Katalog

B İ L İ M D Ü N Y A S I N D A N KISA H A B E R L E R Dinozorlarda zengin hastalığı G enellikle şişman insanlarda görüldüğü ıçın arıstokrat hastalığı olarak bilinen gut hastalığının kurbanları arasında korkunç dınozor Tyrannosaurus Rex'in de (T Rex) olduğunu biliyor muydunuz ? Amerıkalı araştırmacı Bruce Rothschild'ın dinozorun kemik örnekleri üzerinde yürüttüğü detaylı bir çalışmanın sonucunda ortaya çıktı bu garip durum. Gut, vücut gereğınden fazla ürik asıt urettığınde ortaya çıkıyor. Fazla gelen ürik asit, iğne şeklindekı kristaller halın de eklemlerde bırikıyor ve dayanılmaz ağrılara neden oluyor. Vücuda aşırı alkol girmesı, böbrek problemlerı ve kurşun zehirlenmesi ürik asit oranının artmasına neden olan faktorlerın sadece birkaçı. 18. yüzyılda Ingiltere'de zenginler arasında Porto şarabı pek revaçtaydı, bu şarap bol mıktarda kurşun içerdiği için zengin kesimde gut hastalığına çok rastlanır olmuştu. Tabii TRex'in gut hastalığına yakalanmasının büyük olasılıkla Porto şarabıyla ve kurşun zehirlenmesiyle pek bır bağlantısı yoktu. Dınozorun bu hastalığa yakalanmasının nedeni, bir et yiyici olması. Kırmızı ette bulunan ve pürın adı verılen bıyokımyasallar da bu hastalığa neden olabiliyorlar. Dinozorların kuşlarla yakın akraba olmaları bazı bılım adamlarının dınozor etinin de az miktarda pürin içermesi gerektığinı ıddıa etmelerıne neden olmuştu ama devekuşunun etinin kırmızı olduğunu biliyoruz. Bruce Rothschild'ın bu keşfi, insanlar, kuşlar ve bazı memelileri ıçeren gut kurbanları lıstesıne acımasız bır etoburu da eklemiş oldu.(sö) Dünyada sarı humma tehlikesi S arı humma, korkunç bır bulaşıcı hastalık. Baş ağrısı ve ateş gibı basit şikâyetlerle kendını hıssettirmeye başlar; arkasından hasta sararmaya başlar ve şikâyetler çekilmez bır hale gelir. llerı evrelerınde insanlar kan kusmaya başlarlar. Sarı hummaya yakalanan her dört hastadan en az biri komaya gırer ve ölür. Sarı hummaya uzun yıllar boyunca sadece Afrıka'nın güneyinde ve batısında rastlandı. Ne var kı bundan beş yıl önce Kenya'da da bır salgın görüldü; sarı humma 26 yıl aradan sonra Afrıka'nın doğusunda yenıden ortaya çıkmıştı. Kenya'daki salgın devam ediyor ve uzmanlar salgının zaman ıçınde Asya'ya sıçramasına kesin gözüyle bakıyorlar. Salgın, Hınt Okyanusu uzerınden bır sivrisinek ya da bır hasta yoluyla her an Asya'ya taşınabılır. Asya, sarı humma yönünden son elli yılın en riskli zamanını yaşıyor, zıra Hındıstan'daki tıbbi olanaklar son derece yetersiz ve insanların çoğu da aşısız. Eğer hastalık bır şekılde Hindistan'a taşınırsa çok kolay yayılır, çünkü sarı humma, Hindistan'da çok bol bulunan bir sivrisinek türü olan Aedes aegypti ile yayılıyor. Hındıstan'ın en büyük rısk altında olmasının bir diğer nedeni de birçok Hintlinin Afrika'da ticaret yapıyor olması, bınlerce insan süreklı olarak Afrika ile Hindistan arasında gidıp gelıyor Dünya Sağlık Örgütü, ortaya çıkabilecek böyle bir salgına karşı önlem almaya çalışıyor ama Hindistan'dakı sağlık kontrollerinin yetersizliği, böyle stratejiler geliştirmeyı ımkânsız kılıyor. Dünya Sağlık Örgutu yetkilileri, Hindistan'da en azından uluslararası havaalanlarının sıvrısıneklerden temızlenmesi gerektiğinı, tehlıkelı bölgelerden gelen uçak ve gemilerin de ilaçlanmasının zorunlu olduğunu belirtıyorlar. Ne var kı, yapılan araştırmalar, Hindistan'da bu önlemlenn hiçe sayıldığını ortaya çıkardı. Havaalanları sivrisinekten geçilmiyor, gemıler ılaçlanmıyor ve Afrika'dan gelenlere aşı belgesi so rulmuyor, karantina sistemi eskisinden bile kötü işlıyor. Uzmanlar, sınırlarda, havaalanlarında ve limanlardaki problemler çözülse bile alınması gereken daha çok önlemin olduğunu söylüyorlar. Sıvrısmeklerın çoğalmasının bır şekılde Y etışme çağındakilerın yaklaşık olarak yüzde 40'ında, öğrenme yetilerini engelleyecek demir eksıklığı görülüyor. Bu sonuçlar 98 ergen üzerinde yapılan bir araştırmadan elde edildi. Baltımore (ABD) Universitesi, tıp fakültesinden Ann Bruner ve arkadaşları, bu gruptaki gençkızların yarısına günde iki kez 650 mg demir, diğerlerıne ıse yalnızca plasebo verdiler. Araştırmacılar sekiz hafta sonra, demir yüklemesi yapılan grubun öğrenme yetılerinin geliştiğini saptadılar Demir yüklemesi kontrol altına alınması gerekıyor. Uuçun sene Delhı'de ortaya çıkan ve sivrisıneklerle taşınan bir hastalık 10.000 kişıyı etkılemiş ve 400 kışının de ölümüne neden olmuş. Bu salgın öyle hızlı yayılmış kı, yetkıliler vırüsün ne olduğunu belirlediklerinde artık yapacak hiçbır şey kalmamış. Sarı hummaya rastlanan bir dığer bolge de Güney Amerika'nın kuzey kısmı. Ne var ki buradaki tehlıke Asya'daki kadar cıddı değıl, zıra burada yaşayan insanların yüzde 8O'ı aşılanmış. Asya konusundaki endışenin nedenlerınden birı de Asya'da hastalığın, diğer yerlerin aksine, şehirlere yayılacak olması. Afrika ülkeleri, seyahat kısıtlamasından korktukları ıçın sarı humma konusunda güvenilır raporlar yayımlamıyorlar. örneğin Nijerya, 19851996 yılları arasında 20.000 sarı humma vakasına rastlandığını iddia ediyor. Oysa uluslararası kuruluşlardaki yetkililer, bu sayının en az bir milyon olduğunu ve Nıjerya'da bu süre içinde en az 200.000 kişinin sarı hummadan öldüğünü belirtiyorlar. (sö) Vücut sıcaklığınızı dinleyin! T Tütiinün yeni bir kurbanı daha hermoscan, ya da kızılötesi kulak termometresı pıyasaya çıktı. Kulak boşluğuna (kulak zarına temas etmemesi gerekiyor) yerleştırilen bu elektronik aygıt, merkezı sıcaklığı kesin olarak yansıtan kulak zarı sıcaklığını bir saniyede belirliyor. Alet, kulak zarının çıkardığı kızılötesı ışmı olçuyor. Kolay kullanımı, zaman tasarrufu saglaması ve ustun hijyenık nıtelikleri sayesinde ULAK TERMOMETRESI aval Universitesi'nden (Mayenne) Bernard Brodeur ve ekibi, genetik yöntemlerle menenjite karşı "aday bir aşı" ürettiler. Söz konusu aşı, öldürücü dozdan yedi kat daha yüksek menıngokok (patojen bır mikrop) dozu verilen fare, tavşan ve maymunlarda yüzde 80 oranında etkılı bır bağışıklık sağlıyor. Günümüzde menenjite karşı hiçbir aşı olmadığı ıçin bu sonuçlar son derece umut verici gözüküyor. İnsan üzerindeki ilk klinik denemelerın bu yıl içinde başlatılması öngörülüyor. Menenjite karşı aşı L bu cıhaz ozellikle, termometreden hoşlanmayan çocukları sevındırecek. Plastik iipetiminde kullanılan ağaç K Retina'nm dejenerasyonu sonucu oluşan körlük sigara tiryakilerini tehdit ediyor. A kciğer, gırtlak ve kalpdamar sisteminden sonra tütünün yeni kurbanı, gözdeki retina tabakası. Bir süre önce Journal of Amerıcan medıcine Association'da yayınlanan iki araştırmaya göre sigara ıçenlerın, retınada sarı beneklerin oluşumuyla ortaya çıkan ve körlüğe de yol açabilen hastalığa yakalanma rıskı sigara içmeyenlere göre iki, üç kat daha yüksek. Üstelık, sıgarayı bırakmak bu tehlikeyi pek de azaltmıyor. (S.W. a.h.) ore'de, ormancılıkla ilgıli Ulusal Genetık Araştırmalar Enstıtüsü'nden araştırmacılar, petrolün türevi olan plastiğin tüm ozelliklerini içeren plastik bır madde ürettiler. Üstelik bu plastik on ay ıçınde biyolojik olarak ayrışabılıyor. Uzmanlar, toprakta yaşayan bır bakterı nin geni olan PHBC'yı kavak ağacının genetık yapısına naklettiler. Bu gen daha sonra, plastığe bıyolojik olarak ayrışabılen bir nitelik kazandıran kimyasal katalizörlerin etkisine maruz bırakıldı. Böyle, ce bu madde, petrolden elde edilen plastiğin direncı ve esnekliğıyle beraber doğal odunun ekolojik ozelliklerini de içeriyor. Şımdilik. gen nakli uygulanan ağaç ve bundan üretilen plastik madde yalnızca laboratuvarlarda Vr üretiliyor. Koreli araştırmacılar, gen nakli uygulanan kavak ağacından elde edilen ve biyolojik olarak ayrışabılen bir "plastik" türü geliştırdıler. idemiz yoncalar tarafından koru nuyor. Ancak bu yonca, bizim bildiğimız gerçek yonca değıl, "yonca peptitler" olarak adlandırılan küçük proteinler. Fransa ve ABD'de yapılan çalışmalarla, bu peptitlerin sındirim borusundaki mukozalar üzerinde koruyucu bır ışleve sahıp olduğu kanıtlandı. Mide ve bağırsakların hücreleri tarafından salgılanan bu peptitler sındirim sıra sında bu organları asit saldırılarından koruyorlar. Bunlar, mide ülseri gibı midebağırsak sistemınin ıltihaplarına karşı kullanılabılırler. Ayrıca bu peptitlerin biri kansere karşı tedavı edici bir rol de üstlenebilir. Nitekim, mide kanserı vakalarının yarısında pS2 adlı "yonca peptif'in bulunmadığı görülüyor. Mideyi koruyan yonca I 5355