Katalog

B I LIM YAYI N DÜŞÜN BUL Bızzat tanışma ve dost olma olanağını bulmuş bulunduğum yazarın son yapıtı, daha once yayımlanan Içimizdeki Çocuk, lyı Duşun Doğru Karar Ver, Yetışkın Çocuklar adlı kıtaplarının bır sentezını oluşturuyor Calıfornid State Unıversıty'de gorevlı bulunan Cuceloğlu'nu CBT'dekı yazılarıyla tanımış, Insan ve Davranışı adlı kıtabıyla psıkolojının temel kavramlarına adım atmıştım Mektupla olan etkıleşme lerımız, 1992 sonbaharında Izmır'de yuz yuze gelme sonucunu doğurmuştu Yazarın yapıtlarının, Turkıye'de alanındakı bır boşluğu doldurduğundan emınım Sayın Cüceloğlu yapıtlarında Turk toplumundakı ıletışım sorununu yetkınlıkle ın celemış, Gelışmış ınsan, sağlıklı aile ve uygar bır toplum a ulaşmanın onundekı psıkolojık engellerı goz onune sermış, doğal ilkelerin farkında, temel gereksınmeleri karşılanmış bıreylerın oluşturacağı aıle yapısının sağlıklı olacağını temel ozgürlüklerin yaşadığı ve aıle gereksınmelerının karşılandığı böyle bır aıle yapısından uygar bır toplum yapısına ulaşılabıleceğını vurgulamıştır Son yapıtında, bu hedefe ulaşabılmek ıçın ınsan doğasına aykırı olan senben anlayışından biz anlayışına geçmenın gerek ve yeter koşul olduğunu ıçtenlıkle ve ısrarla belırtmektedır Boylece yaşamının anlamını kavrama olanağına kavuşacak bıreylerden oluşacak aıle, ış ortamı ve dığer sosyal kurumların da olumlu yonde değışeceğını yaşamın bır butun olarak guzelleşeceğını anlatmaktadır Kıtabın bazı bolumlerı CBT'de yayımlanırken, 13 Nısan 1992'de vefat eden buyuk fızıkçımız Feza Gursey'ın (Yanılmıyorsam CBT'de okumuştum) bır odul tore nınde yapmış olduğu konuşmayı anımsamıştım Merhum Gursey konuşmasının sonunda Yuksek Enerjı Fızıkçılerı'nı doğanın sınırlarında dolanıp duran dervışlere benzetmış, son soz olarak Muhyıddın Abdal'dan şu dörtluğu okumuş Muhyiddinem dervişem Hak yoluna girmişem Onsekızbın âlemi Bir zerrede gormışem. Sayın Cüceloğlu da eskı dervışler gıbı ınsan davranışının sınırlarında dolanıp du ruyor, onsekızbın âlemı orada goruyor, yaşamın butun yonlerıyle guzelleştırılmesının yolunu davranışların olumlu yonde değıştırılmesınde buluyor Ancak, kıtapta adı geçen bazı alıntılar orneklemeler ve yorumlar hakkında hayal kırıklığına uğradığımı belırtmek ısterım Bu eleştırı yazısı, bu nedenle kaleme alındı Onsözde, Turk toplumunun şu anda en dınamık, çağdaş, kendıne guvenlı, bılgıye değer veren kesımının ozel ış kurumları olduğunu saptaması yapılmakta, lyı yetışmış, kendını gelıştırmeye açık bıreylerı bunyesınde toplamış ozel sektorun dunya pazarlarından pay alma yeteneğıne ulaş mış bulunduğu belırtılmektedır Boylece kıtabın hedef kıtlesının ış âlemı olduğu anlaşılmaktadır Bence Turk ış âlemı hakkındakı bu saptamalar pek doğru değıldır Seksenlı yıl lardan ıtıbaren kuresel olarak esen neolıberal ruzgârların, Turk ış âlemı uzerınde yapmış olduğu ve olumlu gıbı gorunen nıtelık değışıklıklerı elbette vardır Pekı aynı donemde genış halk yığınlarında ne gıbı değışıklıkler olmuştur? Onıkı Eylul darbe dönemının yarattığı ozel koşullar ıçınde seçım kazanıp ıktıdarı ele geçıren kadrolar, neolıberal ruzgârları gozu kapalı kabul ettıler Eş zamanlı olarak cumhurıyet tarıhının en buyuk soygunu başladı Once dunya ekonomısı ıle entegre olmak gerekçesıyle yasal değışıklıkler yapıldı, ardından butun toplum katmanlarına bulaşıcı bır vırus gıbı yayılan köşeyı donme soylemınde anlamını bulan bır zıhnıyet devrımı (i) gerçekleştırıldı Olağanustu teşvık kararlarının ardından gorulmemış hayalı ıhracat vurgunları geldı Pıs kokular ortalığı sardığında, Içimizdeki BizKalite Bilincinin Temeli, Doğan Cüceloğlu, Sistem Yayıncılık, Kasım 1996 Bjp kitap ve düşündüpdükleni göstermelık araştırma ve soruşturmalarla suç bırkaç taşerona bırakıldı Iktıdar, hakça ve etkın vergı duzenlemesı yapa cağına, borçlanmayı prensıp edındı Boylece gıderek palazlanan rantıye sınıfı yaratıldı Faız borç sarmah gıderek buyudu Dışsatım ne oranda arttı ıse dışalım ıkı mıslı oranda arttı Gelır dağılımı olağanus tu bozuldu Işsızlık anormal boyutlara ulaştı Sendıkasızlaştırma ve taşeronlaştırma ış âlemının başvurduğu en gozde yontemler oldu ışte bu koşulların besleyıp buyuttuğu bır kısım ozel ış kurumlarında lyı yetışmış eleman olarak nıtelenen yonetıcı kesıme çok yuksek ucretler odenırken, emek kesımıne gıderek ufalan çok duşuk reel uc retler odendı Hem de dışarıdakı ışsızler ordusuna dıkkat çekılerek şukretmeierı ıs tendı Ancak, bır kamyon kazasıyla devlet ıçındekı çetelerın gun yuzune çıktığı, cumhurıyet devrımının temel ılkelerıne saldırıldığı gunumuzde, Turk sanayıcı ve ışadamlarının, çetelere karşı demokratık tepkılerını dıle getırmelerı ve ırtıca tehlıke sıne karşı cumhurıyet devrımınden yana açık tavır almaları, cumhurıyetın temel ılkelerının korunması yonunde dığer sıvıl toplum orgutlerıyle ışbırlığı yapmaları, olumlu ve çağdaş davranışlardır elbet Şımdı, çağdaş, kendıne guvenlı, bılgılı, gelışmeye ve yenılıklere açık olarak nıtelenen bu ozel sektor kadrolarında davra nış değışıklıklerı yaratılmak, sadece kâr ıçın uretımın amaçlandığı, bır butun olarak yaşamı kucaklayan bız anlayışını egemen kılmak mumkun mu? Patron biz anlayışını benımseyebılır mı? Biz anlayışını benımseyen ışveren kendı ıpını çekmış olmaz mı? Bu durum, kapıtalıstlıberal sıstemın mantığına aykırı değıl mıdır? Kıtapta her insan davranışı, o davranışı yapan ınsanın bılıncının aynasıdır denıyor Pekı, o ınsan bılıncını nereden edınıyor Bılıncın kaynağı doğuştan gelen genetık faktorler kadar, ıçınde bulunulan nesnel koşullar değıl mıdır? Insanda anlamlı bır bılınç ve davranış değışıklığı ya ratmakta nesnel koşulların degıştırılmesının payı yok mudur? Yoksa, tek tek bırey lerde oznel değışıklıkler yapılarak nesnel koşullar değıştırılebılır mı? Mevcut sistem ıçerısınde etkınlık gosteren bır ışyerınde, ış sahıbi ve ortaklarınki kadar çalışanlar ve toplumun yararı gozetılebılır mı? Verımlılıgın yerını etkılilık alabılir mı? Işlerı doğru olarak yapmak kadar doğru ışler yapılabilir mi? Yaşama sadece psıkolojık gozlukle ın san davranışı bağlamında bakılırsa yuka rıdakı sorulara evet yanıtı verılebılır Ancak, uretım guçlerı ve uretım ılışkılerının ınsan davranışına etkılerını elımıne etmış oluruz Aynı zamanda kapıtalıst sıstemın temel çelışkısı gozden kaçmış olur Üretimın sosyal karakteri ile üretim araçlarının özel mulkıyetı çelışmektedir. In sanlık yırmıncı yuzyılda bu evrensel çelışkının çozumune yonelık rasyonel bır yon tem gelıştıremedı Kanımca bu temel sorun yırmıbırıncı yuzyılda çozulecektır Maddenın ve evrenın gızlerını keşfedecek bılımsel altyapı ve gereçlerı yaratmış bulunan ınsanoğlu ınsanlaşma yönunden ortaçağı yaşıyor Temel çelışkı aşıldıktan sonradır kı, ınsanlaşma devınımı ıvme kazanacak, kâr ıçın uretım ılkesı terkedılerek toplumsal yarar one geçecek, serbest pazarın yerını rasyonel ve demokratık plan alacak, doğanın sureklı yağmalanabıleceğı bır supermarket olmadığı lyıce anlaşılacak, yıkıcı rekabetın yerını dayanışma alacak, kalkınma surdurulebılır olacaktır Işte o zaman ınsan, yaşamının anlamını kavra yarak ve doğal ilkelerin farkında olarak aile gereksinmelerinin karşılandığı, temel özgurluklerın yaşadığı yaşam ortamına kavuşacak, sonuçta yıldız tozu olduğunun bılgısıne ulaşarak evrensel biz bılıncını gelıştırecektır Yukarıdakı eleştırılerı yapmama neden olan Sayın Cuceloğlu'nun tezlerı, kanımca farklı dısıplınlerdekı (ozellıkle sosyal bılımlerde) bılgılerın bırbırınden kopuk olmasının karakterıstık bır ömeğını teşkıl etmektedır Ekonomık çarkın ışleyış kuralları bılınmeden sıyasal ustyapının bılgısıne, bu olmadan da ınsan davranışının kokenındekı bılgıye tam olarak ulaşılamayacağına ınanıyorum. ARMAĞANLI BULMACA Minik bir satranç bulmacası Bu haftanın bulmacası da Mersın'den Sayın Ruhi Tek'den gelıyor. Elımızde 5x5 boyutlarında yanı 25 kareden oluşan mını bır satranç tahtası var Bu tahtaya pıyorlar harıç sıyah ve beyaz tum taşlar yerleştırılecek Ancak bunun bır bulmaca/bılmece halıne gelebılmesı ıçın bazı kısıtlamalar/kurallar koymamız gerekıyor. 1 Hıçbır sıyah taş hiçbır beyaz taşı ve hıçbır beyaz taş da hıçbır beyaz taşı alabılecek durumda olmayacak 2 Normal satranç oyununda olduğu gıbı her takımdakı ıkı fılden bırı sıyah karenın uzerındekı dığerı de beyaz karenın uzerınde olacak Buna gore sıyah ve beyaz taşların hangı kareler uzerınde olmaları gerektırdıklerını bulup klasık taş adlandırma (V vezır; A, at; K, kale, F, fıl, Ş.Şah) ve numaralama (a1, a2 ) sıstemını kullanarak yollamanızı ısteyecek.... çozumle Alkan Soysal oldu Ikıncı sırayı 35 çozumle Berna Gol, uçunçu sırayı ıse 28 yanıtla Hunkar Polat aldı Doğru cevaplarıni 9 arası her rakamı bır kez ıçermesı gerektığını kazanamadığını duşunen bulmacaseverlere tekrar hatırlatırız Yanı 594 sabıt olduğuna gore eşıtlığın solunda yalnızca 1, 2, 3, 6, 7, 8 rakamlarının olması gerekıyordu Kitap kazanan okuyucularımızı ve parantez ıçınde çozum sayılarını aşağıda bulacaksınız Berna Göl fstanbul (35), Hünkar Polat Ankara (28), Ünal ÜlgerAnkara (27), Çengiz Ulukan Ankara (20), M. Önder Tekin Anka Hazıriayan: Zeze Alkan Soysal Sakarya (42), 537. sayıda " Bir Yarışma" isimli bulmacayı çözüp kitap kazanan okurlarımız Ikı hafta once sorduğumuz yarışmalı bulmacaya çok guzel yanıtlar geldı Bu yanıtları yer sorunu nedenıyle gelecek hafta yayımlayacağız bu arada yarışmanın şampıyonu 42 kan Ankara (13), Nurşel CamcıAnkara (12), U. Oya Özbek Ankara (11), Çağlar Arslanoğlu Istanbul (11), Eser Güven Bursa(10), ra (20), Oğuz Necmiye Çalış Işadamlanna kahvaltılı toplantı Ali Özer 5397 539 11