Katalog

gary'de enfeksıyon hastahklan uzmanı olan Patrlck L»e, vıruslerle kanser arasındakı boyle bır üışkırun kanser ve vırus araşürmalannda yenı bır çıgır açabüecegıne ışaret etü UZAKTAN AMELIYAT Alışılmış bır safra kesesı ametıyatıydı 68 yasındaki Strasbourg'lu (Fransa) hasta kadının amelıyathaneye gırıp çıkması 54 dakıka surdu. Tek fark vardı: amelıyatı yapan cerrah, hastanm ameliyat masasının başında değıl New York'taydı. Bu ilk insanlı Atlantık asırı amelıyatı Fransa ve Amenka Bırleşık Devletlerındekı cenahlardan oluşmus bır ekıp bırlıkte yaptılar. Bu tekniğin guvenılıriığı altı domuz uzennde ıkı ay once denenmıstı Goruntunun smyallermı okyanusun otekı tarafına, Amenka'dakı cerraha fiber optıkler ılettı Cerrah komutlan bir bilgısayar aracılığıyla robota geri gonderdı, o da amelıyatı 7000 km uzakta, Avrupa'da gerçekleftirdı. Lous Pasteur Un'ıversıtesınden facaucs Marascaux, "Strasbourg'dakı doktorlann, ameliyat aletlennın anıden, kendı kendılenne hareket etmeye ve amelıyatı yapmaya baslamalannı gormelen hayret veriaydı, çunku odada onları kullanan hıç bır cerrah yoktu," dıyor. Marescaux telecerrahı yontemını 40 cerrah, anestezıst, ve robot ve ıletışım muhendıslenyle birlıkte New York'tan gerçekkstirdı ABD'dekı vlrgınıa Commonwealth Unıversıtesı'nde uzak mesafeden tıp uygulamalannda bır uzman olan Ronald Merrell bu uygulamanın mantık ve lojistık olarak cerrahıye yaklafimlarını değiftırdığını soyluyor, "Bu arkadaflar aynen amelıyathanede ameliyat yapıyorlarmış gıbı rahatlıkla bu ışı yuruüuler," diyor. Uygulama bır laparoskopı ıdı Boyle uygulamalarda cerrah, ekrandan izleyerek hastanm vücuduna açılmıs kuçuk bir kesıkten ıçerı sokulmus mınık bır kamerayı ve ameliyat gereçlennı ıdare eder Kalp baypas amelıyatlanndan adrenalın bezı almaya kadar gıttikçe artan çesıtte amelıyatlar bu yontemle yapılmaktadır. Bilgısayar desteklı laparoskopık cerrahıde, bır robot gereçlen cerrahın el ışaretlenne gore hareket ettınr; hasta ve doktor hıç bır zaman bırbırlenne dokunmazlar Araştırmaalann soyledığıne gore, telecerrahı yontemi, hastayla ısının uzmanı bir cerrahın aynı amelıyathane ıçınde bulunması gereklılığını hıç bır zaman ortadan kaldırmayacaktır, buna karsılık bu yontem doktorlann uzaktakı cerrahlann uzmanlıklanndan faydalanmalannı sağlayacaktır Araştırmaalar uzak mesafeden cerrah uygulamayı daha once de dusunmuslerdı fakat son zamanlara kadar ıletışım sıstemlerı, sınyallen okyanus aşın yeterı kadar hızlı gonderemıyordu Bazen bu bır sanıye kadar uzun surebılıyordu "Sanıyenın onda altısı kadar kuçuk bır gecıkmeyle ameliyat yapmak mumkun değıldır, çunku bu çok tehlıkelı olabılır," dıye açıklıyor Marescaux "Kanayan bır atardamara bırpens tutturmak ıstedığınız zamanla sonuçlan gorduğunuz zaman arasmdakı geakmeyı bır duşunun. Eğer yonunuz tyı değılse bu bır felakete donusebılır (nnsÇlMEN ONER) İklim ve yokoluş Amenkalı araştirmacüar, donemsel olarak Guney yankure ulkelennı kasıp kavuran ElNıno ıklımsel kasırgasının, tarıh oncesı donemde Latın Amenka'da ornegın Peru'da 3000 yü once uygarhklan mahvettıgını ve buralarda uygarlıklann gelısımıru durdurdugunu beüruyor lar Peru sahülennde, 5800 2800 yülan arasına aıt tapı •naklardan Isayısız ka hntı bulundu Mısırpıramıtlerınden daha eskı olan bu »tapmakların sanat yapıtlan ve suslerıyle bezeh oldugu ve bu yapılann kendıne ozgu sıyasal ve dım sıstemlere sahıp gelısrnıs uygarlıklara aıt oldugu belırtüıyor Unıversıty of Maıne'den Daniel Sandvreiss ve arkadaşlan 3000 yü once ıkhmdekı buyuk degışıkhkler sonucu bu uygarlıklann yok oldugu nu üen suruyorlar Peru sahıllen ElNıfio kasırgalannın buyuk etkısı altında bulunuyor Uygarhklann yukselış ve çokuşlennm ıklımlerle de ılışküı oldugu goruşu dunyanın bır çok yennde gozlendı 1993'te Yale Unrversıtesı nden Harvey Weiss ve arkadaşlan ıkhmdekı radıkal degışıkhklenn 4200 yü kadar once Orta Dogu'da da goruldugunu ve buyuk kuraklüdann bu bolgeyı hukmu altına aldıgını açıklamıslardı Bu kuraklık, Ege Deruzı'nden Hındıstan'a kadar uzananan genıs bır bolgeyı etküedıgı ve sonuçta omegın Fırat nehn kıyüannda buyuyen ve gelışen eskı Sunye ımparatorlugunun bu nedenle çoktugu üen suruluyor Mars üzerinde hayatın izleri Mars'ı ızleyen Mars Orbiter'ın kameralannın çekügı yuksek çozunurlu fotograflarda, Ekvatoral bolgede gorulen yuvarlak yapüann, genç jeolojık donemlerde Mars'ın yuzeymdekı donmuş sulann ısaretı olabüecegı açüdandı Bu tur yapüar yeryuzunde, sıcak ve sıvı lavlann suyla dolu bolgelere akması sonucu oluşmaktadır Umversıty of AnzonaLunar and Planetary Laboratory'den Peter Lanagan, Mars uzerınde suyun bugune kadar aranmadık bolgelennde bulunabılecegıne dıkkat çektı Uzmanlar Mars'da suyu hep kutuplarda anyorlardı Ancak Mars üe Dunya arasında jeolojık benzerlıklenn yanüticı olabüecegı, Dunya'run tersıne, suyun Mars'ta tamamen ekvator bolgesınde bulunabüecegı belırtüıyor Mars'ta keşfedılen krater benzen yapüann 10 müyon yü kadar once oluştugu, aynca bu yapüarda kanallann da goruldugu belırtüıyor Büım adamlan hala su rezervlennın Mars'da bulunup bulunmadıgını merak edıyorlar Ancak bu meraklandayakmdagıdenlecek NASA'nın Kızü Gezegen'ı gonderdıgı MarsOdysseyMıssıon programında bulunan cüıazlardakı Gama ışınlan spektroskopısı Mars uzennde hıdrojen atomlan arayacak Minik bir hareket kişiyi ele veriyor Çok kısa bır sure ıçınde bır ınsan goruyorsunuz ve onun yülardır gormedıgınız bır tanıdıgınız oldugunu sanıyorsunuz Ancak emın de degüsınız Acaba o mu' Tam o sırada kışı kaşlannı kaldınyor veya başını yana çevınyor Ve sız kesın karannızı hemen venyorsunuz Evet, tamam o1 Londrada Unıversıty College'denHarold Hill ve Alan Johnston, başka bır bügıye gerek duymadan, baş ve yuzdekı hareketlerden bır ınsanı tarayabüecegunızı ve ve aynı zamanda bu ınsanın erkek mı yoksa kadın mı oldugunu anlayabüecegımm ortaya cıkarttüar Bu buluş, guvenlık sıstemlermde yuz tanıma olanaklarının ıyüeştırümesıne ve bügısayarda ınsan yuzu canlandırmalarmda "ınsan etb sı" yaratma çalışmalarına onemh katkılarda bulunacak Bügısayarda yaratümış ortalama bır ınsan kafası modelınde kullanüan bügüer, 200 kadar erkek ve kadından alınıyor Bu ınsanlar ornegın fikra anlaurlarken, yaptıklan hareketlenn bügüen Moüon Capture sıstemıy le kaydedüıyor ve sentezlenıyor Bu teknüc, omegın şekülen canlı olarak gosterebümek ıçın bügısayar oyurüannda veya filmlerde ozel efektlerde kuUanüıyor Son yapüan araştırma sayesınde, kafadakı, yuzdekı mınık hareketlenn bügüen şımdı bügısayarda çeşıtlı amaçlar ıçın kullanüabüecek ve seyredenlerde "evet o ınsan" ızlenımı verecek Boylece, ınsan tanımak ıçın yuzde esnek ve dramauk hareketlenn gerçekleşmesı gerekmeyecek Eger ınsanı hemen tanıtan ışaretlenn tumu ortaya cıkartüırsa duygu ve duşuncelenn de bu yolla üetümesının yolu açüacak Atomları görünür kılmak Alman büım ınsanlan bır ısüc bandı gerçekleşnrerek, bu bandın uzerınde atomlan akıttüar Bonn Uraversıtesı'nden Stefan Kohr ve arkadaşlan, gelıstırdüden yontemle, tek tek atomlan hareket eturebüıyorlar ve yonlendırebüıyorlar Araştırmacüar, once, atomlan, bır kayan bant uzennde bırbır ardına yuruterek aşagı dusurebüeceklerını dusledüer Eger bunu gerçekleşurmek mumkun olursa, Ouantum bdgısayan uretmek gıbı, daha bır dızı teknolojüc yenüıge yol açabüecegını gorduler Boylesıne guçlu bügısayarlar, şımdüüc sadece kuramsal olarak varlar Eğer gerçekleştinlebüırlerse, Ouantum mekamgının yasalanna gore davranacaklar ve üDügısayarlann hem ıslem yeteneklen hem kapasıtelen olaganustu artacak Atomlann bır akar bant uzennde hareket etmesı duşuncesı Ouantum bügısayarlannın çalışması açısından buyuk olanaklar yarahyor Alman araşnrmacüar atomlan, 1 cm'hk uzakhktan hareket ettırebüıyor ve müımetrenın bınde bırı ıçınde yerlennı degışurebüıyorlar Atomlan müısanıyenm onda bın zaman bınmı ıçınde sanıyede 10 merre hızlandırabüıyorlar 760/7