Katalog

O Jl ortaya koyuyor. Ne olursa olsun, Sykes her iki durumu da CavalliSforza'nın elde ettiği verilerle uzlaştırmanın bir yolu olabileceğini düşünüyor. Gen sıklık verileri, bir yığın veri ıçinden belli eğilımlerın ayıklanmasına olanak veren "temel bileşenler çözümlemesi" adlı bir yöntemle inceden inceye araştırılıyor. CavalliSforza'nın Neolitik göçün göstergesi olarak kabul ettiği ve ilk temel unsur olarak bılınen eğilim verilerdeki değişimin yaklaşık yüzde 27'sini oluşturuyor. Sykes, "Bu göçmen çiftçılerin tümümüzün soyundan geldiği insan topluluğunun yüzde 27'sini temsil ettiği anlamına geliyorsa, o zaman ortada bizim iletmeye çalıştığımızdan pek de farklı bir şey yok demektir. Ne var kı, insanlar açısından CavalliSforza şimdiye dek olaya niceliksel yaklaşmadı" diyor. CavalliSforza, meslektaşı Eric Minch ile bırlikte Sykes ve Rıchards'a bir yanıt hazırladı. Bu yıl yayımlanacak yanıtta CavalliSforza göçmen çiftçılerın Avrupalılann genlerinde ne denli etkili olduğu sorusunu ele alıyor. CavalliSforza ilk temel unsur ile ılgılı değışım yüzdesinin ille de çiftçilerin genetik katkısı ile eşdeğerde olması gerekmedığını ıleri sürmekle birlikte, bunun yakın bir değerde olacağını da yadsımıyor. Göçmen çiftçilerin çağdaş genler üzerindeki yüzde 27 oranındaki etkisi, Sykes'ın mitokondrik DNA verilerinden elde ettiği yüzde 15'lik etkiye kıyasla daha yüksek bir oran olmakla birlikte, bu durum her ıkısının pek de farklı olmadığı anlamına geliyor. Durum en azından ilk bakışta pek farklı görünmüyor. CavalliSforza yanıtında, Oxford ekibinin yararlandığı mitokondrik DNA verilerinin 'yanıltıcı' olabileceğini ve bu sorunun çözümünde pek de etkili olmayacağını da belirtiyor. Değışımlerın mitokondrik DNA içinde toplanma hızı konusunda giderek yoğunlaşan bir huzursuzluk yaşanıyor. Kimi bilim adamlarının olası gözüyle baktığı daha hızlı bir değişim Sykes'ın soy kuşaklarını daha genç ve Neolitik bir göçe daha uygun bir duruma sokabilir. CavalliSforza avcılık ve tarımla geçinen toplumlarda kadınların genellıkle ergınlik çağında evlerinı terk edip uzağa yerleştiklerine, bu düzeyde bir göçün bile genetik görünümü bulandırabileceğine de dikkat çekiyor. Beklendiği gibi, Sykes buna da karşı çıkıyor ve "CavalliSforza'nın gündeme getirdiği konulan doğal olarak biz de ele aldık. Ortada ciddi bir sorun olduğu kanısında olsaydık, onca çabayı hiç göstermezdik" diyor. Oxford ekibi şımdılerde elde ettiği sonuçları bu kez Neolitik Devrimi öncesine ait eski Avrupalı iskeletlerini araştırmak suretiyle yeniden gözden geçiriyor. Ekibin sonuçları yanlışsa ve Neolitik göç büyük ölçekli bir etki yarattıysa, o zaman Neolitik öncesi iskeletlerden alınan mitokondrik DNA örneklerinin günümüzdekilerden çok farklı bir görünüme sahip olmaları gerekiyor. Yok eğer ekip haklı çıkarsa, çoğumuz bu insanîarın soyundan geldiğinden, günümüzdekilerle yakın bir benzerlik taşıyacaktır. Eski kemiklerden DNA çıkartılması ve bunun ayrıntılı bir biçimde incelenmesi son kerte güç bir süreçtır. Bu nedenle şimdiye dek yalnızca Ingiltere'den bir iki Neolitik öncesi iskelet ıncelenebıldi. Sykes sonuçlar konusunda henüz kesin bir yorum yapmamakla birlikte, durumun şimdilik umut verıcı olduğuna dikkat çekiyor. Kaynak: New Scientist mayı umuyoriardı. Ne var ki, bu şmalar sırasmda hıç bekleme 3ii ilginç buiguiarta karştlaştılar. bulgulardan bir tanesı Basklıla ONA ömeklerindeki kimi temel lliklerin öteki Avrupalılarla çok ın benzertikler taşımasıydı. Avılılann geri kalan bölümü Neolilönem göçrnenlerinin soyundan rken, Basklılar Neolitik öncesi em ınsanlarının btr kalıntısı saıklanna göre buntar farklı özelre sahip olmalıydıtar. Getgetelim jular durumun hiç de öyte olma ını gösterince Sykes ve RicJs geiişme dalgası kurammı yeMI sorgulamaya başlacMar. Böyt Oxford efcibi ömek toplama ış ini tüm Avrupa ve Ortadoğu'ya arak 15 farfch yöreden 821 deten omeMer akMar. İlk tanm alanlannın dönemleri (bin yıl önce) »6 7» Omr» # • ıllaruşlı araç Tanmın yayılımı: Çeşitli rankteki noktalar, tanmın Avrupa'da yayılış dönemlerini göslîtokondrik DNA insan tarihinin teriyor. Anadolu ve Örtadoğu'nun tanma beşiklik ettiği göruluyor. iden otuştunjlmasmda otdukça lü bir araçtr. ömeğin, değişimlann çoğunun oraya uzun yıllar önce yerçekirdekteki DNA'ya kıyasla çok da en çok 10 oin yıllık bir geçmişe sahip olleşen üst Paleolitik dönem insanlarının ıızh biriktinSğinden, genetik farklılıklar maları gerekir. Dahası, günümüzde Ortasoyundan geldiğini, Neolitik dönem insonraki topMuMarda ortaya çıkmakta doğu'da yaşayan insan toplulukları ile sanlarının pek fazla bir etkisi olmadığını DU toptukjMann tarihcesi konusunda aralarında çok yakın benzerlikler olması belirtiyor. e ışık tutmaktadır. ikıncı olarak, gerekır. 3kondrik DNA bireye yalnızca anne Oxford ekibi tarafından ileri sürülen ve az sayıda göçmen çiftçinin görüşlerini geçtiğinden, arme ve babanın genleIç içe dolanmış kökler geniş bir alana yaydıklannı savunan Neı karışması söz konusu değüdır. olitik geçişe ise öncü sömürgecilik örneği < göç eden topMuk üyeterinin tümünOxford ekibinin araştırması sonucunadı veriliyor ve Zvelebil'in de içlerinde oli mrtokoodrık DNA'nm aynı çekirdek da, kimi genç (600012500 yıl), kimi daha duğu çok sayıda kazıbilim uzmanı taraısına sahip oiduğunu düşünün. Zayaşlı (2300050500 yıl) olan farklı soylar fından destekleniyor. Gelgelelim, eğer bu ila nufus arttokça DNA'daki değişimelde edildi. Avrupa'dakı iki genç soy ile görüş doğru ise, o zaman CavalliSforde çoğalmaya başlar ve az buçuk Ortadoğu soyları arasında yakın bir benza'nın çekirdek genlerden elde ettiği verilı yaptlara sahip DNA'lann ortaya çıkzerlik olduğu, coğrafik dağılımlannın kalere neasıl bir açıklama getirilebilir? >ına neden olur. Farklı yapıda çekirzıbilımsel bulgulardan elde edılen iki neSykes, bu verilerın daha önceki bir göçle ömetdehnden oluşan bu DNA topluolitik göç yoluna tıpatıp uyduğu görüldü. ilintili olabıleceğine dikkat çekiyor. Orneı aynı mitokondrik DNA molekülü soÖyleyse, bu soylar Neolitik dönem insanğin, verılerin 50 bin yıl önce meydana gedan geldiğinden, kendine özgü bir in~ larının Avrupa'ya doğru ilerlediklerinin bilen goçün bir yankısı olabileceğine parkuşağı oluşturur. Aradan daha uzun rer göstergesı sayılabilir. mak basıyor. süre geçınce, degtştmlenn de sayısı Ne var kı, bu genç insan toplulukları ır ve irtsanlann tarihçesine ışık tutaAvrupalılann yalnızca küçük bir bölümübir yöntem oJuşturur. Sayı oyunu nü (kımı yerlerde yüzde 5, kimilerinde 'eğişimler, çoğu bilim adamının sayüzde15'ini) temsil etmektedirler ki, bu duğu gıbi, zaman ıçtnde uç aşağı beş da Neolitik dönemde Avrupa'ya gelen CavallıSforza bu gorüşe karşı çıkıyor. an değişmeyen bir ruzla meydana geçıftçilerın sayısının oldukça az olduğu anOna göre, araştırmalar göçlerden doğan rsa, o zaman göç eden toptuluğun ne lamına gelmektedır. Avrupa'da yaşayan genetik egılımlerın belkı 6000 yıl koruntan Avrupa'ya gırdığını hesaplamak ınsanların yuzde 85'inin mitokondrik DNA abileceğini, ama 50 bin yıl boyunca bunolasjdır. Ömeğin, bir değışım her 10 ömekleri Neolitik devrım'in çok öncesine ların korunmasının olanaksız oiduğunu Rita Urgan yıkJa bir bjek bir DNA şendinde top aıttır. Bu da onların TIIŞ ve ötcümter sonucunda günümüz bu anakaraya 50 ınlarının DNA'lanndakı değışım sayısı bin yıl önce gelen beş olduğu saptanmışsa, o zaman ilk insanlarla ilintili olumu atan insan topluluğunun oraya duğu görüşünü dobin yıl önce yerteşmiş olması gerekir. urmaktadır. :ak bu görüş değişimlenn duzenlı birInsanbilim uza meydana geknernesı, ya da hesapmanlarının buyük ıa sırasında kullanılan hız değennm bir bölümü çağdaş lış otması durumunda geçersız olur. ınsanların Avruykes ve ekibi 821 denekten topladıkpa'ya 50 bin yıl DNA örnekierini karşrfaşteviarken, bir önce gelerek ora|il, beş farkh soyun butunduğuna tanık da 250 bin yıldır jlar. Bu da gunümüz Avrupa ınsanlayaşamakta olan i farklı genetik yaptlara sahıp bir dızı Neandertallerin yej / 000 dan geküğini ortaya koyuyor. Uygula rını aldıklarına inada ikincı aşama ıse, değıştk soylardanıyor. Sykes elde Genetik ağlar: Baloncuklar aynı çekirdek yepıama sahip farkh mitokandrik DNA'ları göşteriyor. ekirdek yaptlan arastndakı farklılıkların ettiklerı sonuçların Çizgiler arasındaki çok benzerlik olan DNA'ları birieştirirken, her baloncuğun yüzey alanı eğilimi o topluıtanması ve bunlann yaşiarının hesapson kerte açık oiduluk içindeki sıklık derecesini ortaya koyuyor. Renkli alanlar çoğu neolotik dönem öncesine dayanan Tiası tdı. Eğer gunumuzde Avrupa'da ğunu, günümüzde farklı insan soylarını göşteriyor, yanlızca kökleri Ortadoğudaymış izlenimi veren ve Batı Avrupa'da 13 ayanlar göçmen çiftçitenn soyundan Avrupa'da yaşayanbin, Orta ve Kuzey Avrupa'da 6 bin yıl önce ortaya çıkan 2a grubu bunun dışında kalıyor. lyoriarsa, o zaman bunlann çoğunun 5437