayaga kalktı ve Ho caya Efendım oncela reaksıyonu bıra? açüdayabüır mısı nız? dedı Ogretım uyesı elındekı deıs notunu okumasını kestı Ogrencıye bır an baktı Daha sonra kaldıgı yerden elındekı notu okumayı surdurdu Bundan sonra butun yıl hocaya soru sorulmadı Benzer ama dramatık bır bdşka ornek Ha cettepe Unıversıtesı nde gene bır kımya dersınde geçıyoı Doçent Hanım ders verırken bır ogrencı bır soru soruyor Hocası Bana soru sordugunuza gore demek kı dersı ıyı anlatamamısım' dıyor Ve ağlamaya başlıyor1 1970 li yülar Orta Dogu Teknık Unıversıtesı 1 sınıflaıa donemın sonlarına dogru verüen bır kımya dersı Amfı ka]a balüc 300 kadar ogrencı var Ben de Fen Fakultesı Dekanı olarak arkalarda oturuyorum Hoca tepegozdekı asetata kımyasdl reaksıyonlar yazıyor Ogrencüerden bırını dıkkatle ızlıyorum Zeta gorunuşlu yapüı bır çocuk Hocasının aseta ta yazdüdaıını dıkkatle not defterıne geçırıyor Sonra bu sure arkadaşları üe sohbet edıyor Asetata yazılıp ekrana yansıyan butun yazılar defterınde var Konunun tartışılması ve açıklan ması uzerınde durmuyor Genellıkle butun ogrencüeıın bu yolu benımsedıklerını goruyorum Bır sonrakı yıl kımyada amfı derslerrnı kaldınp 40 50 kışüık sınıflara boldugumuzu hatırhyorum Prof Dr Bahattin M Baysal TUBA Büımler Akademısı Karmaşık bir sorun: HclÇ S osyo ekonomık bır saglüc sorunu olan üdç konusu yülardır tartışıhrsa da henuz yorunge sme oturtuldugu soylenemez Bu ke? ıse dalgalı kur sıstemının ıthal üaçla ra etkılerı nedenıyle ortaya bır üaç süantısı çüanış bulunmaktadır Tıpkı bır vakıtler koşesınde Sayın Ilhan Selçuk un yazdıgı gıbı (1) Turkıye gıbı yoksul bır ulkede üaç konusu dlım sdtım paıa kazanma kar etme 7enaatının mantıgı ıçınde tartışüıyor Ilaç konusunda serbest pıyasa koşulları geçerlı olsun ısteruyor llacın tıcaret degıl saghk konusu oldugu unutuluyor Unutulmaktadır Aslındd üaç konusu çok yonlu ve karmaşü< bır sorundur (2) Ne denlerı sanayn gelışmış ya da az gelışmış ulkeleıe goıe farklüıklar gos termektedır Çunkuüaçlar ınsanların yaşam ve sağlüdarıyla dogrudan üışküıdırleı Çok kez fıyatına bakümak sızın alınma zorunlulugu olan ken dme ozgun bır tuketım bıçımıdır Bundan oturu de toplumlarm gehşmışlık duzeylerıne gore çok degışık bıçımlerde ılaç uretım ve tuketım solunldiı ortaya çıkmaktadır lermden hatta beslenmpleıınden ayırdıgı parayı pahalı etbsı bılo taı tışmalı olan kımı ılaçlara yatumak zo runda kalmaktadırlar Üretimdeki tekeller Batüı kaynaklarda belırtıldıgı ne gore (4) daha çok oncekı yıllarda geçen yuzyü sonlaıında, dunya üaç etken maddelerı/hammadde uretı mının üabınlı yülarda yenı mılen yumda yalruz >ormı kadaı çokuluslu firma tekelınde toplanması planlan mıştır Ve yalnız bu buyuk fırmalaı kendı üaçlaıını obuı ulkeleıde dagı tabüecektır Obur ulkelerdekı ulusal fırmalar ıse bu buyuk tekellerın uru nu olan ve kendüerıne yuksek fıyat larla satılan üaç etken maddelermı ancak yabancı patente bdcjlı oldrak ışleyebüecek ya da satabüeceklerdır Kuşkusuz üaç sanayıının can damannı oluşturan etken madde ba lamından ulkemız üaç sanayıı bu yuk olçude dışa bagımlı bulunmakta dır Aslında gelışmış ulkelerın çoku luslu fırmalaı ı da çücardüdarı üaçla rrn etken maddelerının yaıısından fazlasının dogal oğelerını daha dogrusu üaçlannı sattıkları ulkelerden saglamaktadırlar Nerdeyse somuı duklerı bu doga üaç etken maddele rını ışleyerek hazırladıkları cıcılı bı cüıüaçlar ı aynı ulkelere urkutucu fı yatlarla orüarı soyarcasma satmakta dırlar Büındıgı gıbı doğal üaç mad delerı cansız ya da carüı dogadan el de edılırler Cansız doğadan elde edılenler ınorganık maddelerdıı Canlı dogadan elde edüenleı ıse mıkrobık organızmalardan bıtküer den ya da hayvanlardan elde edü mektedırler Dıgeı yonden bu gıbı doğal etken maddelerın yapüarı kopyalanarak ve ıstenen dogrultudd yeruden duzenlenerek yenı yapay üaçlar da uretüebümektedır ve uretıl mektedır Ancak dogal kapsarrüı olan ozgun üaç etken maddelerı bakımın dan ulkemız florası çok zengın bıtkı sel kaynaklaıa sahıp bulunmaktadu Belkı de geregı güaı değerlendırme yapüamadıgından bırçok alandakı gıbı bunda da bolluk ıçınde yok luk' yaşdnmaktadır Aslındd gerçek bunun da otesrnde yapüan doğa çevre ve yaşama üışkın her şey gıbı saglığırruzın canımızın da metalaştı rüması pazara çücarümasıdıı Bere ketlı ola' Kemal Ozan Farmakolojı Tbksıkolojı alanın da Prof Dr ve emeklı ogretım uyesı Kaynakça 1) 1 Selçuk 11 8 1ÜB2 ta ııhlı Cumhuııyel gazptesındekı Uacın Eko nomısı başlıklı koşe yazısı 2) K Ozan 118 1982 tatıhlı Cunıhurıypt gazptpsmdpkı Can Pazarı başlıklı yazısı 3) K Ozan 21 12 1982 tdiılıü Cunıhuııyet gazetesınde Olaylar ve Goruşler koşesındekı Ilaç Çıkmazı başlıklı yazısı 4)K Ozarı 27 3 1984 ta rıhli Cumhurıyet gazetesı Olaylar ve Goruş ler koşesındekı Ilaç Çekışmey başlıklı ya zısı •) K Oidiı 22 6 1987 tanhb Mühyel » gazetesı sayfa9dakı CanPazarı llac, baş hklı yazısı Hekim yerine üfürükçü Ilaç yaşam duzeyı ve satın al ma gucu yuksek zengın toplumlarda hastalıkları sağaltıcı bır oge olmakla bırlücte hıç geregı yokken sırf gurüuk yaşantısının bır konforu ola rak da yer almış bulunmaktadır Bu ulkelerde üaç sorunu aşırı tuketım, kotu ahşkarüıklar ve savurganlüc bıçımmde belırırken az gelışmış yoksul toplumlarda ıse üaç fıyatlarınm çok pahalı olması ya da bulunamaması nedenıyle hastalüdaıda artış ve olumler gozlenebümektedır Bunun ıçın de rnsanın yaşam küometrelerınde umut taşlarını doşemesınden oturu ateş pahasına da olsa can pa zannın en çok aranüan surumu kolayca astronomık ıakamlara ulaşan ve somurulmenın bır başka bıçımını oluşturan bır aracısıdır ve aracısı olabümektedır (3) Oyle kı modern sağlık ve üaç sanayıının çok yuksek fıyat sıstem ve uygulamalarmın zorlamasıyla yoksul halk hekım operator yerine kırıkçı çüakçı ulurukçuyada kurşun dokucu gıbı kımselere yonelmektedır Aynı şeküde ufuruk muska okunmuş su orumcek agı tutun, dere kumu deve küı gubre güaı maddelerı üaç yerme kullanabümektedu Daha da kotusu çok kez her derde deva satan şarlatarüarın büe tuzagma duşebümektedırler Ilaç pıyasasının serbest koşul lan ılaç uretımmın yuzde 70 ının dışa bagımlı oldugu ulkemızde çeşıtlı saglık sorunlan yaratmaktadır Eko nomık bakımdan aüe butçelerı saghk hdrcamalarını kaldıramamaktadır Ilaç fıyatlarının dolu dızgın durmak sızm artması dar gelırlüer ıçın suleklı bır tedırgınlık kaynagı oluşrurmaktadır Bugıbıkışüeı canındanol mamak ıçın en onemlı gereksınme Deprem yıkımının sınırlandırılması 28 Şubat 2001 gunu ABD'nın batısında Buyuk Okyanus kıyısındakı VVashıngton eyaletınde 6 8 buyuklugun de bır deprem oldu Bacalar devrıldı, bınalarda çaüaklar oluştu duşen tuğlalar arabaları ezdı Nıskualı nehrı delta srndakı bu depremde can kaybı olmadı Ancak bolgedekı hasann 12 mılyar dolar dolaylannda oldugu soylenıyor Bu deprerm Sedttle şehnndekı VVashıngton Unıversıtesı nın Kımya Bolumu sadece kurılan bır tek cam beher üe atlattnıştır 1930 larda yapüan tuğla cephelı beton bınanın da bulundugu kımya bolumu kompleksınde hıçbır hasar gorulmemıştır Bolum Başkanı Prof P. B. Hopkina durumu şoyle açüdıyor Son 15 yüda deprem olasüıgıru duşu nerek her turlu onlemı aldık Şışelenn devrüıp yere duş mesını onlemek ıçın kımyasallann bulundugu raflann on lerıne koruyucu kenarlar koyduk dolaplan ve kıtaplüdarı duvarlara perçırüedık Kırüan tek cam beher laboratuvar masasının kenarına yakın bır yerde kalmış olmalı (Kay nak Chem Eng l?Mart2001 s 12) Yukandalo açüda ma îstanbul Lalelı de bulunan Prof F. Arndt ın Kımya Ens tıtusu'nu sağlanı bn zemmı bulunmadığı anlaşılan Avcdar dakı bınalara taşıyan meslekdaşlanmızın ve Marmara Bolgesı nde bulunan unıveısıtelerın ügüı bolum başkanlannın dıkkatme sunulur Bahattin Baysal 740/17